Đối thoại Nhân quyền Việt - Mỹ thường niên lần thứ 24 được tổ chức qua mạng vào ngày 6 tháng 10 năm 2020, kéo dài ba giờ đồng hồ. Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, cuộc đối thoại đề cập đến nhiều vấn đề nhân quyền, bao gồm hợp tác song phương về pháp quyền, tự do ngôn luận và hội họp, tự do tôn giáo và quyền của người lao động. Phía Hoa Kỳ nhấn mạnh việc thúc đẩy nhân quyền và các quyền tự do căn bản vẫn là cốt lõi quan trọng trong chính sách ngoại giao của Mỹ.

Chỉ vài giờ sau khi cuộc đối thoại nhân quyền Việt - Mỹ kết thúc, vào lúc khoảng 23:30 phút đêm 6 tháng 10 năm 2020, Cơ quan An ninh và tổ công tác thuộc Bộ Công an đã vào thành phố Hồ Chí Minh bắt giữ Nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang và di lý ra Hà Nội vào hôm sau.

Nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang đồng thời là một nhà hoạt động nhân quyền. Cô đã viết nhiều cuốn sách về nhân quyền, chính trị được xuất bản ở nước ngoài. Cô cũng nhận được nhiều giải thưởng về nhân quyền như giải Tự do Báo chí 2019 của tổ chức Phóng viên Không Biên Giới, giải Homo Homini 2017 từ tổ chức People In Need.

Truyền thông Nhà nước Việt Nam sáng 7 tháng 10 năm 2020 cho biết, Phạm Đoan Trang bị khởi tố với cáo buộc ‘tuyên truyền chống Nhà nước Việt Nam’ theo điều 88 Bộ luật Hình sự năm 1999; và cáo buộc ‘làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ Nghĩa Việt Nam’ theo điều 117 Bộ luật Hình sự VN năm 2015.

Vì sao Nhà hoạt động Phạm Đoan Trang bị bắt giữ ngay sau đối thoại nhân quyền Việt - Mỹ như vậy?

Theo nhận định của Tiến sĩ Nguyễn Quang A thì đây là trò mà an ninh Việt Nam thường xuyên làm. Họ không bắt sớm hơn vì như thế phía Việt Nam sẽ ‘khó ăn nói’ khi trong những cuộc đối thoại nhân quyền, những vấn đề vi phạm nhân quyền, vi phạm luật pháp quốc tế và vi phạm chính Hiến pháp Việt Nam sẽ được phía Mỹ nêu ra. Họ cũng không bắt trễ hơn vì 12 tháng tới đủ dài cho sự việc mờ nhạt đi trước khi vòng đối thoại nhân quyền 25 diễn ra.

Nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam bắt giữ Đoan Trang chỉ mấy tiếng sau đối thoại nhân quyền Việt Mỹ diễn ra chứng tỏ chính quyền Hoa Kỳ không có ảnh hưởng lên Hà Nội về nhân quyền. - Ông Vũ Quốc Ngữ

Ông Nguyễn Quang A nói thêm, bốn năm qua, từ khi ông Nguyễn Phú Trọng tái cử chức Tổng bí thư và có thêm quyền lực thì tình hình nhân quyền ở Việt Nam tồi tệ một cách rõ rệt. Ông giải thích:

“Ở đây có nhiều nguyên nhân khiến tình trạng nhân quyền của Việt Nam tệ đi trong mấy năm qua. Thứ nhất là bản thân người dân ý thức rõ hơn về vấn đề nhân quyền. Nhiều người đấu tranh cho nhân quyền hơn. Hay nói cách khác là phong trào đấu tranh dân sự cho nhân quyền và dân chủ mạnh lên. Khi phong trào này mạnh lên thì chính quyền sợ và họ thẳng tay đàn áp. Tôi cho đây là nguyên nhân chính.

Nguyên nhân thứ hai là sau đại hội 12 của đảng cộng sản Việt Nam bốn năm trước, những người theo đường lối cứng rắn bảo thủ lên nắm quyền. Họ còn có thêm nhiều bạn hữu khác mới xuất hiện. Đấy là những nhà dân túy khác từ châu Âu cho đến cả nước Mỹ. Và những nhà dân túy này cũng không coi trọng nhân quyền lắm.

Tức họ thấy có nhiều bạn bè hơn nhưng tiếng nói phản đối có vẻ ít đi thì họ dễ vi phạm nhân quyền hơn.”

Ông Vũ Quốc Ngữ, Giám đốc tổ chức Người Bảo vệ Nhân quyền (Defend the Defenders) nêu nhận xét của mình:

“Nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam bắt giữ Đoan Trang chỉ mấy tiếng sau đối thoại nhân quyền Việt Mỹ diễn ra chứng tỏ chính quyền Hoa Kỳ không có ảnh hưởng lên Hà Nội về nhân quyền.

Trong bốn năm qua, tình hình nhân quyền Việt Nam ngày càng đi xuống một cách rất nghiêm trọng. Số lượng những người hoạt động bị bắt tăng lên rất nhiều. Bản án họ phải nhận cũng rất nặng nề. Nếu so với khoảng 15 năm trước, bản án cho cáo buộc tuyên truyền chống nhà nước chỉ khoảng ba, bốn năm. Bây giờ lên đến tám, chín, thậm chí 11 năm. Tôi nghĩ việc này có phần nào đó làm chùn bước nhưng về lâu dài thì những bản án nặng nề không là yếu tố ngăn cản sự đấu tranh của người Việt.”

Quốc tế phản ứng

Ngay sau khi tin tức về Phạm Đoan Trang bị bắt được công an Hà Nội xác nhận và truyền thông Nhà nước Việt Nam loan đi vào sáng 7 tháng 10 năm 2020, các tổ chức nhân quyền lên án mạnh mẽ việc bắt giữ này.

Tổ chức Theo dõi Nhân quyền quốc tế (Human Rights Watch) ra thông cáo, lên án vụ bắt giữ này và gọi đây là việc "gây ô nhục cho chính phủ”. Ông Phil Robertson - Phó Giám đốc phân ban Châu Á của tổ chức Theo dõi Nhân quyền kêu gọi các chính phủ trên khắp thế giới và Liên Hợp Quốc ưu tiên yêu cầu Chính phủ Hà Nội trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho Phạm Đoan Trang.

Cùng ngày, Tổ chức Ân Xá Quốc tế (Amnesty International) cũng ra thông cáo, lên án việc bắt giữ cô Phạm Đoan Trang. Thông cáo mô tả Đoan Trang là một khuôn mặt hàng đầu trong công cuộc đấu tranh cho nhân quyền tại Việt Nam. Bản thân cô đã truyền cảm hứng cho nhiều nhà hoạt động trẻ khác để lên tiếng cho một đất nước Việt Nam công bằng, trọn vẹn và tự do hơn. Tổ chức này kêu gọi trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho Phạm Đoan Trang.

Vào những lần đối thoại nhân quyền Việt - Mỹ thì phía Việt Nam, cụ thể là Bộ Ngoại Giao, luôn tự nhận là có tiến bộ về nhân quyền và giải thích là hoàn cảnh Việt Nam có sự khác biệt với các nước, nhưng luôn khẳng định Việt Nam không có tù nhân lương tâm, không có tù nhân chính trị.

Thể chế cộng sản luôn dối trá, tàn bạo với chính họ thì đối con dân họ cũng chẳng coi ra gì. Hình ảnh nhân quyền Việt Nam chỉ là những lời nói suông mà không thấy được sự thật. - Nhạc sĩ Trần Vũ Anh Bình

Cựu Tù nhân lương tâm - Nhạc sĩ Trần Vũ Anh Bình, người từng bị án 6 năm tù giam và 3 năm quản chế theo Điều 88 Bộ Luật Hình Sự Việt Nam khẳng định Việt Nam không hề có nhân quyền:

“Sẽ không có nhân quyền cho Việt Nam nếu các nước dân chủ đặt lên bàn cân nhân quyền đối với cộng sản Việt Nam cho người dân. Thể chế cộng sản luôn dối trá, tàn bạo với chính họ thì đối con dân họ cũng chẳng coi ra gì. Hình ảnh nhân quyền Việt Nam chỉ là những lời nói suông mà không thấy được sự thật. Qua biến cố Đồng Tâm chúng ta thấy rõ không có nhân quyền. Tôi lập lại, Việt Nam cho tới ngày hôm nay không có nhân quyền!”

Trong một lần trao đổi với RFA về vấn đề nhân quyền, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nói rằng, Việt Nam ký Công ước về nhân quyền và Tuyên bố phổ quát về nhân quyền năm 1948 vào năm 2007. Chuyện vận động để Việt Nam ký hai văn bản này có ý nghĩa rất lớn vì lúc đó Việt Nam hiểu nhân quyền theo tiêu chuẩn chung của thế giới, là dựa trên nền tảng về phẩm giá con người. Thế nhưng từ đó tới nay là mười mấy năm rồi mà theo đánh giá của quốc tế, trong đó có cả Hội đồng nhân quyền Liên Hiệp Quốc, thì Việt Nam chưa có tiến bộ về nhân quyền.

Theo thống kê của Tổ chức Người Bảo vệ Nhân quyền, cho đến cuối tháng 9 năm 2020, con số tù nhân lương tâm bị giam giữ ở Việt Nam là 258 người. Đây là con số thống kê chưa đầy đủ bởi có rất nhiều trường hợp người theo đạo Tin Lành ở Tây nguyên đấu tranh về quyền tự do tôn giáo mà bị bắt không được công bố.

Riêng trong năm 2020 đã có 54 người bị bắt và bị kết án. Trong đó có 25 nhà hoạt động và 29 người dân Đồng Tâm.

Tiến sĩ Lê Thu Hường, Nghiên cứu gia cao cấp của Viện Chiến Lược Chính Sách Úc (Australian Strategic Policy Institute) nhận định về quan hệ Việt-Trung trước tình hình ngày càng căng thẳng tại Biển Đông, không loại trừ nguy cơ xung đột quân sự tại khu vực.

Giang Nguyễn: Cảm ơn Tiến sĩ Lê Thu Hường đã dành cho chúng tôi cuộc nói chuyện ngày hôm nay. Trong bài viết của Tiến sĩ với tựa, xin tạm dịch là "Sóng gió sắp tới trong quan hệ Việt-Trung" bà nói rằng "thời điểm hiện nay có thể nói là thời điểm thấp nhất trong quan hệ giữa hai nước từ những thập niên 1980?" Xin bà trình bày thêm?

Ts Lê Thu Hường: Nói chung, đây là xu hướng Trung Quốc đang trỗi dậy và mở rộng, phấn đấu để đạt được vị thế quyết đoán hơn trong khu vực, ở Châu Á, cũng như trên toàn cầu. Chúng ta cũng thấy rằng chính sách đối ngoại của Trung Quốc hiện nay quyết đoán hơn nhiều trong tranh chấp Biển Đông cũng như các tranh chấp và điểm nóng khác trong khu vực, bao gồm Đài Loan, biên giới với Ấn Độ, kể cả các vấn đề nội bộ như Hong Kong. Trung Quốc ngày nay rất khác với Trung Quốc trong những năm 1990, khi đó họ theo đuổi một sự trỗi dậy hòa bình với chính sách hữu nghị láng giềng tốt. Lúc ấy họ tham gia vào các cuộc đối thoại trong khu vực, bao gồm cả Đông Nam Á và Việt Nam.

(Reuters)

Ngày nay, Trung Quốc quả quyết hơn nhiều . Rõ ràng là họ tăng cường tần suất của việc điều hải quân và lực lượng dân quân biển vào vùng nước tranh chấp, mở rộng các yêu sách qua việc thiết lập các khu hành chính mới ở Biển Đông. Và họ rất thường xuyên triển khai tàu bè đi vào lãnh thổ của các bên tranh chấp bao gồm cả đặc khu kinh tế của Việt Nam. Họ đã làm như thế vài lần trong những năm gần đây. Đây là tình huống rất căng thẳng giữa hai nước láng giềng, đặc biệt trong tranh chấp tại Biển Đông. Rõ ràng nguy cơ căng thẳng leo thang và sự cố không lường trước có thể xảy ra.

Giang Nguyễn: Bà đánh giá diễn biến hiện nay như thế nào so với xung đột năm 1988 tại Gạc Ma hoặc vụ Trung Quốc kéo giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế của VN vào năm 2014? Sau đó, VN và Trung Quốc có thể nói là đã dàn xếp. Nếu như vụ HD-981 xảy ra ngày hôm thì kết quả sẽ ra sao?

Ts Lê Thu Hường: Cô đã đề cập đến năm 1988, là một vụ việc lớn, cũng là một điểm rất thấp trong quan hệ song phương. Nó là một vụ nghiêm trọng, gây hậu quả lâu dài với việc Trung Quốc chiếm được Gạc Ma, và phía Việt Nam chịu nhiều thương vong. Vụ Trung Quốc kéo giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam vào năm 2014 khó khăn hơn về mặt ngoại giao. Lúc đó là căng thẳng cao và có nhiều nguy cơ leo thang dẫn đến thêm sự cố có thể xảy ra. Nhưng tôi nghĩ Trung Quốc đã nhận thấy lập trường cứng rắn của Việt Nam và đã lùi bước. Họ đã rút giàn khoan HD sớm hơn kế hoạch. Chiến lược ngoại giao và chiến lược truyền thông của Việt Nam thời đó có vẻ như hiệu quả.

Như cô nói, hai quốc gia đã dàn xếp được. Chúng tôi đã có các chuyến thăm song phương của các viên chức cấp cao sau vụ việc trong những năm tiếp theo. Có ít sự cố xảy ra hơn sau đó. Nhưng trong vòng 18 tháng đến 2 năm gần đây đã xảy ra nhiều sự cố hơn. Một vài sự kiện cũng đã được so sánh với mức độ nghiêm trọng của vụ việc năm 2014. Bây giờ chúng ta thấy tần suất của những hành động khiêu khích đó gia tăng, đồng thời thiện chí để ngồi xuống đàm phán đã ít đi, không giống như năm 2014. Hiện nay chúng ta đang đối mặt với một tình huống thường xuyên có những hành động khiêu khích hơn, nhưng lại có ít thời gian hơn để khắc phục nó.

Giang Nguyễn: Trong Sách trắng Quốc phòng Việt Nam được công bố vào cuối năm 2019, Bộ Quốc phòng đưa ra quan điểm cơ bản về chính sách quốc phòng Việt Nam, và đã thêm 1 cái "không": là không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế." Việc này nói lên điều gì, và có ý nghĩa gì trong quan hệ Việt-Trung?

Ts Lê Thu Hường: Việc Việt Nam bác bỏ việc sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực thì không hoàn toàn là một khái niệm mới. Trên thực tế điều này đã tồn tại từ lâu, và không chỉ đối với Việt Nam, mà cả ASEAN cũng được biết từ chối sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực. Nhưng tôi cho rằng việc Việt Nam bổ sung cái "Không" này là cái "không" thứ tư trong Sách trắng Quốc công bố vào tháng 12 năm 2019, là để tái khẳng định chính sách quân sự lâu nay của họ, nhưng cũng nhấn mạnh điều thứ tư này rằng họ sẽ không khoan dung cho việc sử dụng vũ lực hoặc gây hấn. Và tôi cho rằng đó là một tín hiệu cho Trung Quốc, hoặc bất kỳ kẻ xâm lược nào khác, biết rằng Việt Nam quyết tâm bảo vệ chủ quyền của mình.

Có nghĩa là Việt Nam sẽ không dung thứ hành động sử dụng vũ lực của các nước khác.

