Tiểu Tử
{nl}Tôi không có đi di tản hồi những ngày cuối tháng tư 1975 nên không biết cảnh {nl}di tản ở Sài gòn ra làm sao. Mãi đến sau nầy, khi đã định cư ở Pháp, nhờ xem {nl}truyền hình mới biết!
{nl}Sau đây là vài cảnh đã làm tôi xúc động, xin kể lại để cùng chia xẻ.
{nl}Chuyện 1
{nl}Ở bến tàu, thiên hạ bồng bế nhau, tay xách nách mang, kêu réo nhau ầm ĩ, hớt {nl}hơ hớt hải chạy về phía chiếc cầu thang dẫn lên bong một chiếc tàu cao nghều {nl}nghệu. Cầu thang đầy người, xô đẩy chen lấn nhau, kêu gọi nhau, gây gổ nhau ồn {nl}ào. Trên bong tàu cũng đầy người lố nhố, giành nhau chồm lên be tàu để gọi người {nl}nhà còn kẹt dưới bến, miệng la tay quơ ra dấu chỉ trỏ cũng ồn ào như dòng người {nl}trên cầu thang!
{nl}Giữa cầu thang, một bà già. Máy quay phim zoom ngay bà nên nhìn thấy rõ: bà {nl}mặc quần đen áo túi trắng đầu cột khăn rằn, không mang bao bị gì hết, bà đang bò {nl}nặng nhọc lên từng nấc thang. Bà không dáo dác nhìn trước ngó sau hay có cử chi {nl}tìm kiếm ai, có nghĩa là bà già đó đi một mình. Phía sau bà thiên hạ dồn lên, bị {nl}cản trở nên la ó! Thấy vậy, một thanh niên tự động lòn lưng dưới người bà già {nl}cõng bà lên, xóc vài cái cho thăng bằng rồi trèo tiếp.
{nl}Chuyện chỉ có vậy, nhưng sao hình ảnh đó cứ đeo theo tôi từ bao nhiêu năm, {nl}để tôi cứ phải thắc mắc: bà già đó sợ gì mà phải đi di tản? con cháu bà đâu mà {nl}để bà đi một mình? Rồi cuộc đời của bà trong chuỗi ngày còn lại trên xứ định cư {nl}ra sao? Còn cậu thanh niên đã làm môt cử chỉ đẹp quá đẹp bây giờ ở đâu?... Tôi {nl}muốn gởi đến người đó lời cám ơn chân thành của tôi, bởi vì anh ta đã cho tôi {nl}thấy cái tình người trên quê hương tôi nó vẫn là như vậy đó, cho dù ở trong một {nl}hoàn cảnh xô bồ hỗn loạn như những ngày cuối cùng của tháng tư 1975.
{nl}Chuyện 2
{nl}Cũng trên chiếc cầu thang dẫn lên tàu, một người đàn ông tay ôm bao đồ to {nl}trước ngực, cõng một bà già tóc bạc phếu lất phất bay theo từng cơn gió sông. Bà {nl}già ốm nhom, mặc quần đen áo bà ba màu cốt trầu, tay trái ôm cổ người đàn ông, {nl}tay mặt cầm cái nón lá. Bà nép má trái lên vai người đàn ông, mặt quay ra ngoài {nl}về phía máy quay phim. Nhờ máy zoom vào bà nên nhìn rõ nét mặt rất bình thản của {nl}bà, trái ngược hẳn với sự thất thanh sợ hãi ở chung quanh!
{nl}Lên gần đến bong tàu, bỗng bà già vuột tay làm rơi cái nón lá. Bà chồm người {nl}ra, hốt hoảng nhìn theo cái nón đang lộn qua chao lại trước khi mất hút về phía {nl}dưới. Rồi bà bật khóc thảm thiết.
{nl}Bà già đó chắc đã quyết định bỏ hết để ra đi, yên chí ra đi, vì bà mang {nl}theo một vật mà bà xem là quí giá nhứt, bởi nó quá gần gũi với cuộc đời của bà: {nl}cái nón lá! Ðến khi mất nó, có lẽ bà mới cảm nhận được rằng bà thật sự mất tất {nl}cả. Cái nón lá đã chứa đựng cả bầu trời quê hương của bà, hỏi sao bà không xót {nl}xa đau khổ? Nghĩ như vậy nên tôi thấy thương bà già đó vô cùng. Tôi hy vọng, về {nl}sau trên xứ sở tạm dung, bà mua được một cái nón lá để mỗi lần đội lên bà sống {nl}lại với vài ba kỷ niệm nào đó, ở một góc trời nào đó của quê hương.
{nl}Chuyện 3
{nl}Cũng trên bến tàu nầy. Trong luồng người đi như chạy, một người đàn bà còn {nl}trẻ mang hai cái xắc trên vai, tay bồng một đứa nhỏ. Chắc đuối sức nên cô ta quị {nl}xuống. Thiên hạ quay đầu nhìn nhưng vẫn hối hả đi qua, còn tránh xa cô ta như {nl}tránh một chướng ngại vật nguy hiểm! Trong sự ồn ào hỗn tạp đó, bỗng nghe tiếng {nl}được tiếng mất của người đàn bà vừa khóc la vừa làm cử chỉ cầu cứu. Ðứa nhỏ {nl}trong tay cô ta ốm nhom, đầu chờ vờ mắt sâu hõm, đang lả người về một bên, tay {nl}chân xụi lơ. Người mẹ - chắc là người mẹ, bởi vì chỉ có người mẹ mới ôm đứa con {nl}quặt quẹo xấu xí như vậy để cùng đi di tản, và chỉ có người mẹ mới bất chấp cái {nl}nhìn bàng quan của thiên hạ mà khóc than thống thiết như vậy - người mẹ đó quýnh {nl}quáng ngước nhìn lên luồng người, tiếp tục van lạy cầu khẩn.
