(ảnh AFP)

(Nhân Trạch, Việt Nam) - Kể từ khi vụ cá chết do nước độc lan tràn dọc theo duyên hải miền trung Việt Nam trải dài trên 200 cây số, đã có hàng trăm người bị trúng độc do ăn tôm cá bị nhiễm độc. Bản tin của AFP được nhật báo The New York Times đăng trên trang Á Châu vào ngày 8 tháng Sáu – 2016 vừa qua. Làng chài Nhân Trạch, chuyên đánh bắt mực từ bao nhiêu đời, đến nay hầu như nghề này không còn nữa. Nhà cầm quyền ra lệnh cấm đánh cá mực, khiến cho các dụng cụ đánh mực chất đống trên bãi biển và hàng chục tàu thuyền đánh cá ăn không ngồi rồi, không làm gì cả.

Bà Phạm Thị Phi, 65 tuổi, thuộc gia đình chài lưới nói rằng: \"Chúng tôi vô cùng tức giận. Nếu biết ai đổ chất độc ra biển, chúng tôi sẽ giết chúng nó. Chúng tôi chờ đợi nhà cầm quyền cho chúng tôi một câu trả lời là nước biển có sạch không, và tôm cá có ăn được không\".

Nếu biết ai đổ chất độc ra biển, chúng tôi sẽ giết chúng nó. (bà Phạm Thị Phi, 65 tuổi) 

Trong khi đó, dư luận cho biết người ta đã tìm ra nguyên nhân do một nhà máy luyện thép ở Vũng Áng đã thải chất độc ra biển, tạo nên làn sóng chống Trung cộng mãnh liệt. Tại các thành phố lớn, người dân Việt Nam biểu tình đòi nhà cầm quyền CSVN phải cho biết vì sao cá chết. Ai là thủ phạm gây tai hại cho ngành khai thác hải sản và thủy sản Việt Nam? Ai có chủ tâm đầu độc người dân và phá hoại kinh tế Việt Nam?  Những câu hỏi này mỗi ngày được người dân nhắc lại và nêu lên cho nhà cầm quyền. Nhưng nhà cầm quyền CSVN thì tránh né, không trả lời.

Thông tấn xã AFP cho rằng nhà cầm quyền CSVN sợ người dân nổi lên chống Trung cộng nên không đưa ra kết quả thử nghiệm nước và tôm cá chết. Báo chí nhắc lại cuộc bạo loạn hồi năm 2014 và cho rằng, có lẽ vì điều mà nhà cầm quyền e ngại người dân Việt Nam sẽ nổi cơn thịnh nộ đánh phá các cơ sở kinh doanh của Trung cộng và công an CSVN không đủ khả năng bảo vệ những cơ sở này của Trung cộng.

Sự yên lặng dấu diếm của CSVN lại khiến cho người dân đổ thêm sự căm thù vào đảng cộng sản. Họ cho rằng, chính đảng CSVN đã rước Trung cộng vào Việt Nam để dày xéo nhân dân Việt Nam. Nay vụ cá chết hàng loạt, xảy ra khắp vùng duyên hải Việt Nam, và nước biển bị nhiễm độc do hóa chất của các nhà máy Trung cộng thải ra, càng cho thấy đảng cộng sản Việt Nam toa rập với đảng cộng sản Trung quốc để giết hại nhân dân bằng vũ khí sinh học. Thảm họa này sẽ kéo dài hàng chục năm.


(ảnh AFP)

Một nhà hoạt động cho nhân quyền ở Sài Gòn nói rằng: “Ở Việt Nam, mạng sống của người dân Việt Nam không quan trọng bằng sự nghiệo chính trị của nhà cầm quyền. Ở đất nước này có nhiều chuyện bất thường đang xảy ra”.