Tôi nghĩ rằng chúng ta đang ở trong thời kỳ khá nghiêm trọng và nguy hiểm và khả năng chiến tranh bùng nổ không còn là không lường trước được. -Ts Lê Thu Hường

Giang Nguyễn: Như tiến sĩ trình bày trong bài viết, Việt Nam đang muốn gia tăng quan hệ ngoại giao với các đối tác khác, trong khi Trung Quốc thì luôn "tìm cách hạn chế quan hệ quân sự của các quốc gia trong khu vực với những lực lượng bên ngoài." Bà đánh giá những diễn biến gần đây, như những cuộc tập trận của Trung Quốc, căng thẳng gia tăng, sẽ ảnh hưởng đến cuộc đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử giữa các bên ở Biển Đông (COC) như thế nào?

Ts Lê Thu Hường: Tôi nghĩ rằng chúng ta đang ở trong thời kỳ khá nghiêm trọng và nguy hiểm và khả năng chiến tranh bùng nổ không còn là không lường trước được. Như tôi đã đề cập, trước đây các cường quốc trong khu vực đều tuân theo những ràng buộc của các quy tắc, chuẩn mực và thể chế quốc tế và họ thực sự cam kết những điều đó. Hiện tại chúng ta thấy một sự tăng cường cạnh tranh giữa các quyền lực lớn. Cô đã đề cập đến các cuộc tập trận, sự hiện diện quân sự của Trung Quốc tại Biển Đông. Mỹ cũng đang thể hiện sự hiện diện quân sự của mình trong khu vực bằng cách điều các tàu đến Biển Đông để phô trương lực lượng quân sự của họ. Không khí nói chung là một thực sự cạnh tranh. Việt Nam đang phải giữ cân bằng trong một thời điểm rất nguy hiểm và một ranh giới mong manh. Không ai muốn chiến tranh xảy ra nhưng tình hình đang tiến đến rất gần ranh giới đó. Tôi nghĩ rằng điều quan trọng là tất cả các bên phải kiềm chế và giữ bình tĩnh và cái đó chúng ta không thấy trong những tháng gần đây qua những lời lẽ hùng hổ từ Trung Quốc hoặc Mỹ hoặc các cường quốc khác, và đó chính là nguy cơ lớn.

Về mặt COC, sẽ thực sự khó khăn để sớm đạt được COC có ý nghĩa, đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay. Nó quá căng thẳng, nó quá phô trương sức mạnh và quá nhiều tham vọng chiến lược, vì vậy trong thời điểm này, không đáp ứng được tinh thần của COC. Tôi không nghĩ rằng có thể một mặt thể hiện tư thế quân sự hung hăng rồi lại cam kết giải quyết tranh chấp một cách không đe dọa. Nếu muốn COC thực sự có ý nghĩa, họ phải giảm nhiệt độ thay vì tăng cường nó.

Giang Nguyễn: Tiến sĩ đề cập đến 4 phương pháp mà Hà Nội áp dụng ở Biển Đông từ trước đến nay, bao gồm việc "quốc tế hóa" vấn đề Biển Đông, xử lý vấn đề trong khuôn khổ đa phương (chủ yếu là thông qua ASEAN), và ngăn chặn Trung Quốc về mặt quân sự, đồng thời giữ hợp tác với Trung Quốc trên các kênh ngoại giao khác. Liệu chính sách của này còn tiếp tục hiệu quả đối với Trung Quốc trong tương lai? Tiến sĩ nói Việt Nam cần nâng cấp chiến lược tại Biển Đông, xin bà triển khai thêm về vấn đề này.

Ts Lê Thu Hường : Chiến lược ở Biển Đông của Hà Nội từ lâu đã dựa trên bốn yếu tố chính, bao gồm việc "quốc tế hóa" vấn đề Biển Đông, xử lý vấn đề trong khuôn khổ đa phương (chủ yếu là thông qua ASEAN), và ngăn chặn Trung Quốc về mặt quân sự, đồng thời giữ hợp tác với Trung Quốc trên các kênh ngoại giao khác. Chúng ta vẫn nên giữ bốn yếu tố này làm nền tảng nhưng nó cần được cải thiện và mở rộng. Về phương tiện truyền thông và dư luận quốc tế, như tôi đã đề cập vào năm 2014, Trung Quốc đã chịu nhiều thiệt hại về tiếng tăm trước quốc tế bởi giàn khoan Hải Dương. Nhưng kể từ đó, trong những trường hợp gần đây, có vẻ như Trung Quốc không bị ảnh hưởng bởi những tai tiếng. Họ phải chịu tổn hại về tiếng tăm nghiêm trọng hơn nhiều ở nhiều khía cạnh khác, từ những diễn biến tại Tân Cương đến Tây Tạng, Hồng Kông và thậm chí cả vấn đề Covid-19. Họ bị tai tiếng rất nhiều, nhưng dường như họ đã không bị ảnh hưởng như so với trước đây. Vì vậy yếu tố (quốc tế hóa) không còn hiệu quả như trước nữa. Nên chiến lược phải thích ứng với thực tế và thực tế là chúng ta đang phải đối mặt với một Trung Quốc khác nhiều so với trước.

Giang Nguyễn: Nhiều ý kiến cho rằng Việt Nam nên kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế vì xâm phạm lãnh hải Việt Nam, khả năng này theo bà đến đâu?

Ts Lê Thu Hường: Chắc chắn là lựa chọn này đã được cân nhắc và nó là một trong những lựa chọn và là lựa chọn khá nặng ký. Nhưng tôi cho rằng vẫn còn nhiều do dự từ phía Hà Nội, mặc dù tôi nghĩ rằng Việt Nam cũng đang tích cực chuẩn bị cho lựa chọn này, xét về mặt xây dựng năng lực pháp lý của họ. Nhưng tôi không chắc khi nào việc kiện Trung Quốc sẽ xảy ra. Tôi nghĩ rằng vẫn còn những cân nhắc chính trị về quyết định này. Khía cạnh pháp lý của việc giải quyết tranh chấp cũng rất quan trọng. Việt Nam không dễ bỏ qua điều đó. Hà Nội nhận thấy điều đó. Và rõ ràng việc thưa kiện sẽ có cái giá ngoại giao và chính trị của nó, giống như trong trường hợp của Philippines khi quốc gia này đưa vấn đề tranh chấp ra trọng tài quốc tế.

Ngoài ra còn có vấn đề liệu điều gì sẽ xảy ra nếu Việt Nam có được một phán quyết như Philippines. Philippines đã nhận được một phán quyết rất tích cực và sự ủng hộ ngoại giao, nhưng nó không thực sự được tuân thủ, không được Trung Quốc công nhận, và ngay cả Tổng thống Duterte cũng gác nó qua một bên. Vì vậy, vấn đề ở đây là nếu có vụ kiện pháp lý thành công với một phán quyết tích cực, thì liệu nó có được thi hành và các quốc gia, bao gồm cả Trung Quốc sẽ phản ứng như thế nào. Liệu nó có thực sự thay đổi được gì không?

Giang Nguyễn: Cảm ơn thời gian và quan điểm của Tiến sĩ Lê Thu Hường.

Một bản "Báo cáo Đồng Tâm" vừa được công bố ấn bản lần thứ 3 vào cuối hạ tuần tháng 9, được cho biết là bản hoàn chỉnh nhất bằng song ngữ Việt-Anh, sau hai ấn bản trước đó lần lượt được phổ biến vào ngày 16/1/2020 và ngày 9/2/2020.

Báo cáo Đồng Tâm, được thực hiện bởi nữ nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang và Will Nguyễn, một người Mỹ gốc Việt, từng bị Chính quyền Việt Nam bắt giữ trong đợt người dân trong nước biểu tình chống hai Dự luật Đặc khu và An ninh mạng hồi tháng 6/2018.

Nhà báo Phạm Đoan Trang dành cho RFA một cuộc phỏng vấn ngắn về ấn bản thứ 3 của “Báo cáo Đồng Tâm”. Trước hết, cô Phạm Đoan Trang cho biết về mục đích công bố ấn bản thứ 3 của Báo cáo Đồng Tâm, sau phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án Đồng Tâm kết thúc.

Nhà báo Phạm Đoan Trang: Mục đích của Will Nguyễn và tôi khi làm báo cáo này là chúng tôi tin rằng Chính quyền Cộng sản, hay các nhà nước độc tài nói chung, thì họ luôn luôn ghét văn bản. Chúng tôi hay nói đùa rằng "Nhà Sản sợ văn bản". Tức là, cái gì được ghi lại thì họ ghét và sợ. Bởi vì, họ quen với mọi thứ bằng miệng, chỉ đạo miệng hay bằng tin nhắn, lệnh miệng…mà không phải bằng văn bản để dễ chối tội sau này. Đặc biệt họ rất ghét những hành động sai trái của họ, thậm chí là những tội ác của họ bị ghi chép lại. Ghi lại mà dù chưa bao giờ được công bố thì họ cũng ghét và sợ.

Chính vì thế mà chúng tôi muốn làm báo cáo này. Mục đích đầu tiên là có tác dụng lưu trữ. Họ càng không muốn bị ghi lại (vụ án Đồng Tâm) thì chúng tôi ghi nó lại. Và, ghi lại bằng một ngôn ngữ phổ biến là tiếng Anh để cho người đọc trên thế giới biết đến vụ án. Đồng thời, báo cáo cũng được ghi lại bằng tiếng Việt để cho người Việt Nam đọc. Mục đích báo cáo bằng song ngữ là vậy.

Thứ hai nữa, chúng tôi rất mong đây có thể trở thành một bộ hồ sơ, một công cụ để những người có thể có năng lực và có quan tâm thì có thể đi vận động quốc tế cho vấn đề Đồng Tâm để giúp đỡ cho bà con Đồng Tâm; ít nhất là họ tránh được án tử hình và chấm dứt việc họ bị khủng bố, đe dọa triền miên như thế này.

Chúng tôi rất mong đây có thể trở thành một bộ hồ sơ, một công cụ để những người có thể có năng lực và có quan tâm thì có thể đi vận động quốc tế cho vấn đề Đồng Tâm để giúp đỡ cho bà con Đồng Tâm; ít nhất là họ tránh được án tử hình và chấm dứt việc họ bị khủng bố, đe dọa triền miên như thế này.

Chúng tôi rất muốn quốc tế có thể lên tiếng đề nghị để Nhà nước Việt Nam đồng ý cho phía quốc tế mở một cuộc điều tra độc lập về vụ án Đồng Tâm. Tôi biết trên thế giới có những tổ chức có thể làm những chuyện đó một cách độc lập. Thật sự, tôi nghĩ vấn đề Đồng Tâm cũng chẳng cần để chuyên gia quốc tế điều tra độc lập. Bởi vì, những sai phạm của công an đã quá rõ ràng trong quá trình tố tụng. Cho nên, thậm chí họ chỉ cần cho phép điều tra độc lập ở trong nước thôi thì cũng tìm ra được sự thật rồi. Hồi ngày 13/1, Tạp chí Luật Khoa đã gửi một bản câu hỏi đến Bộ trưởng Công an Tô Lâm. Tôi nghĩ rằng Bộ trưởng Tô Lâm hay Bộ Công an mà trả lời trung thực một trong những câu hỏi đấy thì cũng đầy thông tin. Nghĩa là đối với điều tra độc lập, tôi nghĩ về mặt chuyên môn hay kỹ thuật thì không khó và không cần đến quốc tế. Thế nhưng, chắc chắn khi quốc tế đề nghị thì may ra Nhà nước Việt Nam còn cân nhắc, chứ trong nước thì người dân không thể nào đối thoại với nhà cầm quyền cả.

RFA: Trong nội dung của bản báo cáo có những câu hỏi và câu trả lời. Vì sao lại chọn hình thức báo cáo như vậy ?

Nhà báo Phạm Đoan Trang: Như vừa mới nói là chúng tôi muốn báo cáo được lưu trữ lại và có thể tiếp cận đông đảo độc giả. Chúng tôi cũng muốn báo cáo được viết một cách đảm bảo nguyên tắc khoa học, tức là phải chính xác dựa vào sự thật, bằng chứng…nhưng phải được viết bằng cách dễ hiểu, ai đọc cũng hiểu. Tức là, những người không hiểu biết gì về pháp luật, không cần có hiểu biết gì về lịch sử tranh chấp đất đai ở Đồng Tâm, không cần quan tâm đến quy trình là nhà nước đã đền bù chưa…mà chỉ cần đọc báo cáo này thì có thể hiểu toàn bộ vụ án đấy. Bằng nhận thức thông thường là có thể hiểu toàn bộ bản chất vấn đề vụ án Đồng Tâm.

RFA: Chúng tôi thấy có một điểm nhấn mạnh trong báo cáo mà dường như truyền thông cũng không được biết nhiều. Nhờ chị Đoan Trang cho biết thêm chi tiết, qua báo cáo, khi vụ việc Đồng Tâm xảy ra vào đêm rạng sáng ngày 9/1/2020 thì có những thông tin nào được tiết lộ để cho biết rằng đây là một kế hoạch quy mô của Bộ Công an và Chính quyền Việt Nam tấn công Đồng Tâm?

Nhà báo Phạm Đoan Trang: Theo như trong báo cáo, chúng tôi cũng đã vạch ra một điểm cho thấy rằng là không hề có chuyện công an đi đến bảo vệ việc xây dựng hàng rào Miếu Môn, rồi sau đó bị người dân từ trong làng kéo ra tấn công và công an tấn công ngược lại, truy sát và tiêu diệt các đối tượng, đồng thời vô hiệu hóa cuộc tấn công của bà con trong làng Đồng Tâm. Không có chuyện đó, mà tất cả là kế hoạch gọi là tác chiến đã được công an chuẩn bị từ lâu và họ chuẩn bị trên cả phương diện quân sự, vũ khí, số lượng quân lẫn phương tiện truyền thông.

Tôi nghĩ ít nhất đã có một cuộc diễn tập từ trước. Vào ngày 2/1, một người dân ở làng Đồng Tâm đã quay được một video clip diễn tập của công an giống y như buổi tấn công vào làng Đồng Tâm. Người quay clip đã gửi clip đó cho người dân làng Đồng Tâm. Sau đó, anh này cũng đã bị bắt. Trong cáo trạng có nêu chuyện đó. Clip này đã được gửi từ ngày 2/1, có nghĩa là công an đã tập dượt từ trước. Ngoài ra, còn rất nhiều các điểm khác cho thấy đã có sự chuẩn bị trước đó. Ví dụ như trên phương diện truyền thông chẳng hạn, họ đã hạn chế nội dung của một số facebooker nổi tiếng như Bùi Văn Thuận bị báo cáo hạn chế nội dung vào đúng ngày 8/1, trước khi xảy ra tấn công một ngày. Những facebooker khác thường hay nhận những lời kêu cứu từ dân làng Đồng Tâm như Phan Văn Bách, ở Hà Nội hay Bùi Thị Minh Hằng, ở Vũng Tàu cũng đều bị khóa facebook ngay trước giờ họ tấn công. Thật ra từ lúc buổi tối thì không khí đã rất căng thẳng, đã có rất nhiều tín hiệu SOS từ trong làng Đồng Tâm báo ra và tiếp theo là các trang web của làng Đồng Tâm đều bị đánh sập. Và, từ 3 giờ sáng đã có một làn sóng dư luận viên trên mạng chửi bới bà con Đồng Tâm rồi. Nếu không phải dư luận viên hay những người có nhiệm vụ thì chẳng ai thức từ 3 giờ sáng cả. Tức là đã có sự chuẩn bị từ trước rất kỹ càng.

(Courtesy: Báo cáo Đồng Tâm, RFA Edited)

RFA: Qua diễn tiến tại phiên tòa sơ thẩm, báo cáo nhấn mạnh những điểm nào để cho thấy phiên tòa này là không hợp pháp?