{nl}Bỗng, có hai thanh niên mang ba lô đi tới, nhìn thấy. Họ dừng lại, khom xuống {nl}hỏi. Rồi họ ngồi thụp xuống, một anh rờ đầu rờ tay vạch mắt đứa nhỏ, họ nói gì {nl}với nhau rồi nói gì với người đàn bà. Thấy cô ta trao đứa bé cho một anh thanh {nl}niên. Anh nầy bồng đứa nhỏ úp vào ngực mình rồi vén áo đưa lưng đứa nhỏ cho anh {nl}kia xem. Thằng nhỏ ốm đến nỗi cái xương sống lồi lên một đường dài.
{nl}Anh thứ hai đã lấy trong túi ra chai dầu từ lúc nào, bắt đầu thoa dầu rồi cạo {nl}gió bằng miếng thẻ bài của quân đội.
{nl}Thiên hạ vẫn rần rần hối hả đi qua. Hai thanh niên nhìn về hướng cái cầu {nl}thang, có vẻ hốt hoảng. Họ quay qua người đàn bà, nói gì đó rồi đứng lên, bồng {nl}đứa nhỏ, vừa chạy về phía cầu thang vừa cạo gió! Người mẹ cố sức đứng lên, xiêu {nl}xiêu muốn quị xuống, vừa khóc vừa đưa tay vẫy về hướng đứa con. Một anh lính Mỹ {nl}chợt đi qua, dừng lại nhìn, rồi như hiểu ra, vội vã chạy lại đỡ người mẹ, bồng {nl}xóc lên đi nhanh nhanh theo hai chàng thanh niên, cây súng anh mang chéo trên {nl}lưng lắc la lắc lư theo từng nhịp bước.
{nl}Viết lại chuyện nầy, mặc dù đã hơn ba mươi năm, nhưng tôi vẫn cầu nguyện {nl}cho mẹ con thằng nhỏ được tai qua nạn khỏi, cầu nguyện cho hai anh thanh niên có {nl}một cuộc sống an vui tương xứng với nghĩa cử cao đẹp mà hai anh đã làm. Và dĩ {nl}nhiên, bây giờ, tôi nhìn mấy anh lính Mỹ với cái nhìn có thiện cảm!
{nl}Chuyện 4
{nl}Cũng trên bến tàu. Cầu thang đã được kéo lên. Trên tàu đầy người, ồn ào. Dưới {nl}bến vẫn còn đầy người và cũng ồn ào. Ở dưới nói vói lên, ở trên nói vọng xuống, {nl}và vì thấy tàu sắp rời bến nên càng quýnh quáng tranh nhau vừa ra dấu vừa la {nl}lớn, mạnh ai nấy la nên không nghe được gì rõ rệt hết!
{nl}Máy quay phim zoom vào một người đàn ông đứng tuổi đang hướng lên trên ra dấu {nl}nói gì đó. Bên cạnh ông là một thằng nhỏ cỡ chín mười tuổi, nép vào chân của {nl}ông, mặt mày ngơ ngác. Một lúc sau, người đàn ông chắp tay hướng lên trên xá xá {nl}nhiều lần như van lạy người trên tàu, gương mặt sạm nắng của ông ta có vẻ rất {nl}thành khẩn. Bỗng trên tàu thòng xuống một sợi thừng cỡ nửa cườm tay, đầu dây {nl}đong đưa. Mấy người bên dưới tranh nhau chụp. Người đàn ông nắm được, mỉm cười {nl}sung sướng, vội vã cột ngang eo ếch thằng nhỏ. Xong, ông đưa tay ra dấu cho bên {nl}trên. Thằng nhỏ được từ từ kéo lên, tòn ten dọc theo hông tàu. Nó không la không {nl}khóc, hai tay nắm chặt sợi dây, ráng nghiêng người qua một bên để cúi đầu nhìn {nl}xuống. Người đàn ông ngước nhìn theo, đưa tay ra dấu như muốn nói: “Ði, đi! Ði, {nl}đi!” Rồi, mặt ông bỗng nhăn nhúm lại, ông úp mặt vào hai tay khóc ngất! Bấy giờ, {nl}tôi đoán ông ta là cha của thằng nhỏ đang tòn ten trên kia. Không có tiếng còi {nl}tàu hụ buồn thê thiết khi lìa bến, nhưng sao tôi cũng nghe ứa nước mắt!
{nl}Không biết thằng nhỏ đó - bây giờ cũng đã trên bốn mươi tuổi - ở đâu? Cha {nl}con nó có gặp lại nhau không? Nếu nó còn mạnh giỏi, tôi xin Ơn Trên xui khiến {nl}cho nó đọc được mấy dòng nầy.