Trong khi nhà cầm quyền CSVN không cho biết tin tức gì về vụ nước biển bị nhiễm độc nhưng lại hăng hái đàn áp những người biểu tình. Hàng ngàn người đã xuống đường tại Hà Nội, Sài Gòn và các thành phố lớn khác. Hơn 500 người bị bắt trong các cuộc biểu tình này. Những người biểu tình còn bị cảnh sát công an CSVN đánh đập. Có vô số công an CSVN ăn mặc giả dạng du đãng để trà trộn trong những người biểu tình để làm ăng-ten báo cáo cho đảng cộng sản và đánh đập người dân.

Chuyên gia phân tích các vấn đề Việt Nam thuộc Học Viện Quốc Phòng Hoàng gia Úc Đại Lợi, ông Carlyle Thayer nói rằng, “Phản ứng của nhà cầm quyền rất ngu xuẩn”. Ông nói, vấn đề cá chết, nước biển bị nhiễm độc là vấn đề tai hại trầm trọng cho môi trường sống, sẽ tác hại nhiều năm về sau. Đây là trách nhiệm của chính phủ. Chính phủ phải đối đầu và phải giải quyết, không thể tránh né được.
 
Vào tháng trước, văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc kêu gọi nhà cầm quyền CSVN chấm dứt hành động bạo lực đàn áp, chống lại người biểu tình. Đến nay, dù bị đàn áp, các cuộc biểu tình vẫn tiếp diễn. Hôm Chủ Nhật, hơn 1.000 người đã đổ về một huyện ven biển của tỉnh Nghệ An, phía bắc của nhà máy thép, để biểu tình. Nhiều người mặc áo thun mang hình một bộ xương cá. Các biểu ngữ đọc được là \"cá cần nước sạch, người dân cần minh bạch\".

Linh mục Anthony Nam, là một linh mục cùng tham gia biểu tình với các giáo dân Công Giáo Việt Nam tại Nghệ An, nói vói thông tấn AFP rằng, “Chúng tôi sẽ phản đối cho đến khi nào nhà nước cho biết những gì gây ra tình trạng nhiễm độc. Hình như nhà nước cố tình che đậy cho thủ phạm”.

Tại làng chài Nhân Trạch, khoảng 60 cây số về phía nam của nhà máy thép, là nơi có cá chết đầu tiên xuất hiện vào đầu tháng Tư, nổi trắng trên mặt biển trôi dạt vào bờ. Ban đầu, có vẻ như một sự bất hạnh do thiên tai. Người dân không biết nên họ vẫn ăn và bán cá, trong hai tuần lễ. Con gái ông Đào, 32 tuổi ăn cá nhiễm độc, phải vào bệnh viện vì ói mửa, chóng mặt. Vào bệnh viện để được cấp cứu thì cô gặp những người khác cũng bị như cô vì ăn tôm cá nhiễm độc.

Đến khi rất đông người bị nhiễm độc thì nhà cầm quyền thông báo nước biển bị nhiễm độc dọc theo duyên hải miền trung, qua 4 tỉnh ven biển. Nhà cầm quyền khuyến cáo dân chúng không nên ăn cá và ra lệnh ngưng đánh cá. Nhà cầm quyền giúp người dân một ít gạo và 50,000 đồng, tương đương 2.2 đô la. Bà Phi nói: “Chúng tôi ngồi nhìn ra biển mà nước mắt trào ra. Chúng tôi làm gì được với số tiền 50,000 đồng đó”.

“Chúng tôi sẽ phản đối cho đến khi nào nhà nước cho biết những gì gây ra tình trạng nhiễm độc. Hình như nhà nước cố tình che đậy cho thủ phạm”.(Linh mục Anthony Nam)

Ngư dân và báo chí tại Việt Nam cáo buộc nhà máy Thép Formosa ở Hà Tĩnh, mới hoạt động hồi tháng Mười Hai, là thủ phạm của thảm họa này. Tin tức cho biết, hồi tháng Tư, một đại diện của công ty đã nói rằng, ông ta không ngạc nhiên nếu chất thải sẽ làm tổn hại sinh vật trong nước biển. Ông này nói với báo chí rằng, phải lựa chọn, một là đánh bắt cá tôm, hai là xây dựng công nghiệp hiện đại. Không thể chọn cả hai.(FVN)