Nhà báo Phạm Đoan Trang: Ngay từ đầu phiên tòa này đã không hợp pháp vì đã không đảm bảo quyền được xét xử công bằng (right to fair trial) của các bị cáo. Bởi do tất cả các lời khai mà phía công an có được nhờ vào ép cung và tra tấn. Chỉ vì điều đó thì đã khiến cho những lời khai trở thành vô giá trị rồi. Thế nhưng chúng ta cũng thấy rằng họ vẫn tiến hành phiên tòa, thậm chí là đây là phiên tòa độc nhất vô nhị trong lịch sử (tư pháp) của thế giới vì phiên tòa kết tội dựa vào phim tài liệu.

Ngay từ đầu phiên tòa, họ đã cho chiếu một phóng sự tài liệu. Không biết đơn vị sản xuất phóng sự tài liệu đó là đơn vị nào, nhưng nó có đủ cắt ghép, dàn dựng, biên tập, lồng cả âm thành và nhạc vào để mô tả lại buổi tấn công-trận đánh của các chiến sĩ công an tối hôm đó. Có cả những nhân vật không rõ mặt ném cái gì đó cháy sáng từ trên xuống. Sau đó nửa cuối phóng sự, mô tả bi kịch của 3 gia đình chiến sĩ bị sát hại với nước mắt của vợ con họ…Đại khái đó là một phóng sự tài liệu và chẳng có tòa án nào trên thế giới dựa vào phóng sự tài liệu được biên tập cẩn thận như thế để kết tội người ta.

Về luật sư, cứ hễ luật sư muốn biện hộ cho bị cáo thì người ta cho chiếu ngay một cái clip nhận tội của bị cáo. Bị cáo nào cũng có clip nhận tội hết. Và họ nhận tội trong bộ dạng mặt mày bị sưng húp hay hình hài biến dạng bị teo tóp, gầy sọp. Nói chung nhìn qua là biết tất cả bị tra tấn.

Ngoài ra còn một điểm nữa chúng tôi nhấn mạnh trong báo cáo là công an vi phạm tố tụng ngay từ đầu, cụ thể đã vi phạm Điều 49 Bộ luật Tố tụng Hình sự. Tức là, khi công an là một bên gây án, tấn công vào làng, gây ra cái chết cho cụ Lê Đình Kình và công an cũng là bên điều tra.

Chúng ta không thể nào có được kết quả điều tra chính xác vì kẻ gây án lại chính là kẻ phá án, thì làm sao độc lập được? Biên bản được công an lập thật là nực cười, tức là người nổ súng bắn chết cụ Kình thì được gọi là “bị hại” và người đó là cảnh sát hình sự của Công an Hà Nội. Nói chung, tôi không thể hiểu nỗi tại sao lại trắng trợn và trơ trẽn đến như vậy?

RFA: Trong bản báo cáo, chúng tôi cũng thấy tại khoản X liệt kê một số điều cho thấy Chính quyền Việt Nam đang vi phạm nhân quyền qua vụ án Đồng Tâm và phiên tòa xét xử vụ án này. Chị Đoan Trang có thể nêu lên một cách chi tiết về các điều minh chứng vi phạm nhân quyền đó?

Nhà báo Phạm Đoan Trang: Vụ án này là một điển hình rất rõ ràng vi phạm những chuẩn mực tố tụng, vi phạm quyền xét xử công bằng cũng như vi phạm rất nhiều quyền khác, nhân quyền căn bản từ những việc bao gồm đánh đập, tra tấn, ép cung, biệt giam cho đến việc gọi là sử dụng truyền thông để tấn công và bôi nhọ các bị cáo, định hướng dư luận ngay từ đầu. Một trong những cơ quan tham gia tố tụng gồm cả điều tra và xét xử, thậm chí là bên gây án và dấu hiệu bất công đã quá rõ ngay trong phiên tòa. Như là luật sư của bào chữa cho các bị cáo, họ tranh tụng kiểu gì thì tòa án cũng không quan tâm, không trả lời, phớt lờ đi. Họ cứ đưa các clip nhận tội ra để làm bằng chứng rằng đã nhận tội rồi thì còn gì để nói nữa.

Còn phía luật sư của “bị hại”, tức là luật sư của 3 cảnh sát được cho là đã chết trong vụ Đồng Tâm thì nói gì cũng được tòa đồng ý, hưởng ứng và ủng hộ.

Do đó, không chỉ vi phạm những điều về nhân quyền căn bản mà còn vi phạm một cách gọi là trơ trẽn, không màng che đậy. Và đến ngày 10/9 là ngày đỉnh điểm, khi công an và an ninh mặc thường phục có hành động sách nhiễu và tấn công luật sư. Họ đẩy luật sư từ trên cầu thang xuống đất.

Nếu phân tích thêm thì còn nhiều vi phạm lắm. Nhưng trong báo cáo thì chúng tôi chỉ nêu được một số vi phạm căn bản đối với luật pháp Việt Nam cũng như đối với luật pháp quốc tế.

(Courtesy: Báo cáo Đồng Tâm, RFA Edited)

RFA: Dưới góc độ của một nhà hoạt động dân chủ, nhân quyền ở Việt Nam, chị Đoan Trang nhìn nhận qua vụ việc Đồng Tâm và phiên tòa Đồng Tâm diễn ra cho thấy điều gì tại đất nước Việt Nam? Và, nếu vụ án Đồng Tâm trong những ngày sắp tới không được xét xử một cách nghiêm minh thì kết quả sẽ thế nào?

Nhà báo Phạm Đoan Trang: Vụ án Đồng Tâm, tôi nghĩ đó là một vụ án cực kỳ nghiêm trọng nhưng không phải theo nghĩa nghiêm trọng của nhà cầm quyền nói.

Nhà cầm quyền gọi đó là “vụ giết người và gây rối trật tự công cộng” ở thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội. Tức là, nhắm vào việc buộc tội những người nông dân đã giết người và gây rối trật tự công cộng.

Tôi thì cho là vụ án nghiêm trọng theo một cách khác. Vụ án này nghiêm trọng vì vụ án có đầy đủ dấu hiệu của việc giết người, cướp của. Ở đây, tài sản của gia đình cụ Lê Đình Kình bị cướp, đặc biệt trong đó có giấy tờ liên quan quá trình tranh chấp đất đai giữa người dân Đồng Tâm với nhà nước. Toàn bộ bằng chứng giấy tờ đó đều bị lấy sạch. Thậm chí, TV và tủ lạnh ở nhà cụ Kình cũng bị công an khuân đi. Tôi cho rằng đây là một vụ án giết người, cướp của và diệt khẩu.

Không phải ngẫu nhiên mà họ cố tình ngay lập tức biệt giam những người ở làng Đồng Tâm. Tất cả 29 người Đồng Tâm bị bắt thì lập tức họ bị biệt giam ngay từ đầu. Họ không được tiếp xúc với bất kỳ ai. Tức là trong quá trình thẩm vấn, họ bị biệt lập, bị tra tấn và đặc biệt không ai trong số họ được biết những người còn lại ra sao. Họ chỉ có thể nhìn thấy mặt nhau tại phiên tòa. Đương nhiên là họ không được gặp gia đình. Luật sư cũng chỉ được gặp họ trong thời gian cực kỳ ngắn trước khi phiên tòa diễn ra. Thật sự thì luật sư không thể nào làm được gì cả. Đấy cũng là điều vi phạm tố tụng vì luật sư không được tạo điều kiện để làm việc liên quan vụ án.

Còn tác động lâu dài từ vụ án Đồng Tâm đến tình hình chính trị ở Việt Nam từ nay trở đi, tôi nghĩ rằng vụ án Đồng Tâm có một tác hại rất lớn đối với Đảng Cộng sản cầm quyền. Tức là, đối với họ thì có tác dụng tốt ở điểm vì thật sự đã gây ra một sự sợ hãi. Tôi tin rằng toàn bộ làng Đồng Tâm từ giờ phút diễn ra cuộc tấn công cho đến giờ là bà con sống trong sợ hãi, bà con bị đe dọa và khủng bố triền miên, bà con bị chia rẽ, phân hóa…Và những người sống sót được, tôi nghĩ họ bị sang chấn tâm lý và không bao giờ thoát khỏi nỗi sợ từ bây giờ cho đến cuối đời.

Với những người không phải là dân làng Đồng Tâm, dân chúng trong cộng đồng và toàn xã hội nói chung thì rõ ràng vụ án này cũng đã gây ra một nỗi khiếp sợ, ngay cả giới hoạt động nhân quyền, tôi nghĩ rằng họ cũng sợ. Bởi vì không ai có thể tưởng tượng được một nhà nước giết dân.

Tác dụng của vụ án Đồng Tâm đối với nhà cầm quyền đúng là đã gây ra sự sợ hãi thật. Nhưng tôi nghĩ rằng sau vụ này thì lòng tin của một bộ phận khá đông dân chúng vào Đảng cầm quyền và vào luật pháp của Việt Nam bị sụt giảm đáng kể. Bởi vì, người dân thấy rằng bao giờ kẻ mạnh cũng thắng và chính quyền luôn thắng. Bất cần lý lẽ, chính quyền cứ mang súng và mang còng đến là xong. Cho nên, họ không tin vào Đảng và không tin vào luật pháp nữa. Chẳng có luật nào xử người dân cả. Chẳng có tòa án nào công minh để cho họ dựa vào. Hay chẳng có luật sư nào có thể tranh tụng cho họ. Tóm lại, lòng tin của một bộ phận khá đông trong dân chúng, đặc biệt là các đảng viên bị giảm sút. Đó là thiệt hại đối với Đảng CSVN cầm quyền.

RFA: Cảm ơn chị Phạm Đoan Trang dành thời gian cho cuộc phỏng vấn này với Đài Á Châu Tự Do.

Tờ Nhật Báo Đức, TAZ, ngày 15 tháng 9 đưa tin trên báo mạng cũng như báo in về bản án tử hình đối với ông Lê Đình Công và ông Lê Đình Chức, hai anh em chịu mức án nặng nhất trong 29 người bị xét xử trong vụ lực lượng cảnh sát tấn công dân xã Đồng Tâm. Đặc biệt, bài báo TAZ đã đặt câu hỏi về nguồn gốc của khẩu súng dùng để giết cụ Lê Đình Kình, cha của ông Công và Chức, trong phòng ngủ của ông rạng sáng ngày 9/1/2020.

Tờ TAZ trích dẫn luật sư phát biểu tại phiên tòa rằng cụ Kình "đã bị sát hại bởi những phát súng từ súng tiểu liên loại MP5 của cảnh sát nhắm vào cụ. Điều này cũng đã được chứng minh bằng vỏ đạn từ hiện trường vụ án. Nhà sản xuất MP5 là công ty vũ khí Đức Heckler & Koch."

Ông Lê Trung Khoa, tổng biên tập của báo mạng ThờiBáo.de, từ Berlin cho biết:

"Sau khi tờ TAZ biết được thì họ đã hỏi hãng sản xuất đó tại sao lại bán cho Việt Nam, và nếu không bán thì tại sao Việt Nam có? Thì hãng trả lời họ không hề bán một khẩu súng MP5 nào cho Việt Nam trực tiếp , vì Việt Nam là một nhà nước vi phạm nhân quyền và họ không được phép bán. Nhưng họ có công nhận rằng, họ có bán cho một số nước bản quyền để sản xuất MP5 , nhưng với lý do chỉ được sản xuất cho nội địa thôi, không được xuất khẩu".

Sau vụ Đồng Tâm, họ phát hiện, hóa ra là trang thiết bị quân sự của Đức đã được trangbị cho cảnh sát cơ động và đãdùng lâu nay. Và không biết họ đã đànáp bao nhiêu vụ,bắn chết bao nhiều người nữa. -Ông Lê Trung Khoa

Theo tờ TAZ những khẩu súng MP5, có thể nhập vào Việt Nam từ quốc gia thứ ba một cách bất hợp pháp, vì trong thời kỳ chiến tranh lạnh, Heckler & Koch được cho phép cấp bản quyền sản xuất súng MP5 cho 6 quốc gia.

Báo TAZ đặt câu hỏi với công ty Heckler & Koch, liệu súng MP5 nhập vào Việt Nam đã vi phạm bản quyền thỏa thuận của Đức với các quốc gia thứ ba. Phát ngôn nhân ông Marco Seliger trả lời rằng, "Giấy phép luôn phải tuân thủ theo các điều kiện đặc biệt do Chính phủ Liên bang Đức áp đặt, bao gồm lệnh cấm chuyển giao hoặc xuất khẩu". Giấy phép chỉ cho phép sản xuất đáp ứng nhu cầu trong nước mà thôi, không được phép xuất khẩu, bài báo nói tiếp.

Nhà báo Lê Trung Khoa cho biết:

"Tôi cũng tìm hiểu những thông tin của tổ chức chuyên thống kê về buôn bán vũ khí trên thế giới. Đặc biệt có tài liệu của Liên Hiệp Quốc, và tôi đưa lên tờ báo, thấy rằng Việt Nam từ những năm nhập lô đầu tiên đã nhập hơn 900 khẩu súng MP5 từ Đức. Tuy nhiên họ không nhập qua đường Đức, mà lại nhập qua đường Pakistan, hoặc qua đường Thổ Nhĩ Kỳ."

Qua những bài viết, ThờiBáo.de dẫn nguồn từ số liệu của cơ quan đăng ký vũ khí của Liên Hiệp Quốc (UNROCA) nêu rõ vào năm 2016 Thổ Nhĩ Kỳ đã bán cho Việt Nam 915 khẩu súng MP5, phiên bản A3. Khẩu súng MP5 là súng tiểu liên 9 mm do Đức thiết kế vào thập niên 1960 bởi nhóm kỹ sư thuộc hãng Heckler & Koch của Tây Đức.

Trả lời Đài Á Châu Tự Do, liệu súng do Đức sản xuất đã được chuyển qua một quốc gia thứ ba sang Việt Nam, Bộ Ngoại giao Đức không xác nhận điều này. Nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Đức qua điện thư gửi Đài Á Châu Tự Do nêu rõ:

"Chính phủ Liên bang theo đuổi chính sách xuất khẩu vũ khí hạn chế và có trách nhiệm. Chính phủ Liên bang quyết định việc cấp giấy phép xuất khẩu vũ khí cho từng trường hợp, tùy theo tình hình tương ứng sau khi xem xét và cân nhắc kỹ lưỡng chính sách an ninh và đối ngoại. [...] Trong quá trình ra quyết định, sự tôn trọng nhân quyền ở nước tiếp nhận đóng vai trò quan trọng. Nếu có đủ nghi vấn rằng vũ khí được giao bị sử dụng để trấn áp nội địa hoặc cho các hành vi vi phạm nhân quyền dài hạn và có hệ thống khác, thì việc cấp giấy phép trên cơ bản sẽ không được chấp thuận."

Bộ Ngoại giao Đức không bình luận về nguồn gốc của khẩu súng dùng để sát hại cụ Kình.

Tại phiên xét xử vụ án Đồng Tâm, nhân chứng, cũng là bị cáo, Ông Bùi Viết Hiểu xác minh về loại súng, khi ông nói người bắn đứng trước cụ Kình khoảng một mét, nòng súng “to như cổ tay”, nhắm thẳng vào ngực cụ Kình.

Nhà báo Lê Trung Khoa nói thêm: "Không hiểu vì sao Việt Nam lại nhập được 1.000 khẩu súng MP5 với danh sách rõ ràng giấy trắng mực đen mà Liên Hiệp Quốc có thống kê. Ngoài ra con số súng mà không được thống kê, tôi nghĩ rằng còn gấp nhiều lần như thế. Cái đó phía Đức hoặc phía Châu Âu họ cũng phải tìm hiểu dần dần những thông tin đó từ đâu ra và số lượng thế nào về Việt Nam. "

Nhiều người Việt tại Đức quan tâm vụ việc cho biết sau khi tờ báo TAZ đi tin, đã có rất nhiều người Đức quan sát tình hình Việt Nam tỏ vẻ bất bình và phản đối việc bán súng hoặc bán công nghệ để giết người cho những nước độc đảng như Việt Nam.

Bác sĩ Hoàng Thị Mỹ Lâm, chủ tịch Liên Hội Người Việt Tỵ Nạn tại CHLB Đức, nói với Đài Á Châu Tự Do rằng, không riêng gì người Việt Nam tại Đức bức xúc trước hiện tượng này:

"Thứ nhất, n ước Đức là nước pháp quyền. Mọi hành sự của chính phủ Đức dựa trên căn bản pháp lý. Thứ nhì, ngoài ra nước Đức còn là chế độ đa nguyên. Những việc làm của chính phủ Đức đều bị giám sát bởi các đảng đối lập. Cho đến bây giờ, Đảng Xanh, đại diện là bà Katja Keul , đã lên tiếng đầu tiên với tờ báo TAZ. Bà nói rằng, chính phủ Đức phải xem xét lại việc cấp phép, sản xuất súng Đức ngoài nước Đức, vì người ta không thể lúc nào cũng kiểm soát được toàn bộ vũ khí sẽ được bán đi đâu. Khi báo chí đặt vấn đề, về khẩu súng bắn chết cụ Lê Đình Kình do Đức sáng chế, có lẽ trong thời gian tới các đảng đối lập sẽ chất vấn chính phủ Đức về vấn đề này".

Khi báo chí đặt vấn đề, về khẩu súng bắn chết cụ Lê Đình Kình do Đức sáng chế, có lẽ trong thời gian tới các đảng đối lập sẽ chất vấn chính phủ Đức vềvấn đề này. - Bs Hoàng Thị Mỹ Lâm

Bs Mỹ Lâm nói dư luận tại Đức vốn đã chú ý đến những vi phạm pháp luật từ phía chính phủ Việt Nam:

"Quan trọng không kém, là Đại tướng Công an Tô Lâm, là một nhân vật đang bị tòa án Đức truy tố trong việc chủ mưu bắt cóc Trịnh Xuân Thanh tại Berlin vào tháng 7 năm 2017. Bản án truy tố Tô Lâm còn nằm đó, nay Tô Lâm lại nhúng tay vào việc điều 3 ngàn cảnh sát cơ động trang bị vũ khí có nguồn gốc công nghệ của Đức, đặc biệt vũ khí được mua trái phép để giết hại người dân trong nước. Thì đây là một hành động tội ác của Tô Lâm đối với chính phủ Đức. Và quan hệ ngoại giao giữa Đức với Việt Nam vì cộng sản Việt Nam dùng vũ khí Đức, thì có thể đó là một lý do để chính phủ Đức mạnh miệng can thiệp vì lý do nhân đạo vào quá trình tố tụng tại Việt Nam, đặc biệt vào sự việc minh bạch và công bằng cho người dân Việt Nam. Và có thể họ đề nghị hủy án xử tử cho những người con Lê Đình Kình".

Tổng biên tập Thời Báo Lê Trung Khoa nói, sự kiện súng Đức dùng để sát hại một cụ già sẽ không phải là một trường hợp riêng lẻ dễ dàng mở rồi đóng.

"Sau vụ Đồng Tâm, họ phát hiện, hóa ra là trang thiết bị quân sự của Đức đã được trang bị cho cảnh sát cơ động và đã dùng lâu nay . V à không biết họ đã đàn áp bao nhiêu vụ, bắn chết bao nhiều người nữa ".

Ông nói thêm:

"Cứ tưởng chừng thì nó là việc nhỏ, nó không lớn lắm với cả hơn 1.000 súng. Nó không phải là số lượng nhiều đối với cả số lượng súng nhập hàng ngày, hàng tháng về Việt Nam. Thế nhưng nó lại đánh dấu, Việt Nam làm vậy rõ ràng có một hình thức nhập khẩu và tiêu thụ súng đạn bất hợp pháp ... Và tôi biết được, có những cơ quan trách nhiệm, thậm chí cơ quan tình báo của Đức, của một số nước theo dõi. Với uy tín trên thị trường quốc tế, đầu tiên là Việt Nam sử dụng vũ lực để tấn công một cái làng trong đêm khi người dân đang ngủ là sai trái. Đồng thời dùng vũ khí mua lậu. Thì những người mua bán, nhũng công ty kinh doanh vũ khí sẽ dè chừng với Việt Nam . T ất nhiên nó sẽ làm suy yếu việc Việt Nam tiếp cận với những vũ khí hiện đại của phương Tây trong thời gian tới . Vụ này mới bắt đầu thôi, có thể vào Quốc Hội Đức, vào Hội Nghị Châu Âu".

Bs Hoàng Thị Mỹ Lâm cho biết Liên Hội Người Việt Tỵ Nạn tại Đức đang chuẩn bị một lá thư yêu cầu Bộ Ngoại giao Đức làm sáng tỏ vụ việc này. Đồng thời, Liên Hội đưa ra 5 yêu cầu đối với chính phủ Việt Nam. Thứ nhất yêu cầu tòa án Hà Nội phải xét xử minh bạch và công bằng; tiếp đến phản đối việc tra tấn dã man các tù nhân, đặc biệt 15 người Đồng Tâm trong tù hiện nay; phản đối việc sử dụng hình phạt tử hình dưới mọi hình thức; chính phủ phải tuân thủ những cam kết trong Hiệp định EVFTA; thứ năm yêu cầu thực thi việc thực nghiệm hiện trường vụ án Đồng Tâm để xác định sự minh bạch và công bằng cho những người đang bị xử án.

Bà nói thêm rằng vụ Đồng Tâm là một vụ tranh chấp đất đai giữa nhà nước và dân. Việc tranh chấp đưa đến sự việc giết cụ già 84 tuổi và tử hình hai người con là vi phạm nhân đạo và nhân quyền được qui định theo EVFTA.

Một trong những văn bản thất truyền, luôn là niềm tiếc nuối cho các nhà nghiên cứu sử Việt Nam, đó là Thất trảm sớ của quan văn Chu Văn An (1292-1370). Có thể văn bản đó đã bị hủy bởi triều đại của vua Trần Dụ Tông (1336-1369), hoặc bị nhà Trần lưu vào vào dạng văn bản tối mật, rồi thất lạc. Đời làm quan của bậc đại thần Chu Văn An không chỉ là trí tuệ, mà là sự thanh cao chính trực. Ngài được mời vào chức Tư nghiệp Quốc Tử Giám, dạy học cho con vua Trần Minh Tông (1300-1357), và được kính trọng như là một giảng sư vĩ đại của nhà Trần, đóng góp cho giáo dục và phát triển triết học Khổng tử (thời đó, triết học Khổng tử là nền tảng học thức của nhiều nước châu Á).

Đến đời vua sau, ngài Chu Văn An sớm nhận thấy đất nước loạn ly, quan lại trở thành một đảng phái, bao che cho nhau để cướp bóc, tàn hại dân lành, cướp đất giết người, xa hoa đạo đức giả. Kẻ gần gũi chính quyền, bị tội chỉ có kiểm điểm, cảnh cáo. Còn không, chỉ có thể bị xử tội khi phe nhóm thanh lọc lẫn nhau. Đã vậy, còn nổi lên những kẻ lạm dụng, nịnh hót rỉ tai, dối lừa che án.

Dù chỉ có chữ nghĩa và tấm lòng là quan trọng trong đời mình, biết cũng không thể chống lại nổi với hệ thống thị vệ và mật báo đã ăn tiền thuế thân, tô tức mà luôn phản dân hại nước, nhưng ngài Chu Văn An đã không ngại hiểm nguy, tự mình dâng Thất trảm sớ. Trong đó, sớ kêu gọi vua Trần Dụ Tông cho chém bảy gian thần hợp lại như một đảng phái, đang lũng đoạn đất nước.

Với kẻ cầm quyền không được nhân dân chọn lựa, tội ác, hưởng thụ, hãm hại lương dân, dí gươm cướp đất… là thảm nạn sinh ra không đếm sao cho xuể. Muôn đời vẫn vậy, cái ác vẫn luôn có thế đứng của chúng trên nỗi đau của nhân dân. Thất vọng vì lẽ đời bất toại, ngài Chu Văn An cáo lão từ quan, tự đặt cho mình biệt hiệu là "Tiều ẩn" (có nghĩa là người hái củi một mình, không muốn gặp ai). Từ lúc làm quan cho đến khi cáo lão về quê, và qua đời, ngài chưa bao giờ tự xưng mình là người tử tế.
Kể lại chuyện xưa, chỉ để nhắc lại rằng, ông Nguyễn Đức Chung, một trong những nhân vật chủ chốt của đại án Đồng Tâm, vẫn được vài cây bút nhận định rằng ông là một người tử tế. Mỉa mai thay, hai chữ "Tử Tế", không thể cậy vào người khác tô vẽ cho mình, hay về hưu rồi có thể tuyên bố làm người tử tế.

(FB)

Tử tế nơi quan trường là một vệt sáng trên nền trời tăm tối, chỉ có thể tạo ra tự nhiên bằng cuộc đời và hành động thật sự. Tử tế không thể có bằng suy đoán và tưởng tượng trong quan hệ chính trị.

Năm 2018, nhà báo Huy Đức từng viết trên Facebook ca ngợi về một tính cách tử tế của ông Chung, thông qua sự quen biết để dự báo về tương lai của Đồng Tâm. Năm 2020, nhà báo Nguyễn Như Phong thì ca ngợi tính cách tử tế của ông Nguyễn Đức Chung, qua nguồn tin riêng, cho là ông Chung đã không đồng ý âm mưu tấn công bất hợp pháp vào làng Đồng Tâm. Còn nhớ, tháng 2-2019, nhà báo Hoàng Hải Vân cũng có bài viết trên Facebook ca ngợi tính cách tử tế, sống có “tình huynh đệ” của Bộ Trưởng thông tin và truyền thông Trương Minh Tuấn. Và nếu thử dùng Google để tìm lại, chắc các bạn cũng sẽ tìm thấy rất nhiều bài ngợi ca sự tử tế của ai đó, khi họ kết thúc vị trí chính trị của mình, từ Đinh La Thăng, Trịnh Xuân Thanh... đến cả Lê Đức Anh.

Tử tế không phải là lương bổng, cũng không phải là huân chương chiến công... nhưng khi đã sống đủ phần đời của mình, có cả danh và lợi, không ít các nhà làm chính trị vẫn cố vơ vào khái niệm đó của nhân dân. Thiếu phần đó, họ có vẻ như sợ chết không yên dưới nấm mồ, có thể vì sợ nhân dân quay mặt mỉm cười.

Với Nguyễn Đức Chung, từ thời làm giám đốc công an, phải nói rõ đó là một tay sắt máu. Dùng côn đồ để đánh đập luật sư, nhà báo, cựu đảng viên cộng sản… và tất cả những ai lên tiếng cho đất nước là một trong những phương thức lành nghề của ông.

Giai đoạn chuyển qua làm chủ tịch của Hà Nội, ông Chung cũng lừng danh không ít về việc làm ăn sân sau với công ty Nhật Cường, với chuyện lọc nước sông Tô Lịch, và cả sự lật lọng trong vụ án Đồng Tâm.

Vậy đó.

Tử tế, là sống ở đời, và là sống cả đời với ý nghĩa đó. Tử tế không thể được tô vẽ vài phút trên truyền hình, dăm ba trang báo, in thành sách… đã là có thật.

Tử tế thật là nhân dân nhìn nhận và kính trọng, thờ phụng. Hoa ở các ngôi mộ những người tử tế, nhân dân mang đến. Đền đài, nhang khói và tu sĩ của những kẻ ác, chỉ có tự dựng và hốt hoảng trong nỗi cô đơn.

À quên nói, văn bản Thất trảm sớ bị thất lạc, có thể do triều đình đời sau tự xấu hổ mà hủy đi. Nhưng thỉnh thoảng cũng có một vài triều đại, tên những kẻ như vậy lại được đưa vào sách giáo khoa hay đặt tên đường...

--------------
Đời sau không ai biết bảy "đảng viên" bị dâng sớ là ai. Nhưng trong truyện dã sử của nhà văn Hoàng Quốc Hải thì bảy cái tên bị ngài Chu Văn An dâng sớ là:
- Hoạn quan chi hậu cục Mai Thọ Đức
- Ngự y Trâu Canh (là Hán gian leo cao luồn sâu trong lãnh đạo)
- Chính chưởng phụng ngự Bùi Khoan
- Nội quan Văn Hiến
- Tả ty lang trung Nguyễn Thanh Lương
- Hữu ty, hữu bộc xạ Tâm Đức Ngưu
- Đổng binh Đoàn Nhữ Cẩu

* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do

Trong ngày 14 tháng 9, bà Dư Thị Thành, vợ góa của cụ Lê Đình Kình, người bị lực lượng chức năng bắn chết tại nhà vào rạng sáng ngày 9 tháng 1 vừa qua, công khai đơn tố cáo khẩn cấp.

Đơn được gửi đến ba vị lãnh đạo Việt Nam hiện nay gồm ông Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, bà Chủ tịch Quốc hội Nguyễn thị Kim Ngân và ông Bộ trưởng Công an Tô Lâm.

Nội dung đơn tố cáo đích danh ông Tô Ân Xô, Thiếu tướng, phát ngôn nhân của Bộ Công an Việt Nam khi gọi ông Lê Đình Kình là ‘địa chủ, cường hào mới’.

Theo bà Dư Thị Thành thì khi người phát ngôn Bộ Công an Việt Nam có cáo buộc như vừa nêu thì ông Lê Đình Kình chưa hề bị khởi tố với bất kỳ tội danh nào. Ngoài ra cho đến khi bị lực lượng chức năng bắn chết ông Kình cũng chưa hề có bất cứ tiền án, tiền sự nào.

Bà Dư thị Thành nêu rõ vào khi Đơn Tố cáo Tội Giết người mà bà gửi đến các cơ quan thẩm quyền vào ngày 3 tháng 3 vừa qua đến nay vẫn chưa được giải quyết thì ông Thiếu tướng Tô Ân Xô lại xúc phạm đến chồng bà.

Bà Dư Thị Thành yêu cầu ba vị lãnh đạo gồm Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội và Bộ trưởng Công an Việt Nam hiện đương chức hãy xác minh, làm rõ thái độ của ông Tô Ân Xô là vu khống đối với người đã khuất. Do đó ông Tô Ân Xô phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật về phát ngôn bị cho là không có căn cứ đó.

Ngoài ra bà Dư Thị Thành còn đề nghị Bộ Công an Việt Nam giải thích cho tất cả mọi người khái niệm ‘địa chủ, cường hào’ thời đại hiện nay bao gồm những yếu tố gì.

Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội vào chiều ngày 14-9-2020 ra phán quyết 2 án tử hình đối với 2 ông Lê Đình Công và Lê Đình Chức, ngoài ra ông Lê Đình Doanh là con của ông Công cũng bị tuyên án tù chung thân trong phiên tòa bị nhiều luật sư chỉ trích là có nhiều sai sót về mặt tố tụng.

Hai ông Lê Đình Công và Lê Đình Chức cho biết sẽ kháng án.

Ba người khác cùng bị cáo buộc tội danh giết người là ông Bùi Viết Hiểu bị tuyên 16 năm tù, ông Nguyễn Quốc Tiến 13 năm tù và ông Nguyễn Văn Tuyển là 12 năm tù giam.

Những người này bị cáo buộc liên quan đến vụ việc đổ xăng nhiều lần vào hố thiêu sống 3 cán bộ công an trong số hơn 3 ngàn quân tấn công vào xã Đồng Tâm rạng sáng 9-1-2020 lấy lý do là để bảo vệ quân đội xây tường rào sân bay Miếu Môn và các mục tiêu quan trọng trong xã.

23 người còn lại bị cáo buộc tội "chống người thi hành công vụ" bị tuyên các mức án từ 15 tháng tù treo đến 6 năm tù giam.

Theo luật sư Lê Văn Luân có 13 người lãnh án tù treo và được trả tự do ngay tại phiên toà.

Bà Bùi Thị Nối bị tăng hình phạt, Viện kiểm sát đề nghị chỉ từ 4-5 năm tù giam, tòa phán quyết 6 năm tù giam.

Chị Nguyễn Thị Duyên, cháu dâu ông Lê Đình Kình bày tỏ suy nghĩ sau khi nghe bản án cho biết, chị không quá bất ngờ trước bản án và sẽ tiếp tục gửi đơn tranh đấu cho những người dân Đồng Tâm.

" T hật ra em cũng không bất ngờ lắm vì chuẩn bị tinh thần trước biết chắc chắn rằng họ sẽ giữ nguyên bản án.

Các bước tiếp theo sẽ phải làm dần dần thôi chứ không thể nào thay đổi cục diện hay tâm trí của họ rồi. Chắc chắn họ sẽ ép người dân Đồng Tâm chịu cảnh ngục tù rất là lâu."

Luật sư Nguyễn Văn Miếng, người bào chữa cho những người dân Đồng Tâm chiều ngày 14-9 nhận xét về các bản án như sau:

"Tôi không biết phải nhận xét như thế nào nhưng mà bây giờ hôm ở tòa tôi cũng đã nói nói rồi, trong vụ án này đã có 4 người chết rồi cần phải điều tra xem xét lại 4 cái chết đó.

Chưa có đủ căn cứ 3 người đó chết là do ông Công, ông Chức và những người khác.

Bây giờ nếu chúng ta thêm hai án tử hình và một án chung thân nữa thì tôi cho rằng đó là một bản án không tiếp tục thuyết phục!"

Chưa có đủ căn cứ 3 người đó chết là do ông Công, ông Chức và những người khác. Bây giờ nếu chúng ta thêm hai án tử hình và một án chung thân nữa thì tôi cho rằng đó là một bản án không tiếp tục thuyết phục - LS. Nguyễn Văn Miếng

Tiến sĩ Nguyễn Quang A, một nhà bất đồng chính kiến từ Hà Nội cũng nói bản án này là:

"Tôi bảo cả đảng Cộng sản này nó điếc và nó mù hết rồi! Bởi vì nó điếc và nó mù cho nên là nó chỉ áp đặt ý muốn của nó mà thôi, và như thế đó là một bọn hết sức tàn bạo, vô nhân đạo, phản dân."

Như chúng tôi đã thông tin, Tòa án Hà Nội mở phiên xét xử sơ thẩm đối với 29 người dân với cáo buộc "Giết người" và "Chống người thi hành công vụ từ ngày 7-9 đến ngày 10-9-2020.

Chủ tọa phiên tòa, Thẩm phán Trương Việt Toàn từ chối triệu tập Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung (đang bị tạm giam trong vụ án khác), đại diện Bộ Quốc phòng và Công an thành phố Hà Nội. Lý do theo ông này là "không liên quan đến vụ án".

Mặc dù sau đó, đại diện công an thành phố Hà Nội có mặt, một số nhân chứng như bà Dư Thị Thành, vợ ông Lê Đình Kình không được triệu tập tới tòa.

Có 19 trong 29 bị cáo cho biết bị bức cung, nhục hình trong đó ông Lê Đình Công nói "bị đánh mười ngày như một".

Khi nói lời sau cùng, có gần 20 người dân có phát biểu gần giống nhau khi cùng xin được hưởng mức án khoan hồng, gửi lời cảm ơn giám thị trại tạm giam giáo dục giúp họ nhận ra lỗi lầm.

Ngay khi vụ việc ngày 9-1-2020 xảy ra, vợ ông Lê Đình Kình và một số nhân sĩ trí thức ở Hà Nội đã gửi đơn tố cáo vụ án giết người xảy ra ở Đồng Tâm đối với ông Lê Đình Kình nhưng không được xem xét do công an Hà Nội cho rằng "nội dung đơn không đúng sự thật".

Có thể nói phiên tòa xét xử người dân Đồng Tâm đang diễn ra đã thu hút sự chú ý rất lớn của người dân cả nước. Các bản tin trên truyền thông Nhà nước đã liên tục đưa tin buộc tội người dân Đồng Tâm từ trước phiên tòa nhằm tạo dư luận thuận lợi cho bản án mà nhà cầm quyền sẽ tuyên đối với người dân Đồng Tâm. Và có lẽ nhiều người dân Việt Nam không có điều kiện lên mạng xã hội Facebook cũng sẽ tin vào những thông tin tuyên truyền đó.

Tuy nhiên, nhìn vào số lượng những người sử dụng Facebook hoài nghi truyền thông Nhà nước, thậm chí phản đối phiên tòa, ta cũng có thể thấy lòng dân không còn dễ cho nhà cầm quyền thao túng nữa. Các luật sư đầy dũng cảm bảo vệ cho người dân Đồng Tâm cũng đã khéo léo đưa lên Faebook rất nhiều luận điểm quan trọng chỉ ra những vi phạm trong tố tụng của nhà cầm quyền, từ đó dẫn đến khả năng tuyên án oan sai cho những người dân Đồng Tâm là không thể tránh khỏi.

Vậy chúng ta cùng điểm lại những vi phạm tố tụng nghiêm trọng nhất từ phía nhà cầm quyền. Ở đây tôi sử dụng từ "nhà cầm quyền" để thay thế cho cả bộ máy tòa án, viện kiểm sát, công an và báo chí dưới sự lãnh đạo của đảng cộng sản Việt Nam.

1. Định tội từ trước phiên tòa

Thứ nhất, mở đầu phiên tòa, nhà cầm quyền cho trình chiếu các đoạn phim cắt ghép chiếu lại bối cảnh đêm 9/1/2020 và cảnh người dân nhận tội để buộc tội người dân Đồng Tâm từ trước. Như thế bản thân thẩm phán đã có sẵn định kiến trong đầu là dân Đồng Tâm có tội, không cần tranh biện trước tòa giữa viện kiểm sát và luật sư để làm sáng tỏ vụ án nữa. Chứng tỏ đây chỉ là một vụ án bỏ túi. Các diễn biến tiếp theo của phiên tòa đều chứng minh luận điểm này.

2. Không công khai và không giao bản sao đoạn phim gốc cảnh tấn công Đồng Tâm

Thứ hai, điều khôi hài là sau khi đoạn phim cắt ghép được trình chiếu thì các luật sư đã yêu cầu đưa đoạn phim gốc ra, vì rõ ràng là khi cảnh sát tấn công vào Đồng Tâm đã có phân công người đi theo quay phim lại. Tòa án đã từ chối trình chiếu đoạn phim gốc, và cũng từ chối giao cho các luật sư bản sao của đoạn phim gốc đó.

Chắc chắn trong đoạn phim gốc do công an quay sẽ thấy rõ dân Đồng Tâm không hề chống người thi hành công vụ và cũng chẳng giết người. Do đó nhà cầm quyền mới từ chối giao đoạn phim gốc ra. Chỉ cần công khai đoạn phim gốc này là sự thật sẽ sáng tỏ.

3. Không thực nghiệm hiện trường

Thứ ba, có rất nhiều tình tiết vô lý trong kịch bản của công an, ví dụ như cả ba chiến sĩ cùng rớt xuống một cái hố nhỏ, dân Đồng Tâm châm xăng vào chậu rồi đổ xuống hố nhiều lần mà không hề hấn gì, nên nhớ xăng là chất cực kì dễ cháy, dễ bay hơi nên dân Đồng Tâm sẽ bị cháy trước, cũng như giữa làn mưa đạn thì họ không thể có đủ thời gian để ung dung đổ xăng nhiều lần. Cũng không có đủ xăng, oxy và cả thời gian để cả ba chiến sĩ cháy ra tro trong một cái hố nhỏ như thế. Các luật sư đã đề nghị phải thực nghiệm lại hiện trường để kiểm tra các chi tiết vô lý, trái với khoa học này. Điều này không phải chỉ để minh oan cho dân Đồng Tâm nhưng cũng là để làm sáng tỏ cái chết mờ ám của ba chiến sĩ.

Tòa án, viện kiểm sát, luật sư Nguyễn Hồng Bách đại diện cho gia đình ba cảnh sát đã chết, thậm chí cả báo chí nhà nước cũng cấp tập đăng bài, cho rằng thực nghiệm lại hiện trường là quá "dã man". Lý lẽ của nhà cầm quyền rất nực cười vì thực nghiệm để đảm bảo tính khoa học, phù hợp lời khai, tình tiết với dấu vết tại hiện trường. Có rất nhiều cách khoa học và đảm bảo an toàn để thực nghiệm hiện trường nhưng nhà cầm quyền đã cố tình bác bỏ.

Tại sao một vụ trọng án đã có bốn người chết và hai người có thể bị tử hình lại được xét xử cực kì sơ sài? Chỉ có thể trả lời là thực nghiệm hiện trường sẽ khiến lộ ra sự thật: dân Đồng Tâm không hề chống người thi hành công vụ và cũng chẳng giết người.

Lưu ý với luật sư Nguyễn Hồng Bách là việc giao cho các luật sư bản sao của cuốn phim gốc do công an quay cảnh tấn công vào Đồng Tâm không hề có gì là "dã man", tại sao ông cũng không dám ủng hộ? Như vậy luật sư Nguyễn Hồng Bách cũng không hề muốn làm sáng tỏ cái chết của ba chiến sĩ? Vậy ông đại diện cho nhà cầm quyền hay cho các chiến sĩ đó?

4. Có dấu hiệu nhà cầm quyền giết dân và tra tấn dân trái pháp luật

Thứ tư, các đoạn phim chiếu cảnh dân Đồng Tâm nhận tội đều thấy rõ mặt mũi người dân sưng húp, trầy xước. Chắc chắn họ đã bị tra khảo đánh đập. Khi luật sư Đặng Đình Mạnh hỏi 29 bị cáo là ai không bị tra tấn thì chỉ có 10 cánh tay ngập ngừng đưa lên, nghĩa là có ít nhất 19 người bị tra tấn trong thời gian bị giam giữ. Anh Lê Đình Công thì nói rõ là bị điều tra viên Phạm Việt Anh tra tấn "mười ngày như một".

Cụ Bùi Viết Hiểu và cô Bùi Thị Nối đều khai rất rõ trước tòa là bị sát thủ bắn thẳng vào ngực nhưng cả hai may mắn không chết. Tất cả những tình tiết giết dân và tra tấn dân này đều bị tòa lờ đi.

(TTXVN)

Cụ Bùi Viết Hiểu cũng khai là thấy sát thủ bắn chết cụ Lê Đình Kình từ phía trước. Điều này phù hợp với hình ảnh và đoạn phim quay lại xác cụ Kình sau đó khi xác cụ được trả về cho gia đình để mai táng. Cụ Kình bị bắn ở cự li gần vào ngực và vào đầu, phần lưng cụ thâm tím vì bị tra tấn tàn bạo, cụ cũng bị súng lớn bắn văng đầu gối. Cụ Dư Thị Thành là vợ của cụ Kình cũng xác nhận là khi cụ Thành bị cảnh sát lôi ra khỏi nhà thì cụ Kình vẫn còn sống và đã hoàn toàn bị cảnh sát khống chế một cách an toàn.

5. Không cho nhân chứng và người thân đến tòa

Thứ năm, cụ Dư Thị Thành là nhân chứng cực kỳ quan trọng như ở phần trên đã trình bày nhưng thẩm phán lại không mời cụ Thành đến để làm chứng, đối chiếu lời khai, dù các luật sư đã yêu cầu.

Thân nhân của các bị cáo, đồng thời cũng là nhân chứng cũng không được tham gia phiên tòa mà bị xua đuổi ở bên ngoài. Điều này có nghĩa là các thẩm phán không muốn sự thật được sáng tỏ, không muốn phiên tòa bị người dân chứng kiến trực tiếp, không muốn có những nhân chứng bất lợi cho nhà cầm quyền xuất hiện tại tòa.

6. Không cho luật sư tiếp xúc thân chủ

Thứ sáu, từ những điểm mờ ám đã nói ở trên thì không có gì khó hiểu khi tòa án không cho luật sư trao đổi với thân chủ trong thời gian diễn phiên tòa. Lại một lần nữa, điều này vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng hình sự. Mục đích nhằm vô hiệu hóa luật sư, không cho thông tin từ người dân Đồng Tâm đến được với luật sư và đến với người dân cả nước.

Sau khi bị các luật sư phản đối thì tòa án đã phải chấp nhận cho luật sư được tiếp xúc với thân chủ nhưng phải cách hai mét và công an vây xung quanh. Tuy nhiên ngay sau đó thì tòa án lại quyết định không cho luật sư được tiếp xúc thân chủ khi có nhiều thông tin bất lợi cho nhà cầm quyền bắt đầu được sáng tỏ, khi các luật sư khéo léo đưa tin lên mạng xã hội.

7. Không công khai “công vụ” là gì

Thứ bảy, nhà cầm quyền cáo buộc dân Đồng Tâm "chống người thi hành công vụ" nhưng không hề dám đưa ra văn bản "công vụ" gì, viện lẽ đây là văn bản "tối mật". Trong cáo trạng thì đây là Kế hoạch số 419a/KH-PV01-PV02-MP do Công an Hà Nội lên phương án và Bộ Công an phê duyệt.

Câu hỏi đặt ra là "công vụ" này thuộc diện "tối mật", dân không được biết về nó thì làm sao có thể quy kết "dân chống người thi hành công vụ"? Công an có bắc loa lúc nửa đêm đọc cho dân nghe bản Kế hoạch 419a này không? Chắc chắn là không. Và có gì đảm bảo Kế hoạch 419a này hợp hiến và hợp pháp? Nên nhớ sinh mạng và nơi ở của công dân là bất khả xâm phạm theo Hiến pháp do chính đảng cộng sản ban hành. Cần mở cuộc điều tra độc lập xem Kế hoạch 419a này có hợp hiến và hợp pháp hay không.

Việc này tạo ra một tiền lệ rất xấu là nhà cầm quyền có thể xua công an, cảnh sát giết dân rồi chỉ cần nói rằng dân "chống người thi hành công vụ". Nếu ai hỏi "công vụ" gì thì chỉ cần nói "công vụ" này "tối mật", không tiết lộ được. Như vậy thì bất kì công dân nào cũng có thể bị giết vì một "công vụ" "tối mật" nào đó.

8. Không tranh biện đến cùng tại tòa

Thứ tám, từ những điểm mờ ám, sai trái trên của nhà cầm quyền mà thẩm phán đã phải sử dụng "tiểu xảo" rất kỳ quái. Đó là khi luật sư tiến hành bào chữa để vạch ra những điểm sai trái đó thì thẩm phán yêu cầu luật sư ngưng nói và sẽ bào chữa sau. Tuy nhiên sau đó thẩm phán bất ngờ tuyên bố kết thúc phần tranh luận. Các luật sư đều ngỡ ngàng vì còn rất nhiều câu hỏi từ các luật sư chưa được trả lời và bản thân các luật sư cũng chưa làm xong phần bào chữa của mình.

Một vụ án cực kỳ nghiêm trọng có tới bốn người chết và có hai người có thể bị tử hình, xét xử 29 người nhưng phiên tòa chỉ được tiến hành trong có bốn ngày, từ thứ hai đến thứ năm, chứng tỏ phiên tòa được xét xử rất sơ sài và vội vã, không hề hợp lý và chính đáng.

Tiếp tục đấu tranh vì công lý

Còn vô số vi phạm tố tụng hình sự nghiêm trọng khác của nhà cầm quyền trong phiên tòa Đồng Tâm nhưng tôi chỉ đưa ra đây tám điểm nghiêm trọng nhất theo quan điểm của tôi. Chắc chắn thời gian tới, các luật sư, luật gia Việt Nam và quốc tế sẽ còn rất nhiều điều để phân tích về vụ án này, thậm chí có thể phải đưa sự việc lên Liên Hiệp Quốc vì cách thức tổ chức phiên tòa đã vi phạm các Công ước quốc tế về quyền con người, quyền dân sự và chính trị mà nhà nước Việt Nam đã ký kt.

Tôi viết những dòng này không chỉ để đấu tranh cho người dân Đồng Tâm mà cho cả các chiến sĩ cảnh sát, công an, và cả quân đội. Nếu lực lượng vũ trang phải hy sinh thì đó phải là cái chết để bảo vệ lãnh thổ, bảo vệ nhân dân, chứ không phải là một cái chết mờ ám trong một cuộc tấn công vào một làng quê Việt Nam.

Tôi không chỉ muốn làm sáng tỏ cái chết của cụ Lê Đình Kình và minh oan cho người dân Đồng Tâm, tôi cũng muốn làm minh bạch cái chết của ba chiến sĩ. Các anh không thể chết một cách mờ ám và cái chết của các anh bị nhà cầm quyền lợi dụng để lại đi gây ra những bản án, những cái chết oan sai khác.

Lòng dân sôi sục

Khi kết thúc phiên tòa ở ngày thứ tư, tức thứ năm 10/9/2020, luật sư Ngô Anh Tuấn đã bị công an ngăn cản dùng USB để sao chép lại biên bản phiên tòa. Các luật sư Đặng Đình Mạnh và Nguyễn Văn Miếng phản đối thì cả ba luật sư đã bị công an xô đẩy suýt gây thương tích. Sau đó ba luật sư đã bị một nhóm thanh niên "mặc thường phục" bám theo đe dọa.

Tuy nhiên, khi thông tin này được đưa lên mạng thì có rất nhiều người dân đang ở Hà Nội đã đến giúp các luật sư. Thậm chí có người đưa cả ba chiếc xe bảy chỗ tới để hộ tống luật sư Đặng Đình Mạnh và luật sư Nguyễn Văn Miếng tới tận sân bay Nội Bài để trở về Sài Gòn an toàn.

Sự việc trên chứng tỏ nhà cầm quyền không còn có thể độc quyền truyền thông và tiếp tục lừa dối người dân như trước. Sau mỗi một sự việc chà đạp đạo lý, vi phạm Hiến pháp và pháp luật tày trời của nhà cầm quyền thì lại có thêm rất nhiều người dân bước qua nỗi sợ hãi để đoàn kết với nhau chiến đấu vì công lý. Người dân không sợ nhà cầm quyền nữa, dù hình ảnh bi thương của cụ Lê Đình Kình là một lời đe dọa ngầm đến toàn dân là số phận của bất kì người dân nào cũng sẽ như cụ Kình nếu dám chống lại những sai trái của nhà cầm quyền.

* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do

Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Quốc tế (HRW) hôm 7/9 lên tiếng quan ngại về phiên toà xử 29 người dân Đồng Tâm diễn ra vào cùng ngày vì cho rằng phiên toà không độc lập và kết quả là án bỏ túi.

29 người dân Đồng Tâm bị bắt giữ sau vụ hàng ngàn cảnh sát tấn công và xã Đồng Tâm, ngoại thành Hà Nội, rạng sáng ngày 9/1/2020 liên quan đến tranh chấp đất đai giữa người dân và chính quyền. Vụ tấn công đã khiến 4 người thiệt mạng bao gồm một người dân là ông Lê Đình Kình và 3 cảnh sát.

29 người bị bắt giữ với các cáo buộc tội giết người và chống người thi hành công vụ.

HRW nhận định: “Có những quan ngại chính liên quan đến thủ tục tố tụng và quyền được có một phiên toà công bằng đối với 29 người dân liên quan đến vụ Đồng Tâm. Việc sử dụng tra tấn và ép cung là điều thường xảy ra đối với những người bị công an bắt giữ ở Việt Nam. Các phiên toà không độc lập và kết quả đã được định sẵn bởi đảng cộng sản cầm quyền là thương hiệu của hệ thống được gọi là pháp lý ở Việt Nam”.

Theo HRW, những người dân bị bắt giữ bị hạn chế gặp luật sư trong khi có quá nhiều câu hỏi chưa được trả lời về vụ tấn công của cảnh sát vào Đồng Tâm và sẽ không bao giờ được trả lời khi Hà Nội vội vã kết tội những người dân.

HRW lo ngại những người dân Đồng Tâm sẽ phải chịu những bản án nặng nề để cảnh báo những người dân khác không thách thức giới chức nhà nước trong tương lai.

Theo truyền thông trong nước, trong số 29 bị cáo ở phiên toà tới, 25 người bị cáo buộc tội giết người với khung hình phạt từ 12 năm tù đến tử hình, 4 người bị cáo buộc tội chống người thi hành công vụ với án tù từ 2 đến 7 năm.

Ngay trước phiên toà một ngày, Thiếu tướng Tô Ân Xô, Chánh văn phòng, phát ngôn nhân Bộ Công an đã trả lời báo Chính Phủ, theo đó, ông Xô tiếp tục khẳng định những người dân Đồng Tâm đã phạm tội khi tấn công vào cảnh sát được điều đến Đồng Tâm để canh gác khu đất tranh chấp. Ông Xô nói rằng những người dân Đồng Tâm đứng đầu là cụ Lê Đình Kình, một đảng viên kỳ cựu, là bất mãn, lôi kéo người dân tham gia “Tổ đồng thuận” để chống đối chính quyền.

Hơn thế nữa, ngươi đại diện Bộ Công an cáo buộc cụ Lê Đình Kình là một loại “cường hào địa chủ mới”, hậu quả của sự thái hoá biến chất của một bộ phận cán bộ đảng viên, mượn danh nghĩa đảng viên lo cho dân để chống lại chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước.

Vụ việc Đồng Tâm đã khiến nhiều tổ chức quốc tế quan tâm. Vì vậy, HRW kêu gọi chính quyền Việt Nam cho các nhà quan sát quốc tế và các nhà ngoại giao cùng các tổ chức phi chính phủ được phép vào quan sát phiên toà, đồng thời “chấm dứt việc sách nhiễu cũng như theo dõi người thân những người bị xét xử”.

Tham gia bào chữa cho các bị cáo có 33 luật sư, bao gồm 15 người do gia đình các bị cáo mời và 18 người do toà chỉ định, theo thông tin từ truyền thông trong nước. Dự kiến phiên toà sẽ kéo dài 10 ngày.

Theo ghi nhận từ báo chí trong nước, từ sáng sớm, hàng trăm cảnh sát lập nhiều chốt bảo vệ quanh Toà án Nhân dân Hà Nội, trong bán kính khoảng 2 km. Chỉ người nào có giấy của toà án mới được mời vào.

Khoảng 1 tuần trước phiên toà, một số người thân của các bị cáo và luật sư cho Đài Á Châu Tự Do biết gia đình các bị cáo vẫn chưa được gặp họ và cũng không nhận được giấy mời tham dự toà dù phiên toà được nói là diễn ra công khai.

Vấn đề cần giải mã ở đây là cái gì đứng đằng sau quyết định chiếu bộ phim về cuộc chiến tranh xâm lược của Trung Quốc ngày 17/2/1979 vào giờ vàng của VTV1? Phải chăng đây là sự "xoay trục" của Ban Tuyên giáo? Hay đơn giản, đây là thông điệp muốn gửi tới Trung Quốc, hoặc đây chỉ là động thái tuyên truyền như bao ấn phẩm khác, sau khi được các cấp hữu quan bật đèn xanh…

Tối 11/8/2020, nhiều người lính còn sót lại từ cuộc chiến tranh biên giới 17/2/1979 đã khóc khi xem bộ phim “Biên niên sử truyền hình: Năm 1979”. Còn các chuyên gia trong và ngoài nước thì “bình loạn” về mọi chiều kích vốn rất đỗi bình thường nhưng lại rất bất thường liên quan đến một sự kiện lịch sử cách đây 41 năm. Nếu trong xã hội dân chủ thì điều này không có chi là lạ. “Tôi không đồng ý với anh nhưng tôi sẵn sàng sống chết để anh có cơ hội trình bày ý kiến của mình” (Một nhà dân chủ xứ nào đấy từng dạy dỗ như thế). Nhưng ở nước ta, nói khác và nghĩ khác với chính thống thì hệ quả sẽ là còng số tám, nhà tù hay ít nhất cũng tạm giữ điều tra… Vậy thì đích thị đây là một hiện tượng truyền thông rồi. Lời bình trong phim không phải là thứ ngôn ngữ gỗ lâu nay thường nấp dưới các uyển ngữ để che đậy về “nước lạ” hay “quốc gia láng giềng có chung đường biên giới với Việt Nam tại Quảng Ninh”.

Vấn đề cần giải mã là điều bí ẩn nào đứng đằng sau quyết định "trình làng" bộ phim chiếu vào giờ vàng của Võ Văn Thưởng và Thuận Hữu, tức là từ những nhân vật đứng đầu trong cái "Ban biên tập" của bảy tám trăm tờ báo và tạp chí ở Việt Nam thời nay? Phải chăng: i) Đây là sự "xoay trục" (pivot) của Ban Tuyên giáo Trung ương, thậm chí có thể cao hơn, của một cánh nào đó trong bộ máy quyền lực cấp thượng đỉnh? ii) Hay chỉ đơn giản, đây là một thông điệp gửi tới Trung Quốc, rằng quân đội Trung Quốc không nên vượt qua "làn ranh đỏ" trong bang giao Việt – Trung? và iii) Nói cho cùng, chẳng là gì cả, đó chỉ là một bộ phim để tuyên truyền như bao ấn phẩm khác, chỉ là "chuyện thường ngày ở huyện" hay khá hơn một chút thì cũng chỉ là một liều dopping trước kỳ Đại hội ĐCSVN lần thứ 13?

Ngược lại với chủ nghĩa chiết trung, tác giả không chia đều xác suất cho mỗi khả năng. Về kịch bản thứ nhất, bản thân không mặn mà lắm với dự báo Việt Nam sẽ có một bước chuyển hay đột phá nào đấy của Ban Tuyên giáo trong chính sách đối với Trung Quốc (vì vậy, chỉ đặt cược khoảng 10% thôi). Bang giao Việt – Trung quá phức tạp, quá gai góc để có thể bất ngờ xuất hiện một Thái Anh Văn trước hoặc sau Đại hội 13 (mà giả sử nếu có thì Madam Tổng bí thư hay Chủ tịch nước ấy buộc phải chuyển giới, vì Việt Nam chưa quen với tập quán người lãnh đạo tối cao là đàn bà). Hà Nội từng nghiên cứu các nguyên tắc của Đài Loan trong quan hệ với Trung Quốc cộng sản: kiên trì hoà bình giữa hai bờ eo biển, bảo vệ được nền dân chủ quốc nội, duy trì đối thoại với đại lục… Tuy nhiên, bang giao Trung – Việt quá giăng mắc và quá chằng chịt để Ba Đình có thể tham khảo con đường của Đài Bắc, bẻ lái "chuyển trục" một cách đơn giản bằng cách cho chiếu một bộ phim lịch sử.

(AFP)

Dẫu việc thay đổi chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc là có thật chứ không phải là một thao tác vận động tranh cử tổng thống, dẫu Mỹ sẽ cứng rắn hơn về cả tuyên bố lẫn hành động trên vấn đề Biển Đông và những vấn đề cốt tử khác trong quan hệ hai nước lớn, Việt Nam vẫn sẽ hết sức thận trọng trong đối sách với Trung Quốc. Theo Giáo sư Trần Ngọc Vương, từ Đại học Quốc gia Hà Nội, “nước xa không cứu được lửa gần”, bất luận các nhân tố ngẫu nhiên hay tất yếu nào sẽ xuất hiện trên thế giới hay trong khu vực hiện nay, những tham vọng bành trướng của Trung Quốc đối với Việt Nam trên đất liền lẫn biển đảo còn lâu mới suy suyển. Điều này, các nhà lãnh đạo Việt Nam thuộc các thế hệ tiền bối cũng như các thế hệ cận đại ý thức rất rõ. Vì vậy, sau thông điệp Thời báo Toàn cầu (Global Times) gửi Hà Nội, các nhà hoạch định chính sách ngồi ở Ba Đình khá tỉnh táo để không “pivot” vào thời điểm đầy sóng gió hiện nay ở trong nước cũng như trên vũ đài quốc tế.

Về kịch bản thứ hai, người viết cũng chỉ đánh cược 20% vào xác quyết, Việt Nam muốn chuyển một thông điệp cụ thể vào một thời điểm cụ thể cho Trung Quốc. Quan hệ Việt – Trung vốn được diễn ra trên rất nhiều kênh. Không ít lần Ba Đình từng phải "ngộp thở" trong cái mớ bòng bong các sự kiện và xu hướng đầy xung đột. Hãy suy ngẫm về một cái tít sặc mùi kim tiền trong quan hệ song phương giữa "thiên triều" và "phiên thuộc": "Việt Nam quyết đoán hơn về Biển Đông, Trung Quốc cho vay tiền" là một cái tít trên RFI ngày 20/7/2020, một trang mạng từ Pháp (vốn chưa được mang hỗn danh là báo của các thế lực thù địch). Hai vế xung đột chỉ trong một tiêu đề là gì nếu như không hàm ý: Bắc Kinh có ý đồ chiêu dụ Việt Nam sau khi Hoa Kỳ ra tuyên bố coi yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên hầu như toàn bộ Biển Đông là bất hợp pháp? Ôn lại tuyên bố "Dạy cho Việt Nam một bài học" phải chăng để nhắc nhở về những bài học sắp tới Bắc Kinh có thể sắp "dạy" Hà Nội?

Người đứng đầu chính phủ Việt Nam nhiều lần lặp lại không vì quan hệ thương mại mà nhân nhượng chủ quyền với Trung Quốc. Nhưng trên thực tế, quyết tâm ấy không phải lúc nào cũng đứng vững trước những hành động thô bạo và dai dẳng của Trung Quốc trong những lần ngang nhiên và phi pháp xâm phạm các vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam trên Biển Đông. Việc Việt Nam vừa mất một khoản tiến lớn để đền bù cho các đối tác nước ngoài khi phải huỷ nhiều hợp đồng làm ăn ra khỏi các EEZ của mình là một dẫn chứng cho sự ưu thắng của tư duy thoả hiệp trong đội ngũ lãnh đạo. Đã đành là ngày 13/7 vừa qua, Mỹ đã hứa những quốc gia ở ĐNÁ nào bị Trung Quốc bắt nạt ngay trên “sân nhà” của mình sẽ được Mỹ bảo vệ và Mỹ cũng đã vạch “làn ranh đỏ” cảnh báo Trung Quốc không nên vượt qua. “Khoát nước theo mưa”, liệu nhân dịp này, Hà Nội có muốn nhắn với Bắc Kinh rằng, để người dân Việt Nam oán hận sẽ nguy hiểm cho chính lợi ích của Trung Quốc?

Tác giả đặt cược 70% cho kịch bản thứ ba: việc chiếu bộ phim ấy vào một dịp mông lung thế này chỉ là một màn diễn. Diễn để khuấy động dư luận đang bế tắc trước các nguy cơ khủng hoảng, từ lòng tin đến kinh tế, từ đại dịch đến ganh đua chiến lược Trung – Mỹ. Trong bối cảnh COVID Vũ Hán mà Bắc Kinh vẫn không tha Việt Nam, vẫn điên cuồng tập trận, điên cuồng doạ nạt chiếm thêm đảo trên Biển Đông thì cảnh tỉnh dư luận bằng câu chuyện lịch sử không phải là thừa. "Khi xem tất cả những thước phim tư liệu ấy… chúng tôi khóc. Tất cả những cái khốn nạn của đất nước mình là đều do sự sắp xếp của các cường quốc và Trung Quốc đã lợi dụng để ép Việt Nam vào con đường phục vụ cho Trung Quốc", nhà nghiên cứu Biển Đông Đinh Kim Phúc chia sẻ. Vậy từ nay, "cái gì của Caesar hãy trả lại cho Caesar!" Cuốn phim đúng là một liều doping đối với các đầu óc cố lãng quên về cuộc chiến.

*

Chưa bàn đến chuyện Trung – Mỹ đụng nhau, chỉ bàn đến quy trình ứng phó việc Trung Quốc nổ súng để cướp hoặc bao vây một số đảo ở Trường Sa, thì việc “trình làng” bộ phim tư liệu nói trên là rất hữu ích, bất luận ý đồ của những người bật đèn xanh là gì. Theo Charlie Lyons Jones, từ Viện Nghiên cứu Chiến lược Australia, Trung Quốc hiện đã đặt trọng tâm ngăn cản không cho hải quân Mỹ đi vào vùng Đường lưỡi bò. Ông Jones nhận xét, Trung Quốc đã tăng cường lực lượng phòng không và xây dựng một hàng rào phòng thủ gồm các hỏa tiễn và phi cơ thả bom đặc biệt nhắm đánh các chiến hạm. Khi độc lập, chủ quyền của đất nước bị đe doạ, con cháu các chiến binh từ những chiến trường xưa – Điện Biên Phủ (1954), Hồ Chí Minh (1975), chiến tranh biên giới (1979) – sẽ lại là những người đầu tiên xung phong ra trận. Mặc dầu thế hệ ngày nay biết rõ rằng, sau mọi cuộc chiến, bất luận thắng bại, nhân dân vẫn sẽ là người thua thiệt nhiều nhất.

-------------------------

Tham khảo thêm tại:

https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/vtv-show-a-film-about-chian-war-to-invade-vietnam-1979-dt-08122020150104.html

https://basamnguyenhuuvinh.wordpress.com/2020/08/13/1223-tin-hieu-gi-khi-vtv-chieu-phim-ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-nam-1979/

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-51586560

Trung Quốc đánh Việt Nam năm 1979: Viết sử vẫn chỉ như mẩu tin chiến sự?

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-43088305

'Nhớ tháng 2/1979 nhưng không kích động căm thù'

https://www.youtube.com/watch?v=H6cN6XBluVY

NÓI THẲNG với tổng biên tập tờ HOÀN CẦU THỜI BÁO TRUNG QUỐC

https://www.voatiengviet.com/a/bien-dong-chien-tranh-viet-nam-trung-quoc/5528958.html

* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do

Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung vừa bị tạm đình chỉ công tác 90 ngày, bắt đầu từ ngày 11/8, để “xác minh, điều tra làm rõ trách nhiệm có liên quan trong một số vụ án theo quy định của pháp luật”.

Truyền thông trong nước hôm 11/8 trích thông tin từ quyết định được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký vào cùng ngày. Tuy nhiên, quyết định không nêu cụ thể những vụ án nào ông Chung đang bị điều tra.

Ông Nguyễn Đức Chung được bầu làm Chủ tịch UBND TP Hà Nội từ cuối năm 2015 sau nhiều năm công tác trong ngành công an và từng giữ chức Giám đốc Công an Hà Nội và đã được phong danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang.

Theo truyền thông trong nước, trong thời gian giữ vị trí lãnh đạo thành phố Hà Nội, ông Chung đã làm một số việc như trồng mới hơn 1 triệu cây xanh, hàng trăm hồ trong nội thành được cải tạo, nhiều đề án nhằm làm sống lại các dòng sông, bao gồm sông Tô Lịch được khởi động.

Ông cũng góp phần đưa Giải đua xe công thức 1 nổi tiếng thế giới về Hà Nội.

Tuy nhiên, cũng trong thời gian này, ông Chung đã gặp nhiều chỉ trích liên quan đến một số vụ án, dự án gây bức xúc trong xã hội. Điển hình là vụ tranh chấp đất đai giữa người dân xã Đồng Tâm và địa phương dẫn đến vụ người dân bắt giữ cán bộ và chiến sĩ công an làm con tin hồi tháng 4 năm 2017 trong nhiều ngày. Sự việc chỉ được giải quyết sau khi ông Chung phải về tận Đồng Tâm hứa không truy tố người dân và sẽ xem xét giải quyết vụ việc tranh chấp đất.

Tuy nhiên, đến ngày 9/1 vừa qua, thành phố đã huy động hàng ngàn công an về xã Đồng Tâm, tấn công người dân trong xã vào sáng sớm. Vụ đụng độ đã khiến 4 người thiệt mạng, trong đó có 1 người dân là ông Lê Đình Kình, một đảng viên kỳ cựu và là thủ lĩnh tinh thần của người dân trong vụ khiếu kiện đất đai ở địa phương. Hàng chục người dân khác trong xã đã bị công an bắt giữ và truy tố về các tội giết người, sở hữu và sử dụng vũ khí trái phép, chống người thi hành công vụ.

Gần đây nhất, ông Chung lại bị ‘tai tiếng’ khi một loạt những nhân viên của ông ở UBND thành phố bị bắt giữ và khởi tố trong vụ án Chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước. Trong số những người bị bắt giữ có cả thành viên tổ thư ký và lái xe riêng của ông Chung.

Vụ án này có liên quan đến vụ án xảy ra tại công ty Nhật Cường, một công ty tư nhân ở Hà Nội đã trúng thầu hàng loạt các dự án về công nghệ thông tin ở thành phố trị giá lên đến hàng chục tỷ đồng.

Bộ Công an hôm 3/8 cho biết đã khởi tố 28 bị can, trong đó bắt giữ 20 người và truy nã 8 người liên quan đến vụ án. Các bị can bị khởi tố với các tội danh: Buôn lậu, vi phạm các quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, rửa tiền, vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. Riêng ông chủ Nhật Cường là ông Bùi Quang Huy hiện đã bỏ trốn và đang bị truy nã.

Liên tiếp vào hai buổi chiều ngày 11 và ngày 10 tháng 8 năm 2020, hàng chục người đeo khẩu trang đi đến khu vực đồi Thánh giá nằm trong khuôn viên Đan viện Thiên An ở xã Thủy Bằng, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế la hét, căng băng rôn yêu cầu cơ sở tôn giáo này trả lại đất cho người dân và cho xã.

Tuy nhiên, một linh mục thuộc Đan viện cho biết đây là nhóm người gồm các cán bộ an ninh thường phục và các hội nhóm ở xã Thủy Bằng đến đây để quấy rối, sau khi bên Đan viện đặt một phiến đá ghi lại lịch sử cây thánh giá ở đây nhiều lần bị hạ bệ.

Linh mục Võ Văn Giáo, người phụ trách đào tạo ở Đan viện Thiên An vào tối ngày 11 tháng 8 nói với phóng viên Đài Á Châu Tự Do như sau:

"Nhìn chung thì không phải mục đích của họ đòi đất nữa, mà tại vì trong thời điểm này này anh em có khắc một phiến đá ghi lại tóm tắt lịch sử của cây thánh giá bị người ta hạ bệ, gọi là cây thánh giá Khổ Nạn.

Ghi tóm tắt mấy dòng đã được hơn một tuần nay rồi thì cái đó có lẽ làm cho nhà cầm quyền thấy sao sao đó, rồi họ kích động dân hay làm áp lực để mình có một cái động thái gì đó, chứ còn vấn đề đất đai chúng con có đụng đến ai đâu.

Thực tế thì người dân được Đan viện chúng con chia sẻ đất đai trước đây rất là nhiều từ năm 68, 75 được Đan viện cho đất, rồi mượn đất cách này cách khác.

Ngay cả gia đình ở bên cạnh thì Đan Viện cũng hỗ trợ đất đai làm sao có thể lấy đất của người khác được, làm sao mà Đan viện Thiên An có thể lấy đất của xã Thủy bằng được?

Nếu bà con có mất đất thật sự thì thì cứ viết đơn lên kiện chính quyền đi, có gì thì đối chất với nhau chứ làm sao có những động thái như thế."

Phóng viên trong cùng ngày gọi điện cho công an thị xã Hương Thủy để hỏi về vụ việc, tuy nhiên cán bộ công an trực điện thoại từ chối trả lời và đề nghị đến trực tiếp trụ sở để làm việc.

Khu vực những người bịt mặt đến để quấy rối nằm trong khuôn viên 107 héc-ta mà Đan viện Thiên An sở hữu từ thời Việt Nam Cộng Hòa đến giờ, tuy nhiên theo Đan viện chính quyền hiện nay đã không công nhận phần đất thuộc sở hữu của cơ sở tôn giáo này.

Trong 2 năm 2016 và 2017 các đan sĩ và linh mục thuộc Đan viện đã dựng ở đây một cây thánh giá và tượng Chúa Giê Su, tuy nhiên nhiều người lạ mặt sau đó đến tấn công và bẻ gãy thánh giá.

Khu vực đồi thông của Đan viện cũng nhiều lần bị cháy không rõ lý do mà những đan sĩ ở đây nghi ngờ là có người đốt.

Cả ba căn bệnh không chỉ bóc trần những lỗ hổng chết người trong chống dịch Covid-19 ở Việt Nam. Những căn bệnh ấy còn bộc lộ các tử huyệt của chế độ, chiếu rọi vào những vụ tham nhũng quyền lực và lãng phí tiền thuế của dân đen.

___________________

Đêm và rạng sáng ngày 7/3/2020 có nét gì đó hao hao với đêm và rạng sáng ngày 9/1/2020. Cả hai sẽ đi vào lịch sử như "cái đêm hôm ấy đêm gì". Sự cố 7/3 không chỉ soi rọi những khuyết tật đáng sợ trong đợt chống dịch, mà cả hai đại hoạ này sẽ còn được nhắc đến như những cột mốc đáng nhớ trong cuộc chiến chưa biết đâu là "trận cuối cùng", chống lại những lỗ hổng chết người của chế độ. Quyền, tiền và chạy theo thành tích đã gây ra cuộc hành quyết man rợ ở thôn Hoành, Đồng Tâm giáp Tết Canh Tý. Nay, cả ba căn bệnh ấy tiếp tục đoạ đầy dân Việt. Cậu ấm cô chiêu (rich kids) kiểu Hồng Nhung, nấp dưới tiền và quyền, lọt được mọi thủ tục và luật lệ sau khi rời máy bay, đã gây ra tai hoạ. Một nửa số hành khách cùng khoang thương gia với Nhung có dấu hiệu lây nhiễm. Kẻ thứ 21 lại là một phó chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương. Tay này khi về thành phố đã "kịp" họp với 42 trưởng lão ở độ tuổi dễ xẩy ra rủi ro nhất.

Từ chuyện bệnh nhân số 21 trùm về "ní nuận" (tay Thuấn này không phát âm nổi chữ "lờ"), thần dân nước Việt biết thêm một số điều nghịch lý. TS. Nguyễn Ngọc Chu nêu câu hỏi: Tại sao đoàn nước ta đi học tư bản để trình đại hội đảng kế hoạch xây dựng CNXH, mà không thấy đoàn các nước tư bản sang ta học hỏi để về xây dựng CNTB ở nước họ, trong khi ta vẫn khẳng định, CNXH ưu việt hơn? Những người chuẩn bị văn kiện không đi chuyến công tác này thì có ảnh hưởng gì đến đại hội 13 không? Trước đây, chưa biết tư bản là gì, thì đi cho biết. Nay mở cửa đã 30 năm, CNTB đã tràn ngập vào nước ta, lại vào thời đại Internet, ngồi ở nhà cũng thấy được từng m2 trên thế giới, cớ gì phải đến tận nơi? Từ đó, TS. Chu kết luận: "Công tác nước ngoài là một hình thức tham nhũng để hưởng thụ… rất nhiều người đã núp trong vỏ bọc công tác nước ngoài, dùng tiền ngân sách tiêu xài cho sự xa hoa thịnh vượng cá nhân".

Trở lại với các nạn nhân của Hồng Nhung và Quang Thuấn, 42 vị bô lão nói trên, nhờ cả "quan hệ" lẫn "tiền tệ" ban đầu chưa phải cách ly. Tin xấu là gia đình các vị ấy và cộng đồng có thể gặp rủi ro, nhưng tin tốt là (lạy Chúa), chúng ta "sẽ không bị" lý luận dẫn dắt một thời gian. Có blogger còn viết rằng, ổ virus lý luận ấy còn nguy hại hơn cả Covid-19. Nhưng nhờ phước ông bà để lại, CNCS Việt Nam chỉ là phiên bản rởm của Tàu khựa. Nhờ thế, các loại "bò đỏ" (hay dòi bọ đỏ) ở đây chưa có dịp soán ngôi để bắt toàn dân tụng niệm đủ các loại "trước tác" Xít – Mao – Lê kiểu như bài viết từ hai giáo sư nọ trên một tạp chí của Trung cộng. Trong nước hiện nay, "đại diện" xã hội đen kiểu Năm Cam và "đại sứ" cộng sản đỏ kiểu Nguyễn Thanh Sơn (từ Nga về) được trích dẫn nhiều hơn cả Marx, bởi "ranh ngôn" khét tiếng: "Ở xứ này không phải cái gì cũng mua được bằng tiền, nhưng có thể mua được bằng rất nhiều tiền".

Nhân 8/3, nên nhắc lại để mọi người đừng quên quyền lực của phái yếu. Chỉ một "tiểu thư" Nguyễn Hồng Nhung cũng đủ để "hất" mọi nỗ lực của các cấp chính quyền, từ trung ương đến địa phương xuống sông xuống biển. Ở đây, vấn đề không phải là thiếu pháp luật mà là thiếu tinh thần thượng tôn pháp luật. Và hậu quả nhãn tiền là lãnh đạo họp khẩn giữa nửa đêm như thời chiến. Một số nhà trong phố, một building khu cao tầng và hàng trăm người tiếp xúc gần/xa với cô gái đã bị cách ly. Cả thành phố sững sờ, hoang mang, rồi bật dậy rất nhanh từ bài học Vũ Hán. "Quân tử phòng thân…" nên nhà nhà, người người "thi đua" tích trữ lương thực từ đêm đến sáng. Các dãy thanh toán trong siêu thị xếp hàng rồng rắn. Giấy vệ sinh cùng mỳ sợi, các loại dầu ăn và xà bông… biến mất khỏi các kệ hàng. Các mệ sồn sồn bỏ khiêu vũ, ngồi nhà giã ruốc cho con cháu. Cả thành phố như chuẩn bị đi sơ tán giống thời chiến tranh phá hoại.

(AFP)

Thị trưởng Nguyễn Đức Chung như "gà mắc tóc", hai ngày rồi mà vẫn chưa xác định đủ danh tính 21 người cùng ngồi hạng thương gia. Chỉ cần cú nhấp chuột là có đủ tất cả thông số của 21vị ấy. Điều cắc cớ là ông thị trưởng chuyên thạo điều tra hình sự đã không dám công bố, vì bọn họ hầu hết đều là VIP. Có tiền, có quyền, hoặc có cả hai, khi tên tuổi họ xuất hiện, sẽ kéo theo danh tính của những người bị nghi là lây nhiễm tăng cấp số nhân. Như thế, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thành tích chống dịch. Sắp công bố "hết dịch", nay lại "mắc dịch" thì thật đau đầu cho những kẻ nhiễm virus "bệnh thành tích". Trước đây, ai cầm đèn chạy trước ô tô, thông tin sớm chuyện dịch bệnh, nhà cai trị cho lên bờ xuống ruộng. Giờ thì sắp nói "đại dịch" rồi, thách ai định phạt, cứ cởi khẩu trang ra mà cãi. Dịch đã vươn tới tận trung ương, tới ông to bà nhớn, đâu phải chỉ "đặc sản" cho dân nghèo. Ít nhiều, đó chính là sự bình đẳng trước dịch.

Thật ra chính quyền dường như cũng đã thấy bất an trước nguy cơ Covid-19 trở lại. Một mặt do dịch bệnh ngày càng nghiêm trọng hơn trên thế giới, mặt khác chính những người trong bộ máy hiểu rõ, dịch bệnh trong nước không hẳn đã ổn, như các số liệu "trưng ra" để lấy thành tích. Hơn nữa, nhiều khác biệt và những đối chọi ngược nhau trong các phát ngôn của những người có trách nhiệm cho thấy, chính quyền nắm giữ nhiều thông tin đáng lo ngại hơn những gì người dân được biết. Dưới bề nổi của "tảng băng" thành tích, vẫn để lọt lưới hàng rào kiểm soát cửa khẩu sân bay, không yêu cầu dân mình từ nước ngoài về khai báo y tế, nhân viên cơ quan này không thực hiện đúng quy trình khi tiếp xúc với bệnh nhân. Ngay cả "tiểu thư" Nhung dù bị một bộ phận dân mạng đòi "cắt trọc bôi vôi", nhưng bộ phận khác tỏ thương hại, vì biết đâu, cô cũng chỉ là "con dê tế thần". Nhà nước đang "ngấp nghé" muốn tuyên "dịch bệnh trở lại".

Theo một thuyết âm mưu, cơn hoảng loạn "Covid-19 trở lại" có thể xuất phát từ một nguyên nhân còn "ẩn dấu". Chuẩn bị "nổ" về "hết dịch" thì nghe tin, sau WB (12 tỷ USD), đến lượt IMF vừa tung gói hỗ trợ 50 tỷ USD cho các quốc gia bị ảnh hưởng bởi dịch. Việt Nam bị loại khỏi danh sách, vì chính phủ sắp tuyên bố hết dịch. "Máu tham hễ thấy hơi đồng là mê!" Quyền, tiền và bệnh thành tích móc ngoặc với nhau như thế thì liệu gỡ có phải chuyện dễ? Nếu cần tranh biếm hoạ, có thể vẽ con virus đang bám đuổi một người chạy hụt hơi về phía trước để mô tả tâm trạng hoảng loạn hiện nay của cả người dân lẫn giới cầm quyền. "Cuộc săn đuổi của quyền, tiền và bệnh thành tích" sẽ được chú thích bên dưới bức tranh đắt giá, theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Giấc mơ "biến nguy thành cơ", khôi phục du lịch nói riêng và kinh tế nói chung của Thủ tướng Phúc trước thời điểm quý một năm 2020 tan thành mây khói!

Trở lại bài viết của hai giáo sư Tàu nói về chủ nghĩa Mác sẽ đánh bại corona! Số tượng Mác – Lê trên thế giới quả là không nhiều. Và mấy ai thấy tượng đài nào vướng Covid-19 chưa, kể cả khu tượng đài Lê Nin xây ước tính 12 tỷ ở Nghệ An? Đọc tiêu đề bài viết của hai giáo sư Tàu cũng khiến thiên hạ cười rớt hàm. Ở ta, có thể đưa bài "Ngạo nghễ Việt Nam" làm đối ứng để xưng tụng. Cho dù vẫn biết rằng, "bài ca" chặn dịch của chính quyền nặng về phần "diễn" lập trường chính trị hơn là phản ánh kết quả thực chất. Thành tích là đỉnh cao có thể đo đếm. Quyền lực thì luôn có tính nhiệm kỳ. Tiền tài lại càng là trạng thái động. Ba thứ thoảng qua ấy thực ra không bền vững chút nào. Con virus corona có thể phá hủy chúng khá nhanh, đặc biệt tại những nơi mà ba thứ ấy quyện lại đậm đặc như ở ta. Nhìn sang Tàu, không thể không đặt câu hỏi: "Nhiệm vụ của những Virus Vũ Hán là gì trong tình thế chính trị toàn cầu hiện nay?"

----------------------

Tìm hiểu thêm tại:

https://baotiengdan.com/2020/03/09/tu-chuyen-benh-nhan-so-21-den-van-kien-dai-hoi-dang-cua-chu-tich-trong/

https://baotiengdan.com/2020/03/09/cong-tac-nuoc-ngoai-mot-hinh-thuc-tham-nhung-huong-thu/

https://tuoitre.vn/phung-gia-loc---cai-dem-hom-ay-dem-gi-114622.htm

https://trithucvn.net/trung-quoc/giao-su-trung-quoc-chu-nghia-mac-se-danh-bai-virus-corona.html

https://cafebiz.vn/imf-tung-goi-ho-tro-50-ty-usd-ho-tro-cac-quoc-gia-bi-anh-huong-boi-covid-19-giam-du-bao-tang-truong-kinh-te-the-gioi-20200305162932425.chn

https://baotiengdan.com/2020/03/07/diem-tan-vo-tu-nhung-khac-biet/

https://www.youtube.com/watch?v=PBCQPb3PQdQ

* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do

Hôm 25/2, một nhóm hơn 10 tổ chức xã hội dân sự và nhân quyền cùng một số cá nhân đã ký tên chung một bức thư gửi đến bà Elisabeth Tichy-Fissslberger, Chủ tịch Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, kêu gọi tổ chức này điều tra những vi phạm nhân quyền trong vụ công an tấn công vào xã Đồng Tâm, ngoại thành Hà Nội hôm 9/1 vừa qua.

Theo bức thư, công an đã huy động khoảng 3.000 quân đến Đồng Tâm, giết chết cụ Lê Đình Kình, 84 tuổi, thủ lĩnh của người dân trong vụ tranh chấp đất đai giữa người dân và chính quyền. Công an đồng thời bắt giữ 27 người khác và đến lúc này họ vẫn không được gặp gia đình hay luật sư.

Trước và sau vụ tấn công, công an ngăn chặn những nhà báo độc lập đến đưa tin về Đồng Tâm. Hai ông Trịnh Bá Phương và Trịnh Bá Tư, những người giữ liên lạc thường xuyên với người dân Đồng Tâm bị đe dọa. Những nội dung về Đồng Tâm trên Facebook bị giới chức Việt Nam gây sức ép bắt phải gỡ bỏ.

"Sự tàn bạo của công an ở Đồng Tâm và đàn áp tiếp sau đó cho thấy sự leo thang trong vi phạm nhân quyền ở Việt Nam. Chính quyền Việt Nam tiếp tục cho thấy họ hoàn toàn không quan tâm đến những công ước quốc tế bao gồm Công ước của Liên Hiệp Quốc về chống tra tấn và Công ước Quốc tế về các quyền Chính trị và Dân sự", bức thư viết.

Những người ký tên trong bức thư kêu gọi Liên Hiệp Quốc gửi một đặc phái viên đến điều tra tình hình ở Đồng Tâm; gây sức ép buộc chính phủ Việt Nam phải trả tự do cho những người bị bắt giữ trái phép; cho phép các nhà báo độc lập và các tổ chức dân sự đến Đồng Tâm để tìm hiểu sự việc.

Theo Bộ Công an, vụ tấn công vào Đồng Tâm xảy ra khi người dân ở đây chống lại việc giao đất quốc phòng cho chính quyền và tấn công lực lượng chức năng. Thông tin chính thức từ Bộ Công an cho biết đã có 22 người dân Đồng Tâm bị bắt giữ với các cáo buộc “giết người”, “chống người thi hành công vụ”, “sở hữu và sử dụng vũ khí trái phép”.

Cả EU và Hoa Kỳ đều đã lên tiếng về vụ tấn công vào Đồng Tâm và yêu cầu chính phủ phải minh bạch thông tin về vấn đề này.

May ra rồi đây, một chính quyền hậu-cộng sản mới đủ độ lùi và khai thác hết các công văn "tuyệt mật" từ Bộ Công an, để đánh giá rốt ráo sự thật của vụ Đồng Tâm. Marx viết đâu đó, nếu lợi nhuận đạt tới 300% thì nhà tư bản có thể tự treo cổ. Chính quyền Hà Nội đã "cướp không" hơn 200 tỷ VND mà không phải bỏ ra một cắc "vốn" nào cả. Siêu lợi nhuận "cướp trên dàn mướp" ấy là một trong những nguyên nhân dẫn đến cuộc hành quyết man rợ và buộc chính quyền tp. Hà Nội phải triệt hạ một mô hình lý tưởng mà ĐCSVN từ lâu đã dầy công xây đắp…

_______________________

Độ lùi ở đây mới chỉ sau hơn một tháng chưa nói được gì nhiều. Nhưng lưới Trời lồng lộng, những kẻ chủ mưu và thủ ác chắc chắn sẽ không thoát khỏi sự trừng phạt của Chúa. Không ở cõi dương thế này thì dưới cõi âm gian. Vì cuộc hành quyết ở thôn Hoành, đúng như như nhà văn của "Đất nước đứng lên" – cho dù ông đang bị đảng và chính quyền này bầm giập và đè bẹp bắt phải nằm xuống – tuyên bố trước toàn thế giới rằng, đó là tội ác trời không dung đất không tha.

Một vụ hành quyết man rợ

Người viết bài này chưa ở tuổi của ông Nguyên Ngọc để có thể phát ra những câu đao to búa lớn như thế. Nhưng ngay những ngày thôn Hoành còn tanh tưởi mùi máu, tự nhiên người viết cứ liên hệ tới sự trừng phạt đối với một nhân vật phản diện trong tiểu thuyết "Hòn Đất" từ nhà văn Anh Đức. Mẹ thiếu tá Xăm đã chặt đầu đứa con trai đứt ruột đẻ ra sau khi biết, chính con bà – tên chỉ huy cầm đầu toán lính ấy – đã hành quyết chị Sứ, một nữ du kích nằm vùng. Trong những kẻ thủ ác ở thôn Hoành đêm 9/1 chắc chắn nhiều tên bố mẹ chúng vẫn còn sống. Trong những đấng sinh thành ấy, liệu mấy ai sẽ noi gương bà Cả Sợi, khi biết đích danh con trai mình là kẻ cầm đầu trong cuộc hành quyết man rợ một lão nông, đảng viên 84 tuổi đời, 58 tuổi đảng và "bắt sống" cháu bé ba tháng tuổi?

Ngoài đời, chắc chẳng có bố mẹ nào đang tâm hành động như hình tượng bà Cả Sợi trong văn học. Sau cuộc hành quyết đẫm máu đối với Cụ Lê Đình Kình, công an bắt cóc luôn các con trai, con dâu của Cụ và cho đến tận những ngày này vẫn còn giam giữ với hàng chục người khác. Và vừa qua, hơn hai chục công an vẫn đến bố ráp, khám nhà (hay để phi tang các bằng chứng còn sót lại từ một vụ thảm sát nay có lệnh phải che giấu?) để tiếp tục hành xác Cụ bà. Bàn dân thiên hạ có thể thấy rõ cái cảnh, cô con dâu lao như tên bắn đỡ Cụ Thành, khi Cụ đột ngột bị ngất xỉu trước những đòn tra khảo của công an. Giữa thanh thiên bạch nhật là cảnh những "hình nộm" mặc sắc phục, như những robot, vòng trong vòng ngoài "bao vây" một bà cụ ngoài 80 tuổi, còn để tang chồng. Có tên trong bọn chúng còn đi lòng vòng quanh Cụ, rồi ngồi xuống giường, dở giấy bút ghi ghi chép chép mà không đoái hoài gì đến nạn nhân sõng soài trên mặt đất. Ôi, hình ảnh "công an nhân dân" chưa bao giờ được những "hình nộm" này nhấn xuống tận bùn đen như thế!

(Courtesy of FB)

Cụ ông Lê Đình Kình và Cụ bà Dư Thị Thành mãi mãi sẽ được tạc tượng trong tâm khảm của bao người cám cảnh với gia cảnh hai Cụ. Chả thế mà đám tang Cụ ông hình như thiếu cả hàng trăm chiếc khăn tang, dù phải diễn ra trong kìm kẹp của mọi loại công an chìm nổi. Thảm kịch đối với gia đình hai Cụ quá thương tâm, nhưng đâu phải đó là đặc thù của thôn Hoành, của Việt Nam, đó là thảm kịch của nhân loại, những nơi CNCS còn ngự trị hay những "mảnh vụn" của nó còn rơi rớt lại. Bất hạnh thay, Cụ Lê Đình Kình không thể chất vấn chính quyền, rằng trước khi lên kế hoạch hành hình Cụ, sao không cho Cụ được hưởng cái quyền, ít nhất như đối với nghi can giết người hàng loạt là "Tuấn Khỉ" (Hay tại vì Tuấn là công an trong ngành)? Hơn 500 cảnh sát cơ động, vũ trang đến tận răng, sau nửa tháng trời truy lùng, phút cuối vẫn còn cho "Tuấn Khỉ" được một giờ suy nghĩ "ra hàng để hưởng khoan hồng". Từ 21h15' đến 22h15' đêm 13/2, sau một tiếng hồ đồng bắc loa thuyết phục không được, rồi mới hạ sát!

Triệt hạ một mô hình lý tưởng

Câu trả lời chỉ có thể là vì Cụ Kình biết quá "nhiều bí mật công khai" về những thoả thuận giữa các băng nhóm làm ăn (nói chữ là nhóm lợi ích) giữa tập đoàn Viettel với thành phố Hà Nội. Trong tay Cụ giữ quá nhiều tài liệu và nhiều bản đồ về Đồng Sênh để chứng minh rằng, 59ha mà Viettel đã đồng ý trả 200 tỷ VND "thuê" chính quyền Hà Nội "giải toả" làm sân golf hay khu nghỉ dưỡng, trên thực tế chả liên quan gì đến các mục tiêu quốc phòng cả. Ở đây, cũng nên thanh minh cho quân đội một chút. Không rõ, Bộ Quốc phòng "can dự" đến đâu trong vụ tàn sát cố đảng viên Lê Đình Kình, nhưng trên thực tế, giới quan sát có thể nhận thấy, sau vụ thảm sát khét tiếng ấy, cánh quốc phòng dường như cố gắng giữ khoảng cách với mấy tên đồ tể. Quân đội không cử đoàn cấp cao đến dự lễ tang ba cảnh sát được cho là "hy sinh trong khi làm nhiệm vụ". Trên thực tế, qua bài điều tra của Giáo sư Hoàng Xuân Phú, có thể hiểu ba cảnh sát "hy sinh" ấy là do bắn nhầm/hay được bố trí bắn vào nhau để diệt khẩu!

Ngay đến cả ngài Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Daniel Kritenbrink, ngày 18/2 vừa qua vẫn phải tuyên bố, tuy Hoa Kỳ không chỉ đứng ngoài quan sát mà thực sự có nhiều quan tâm đến vụ việc, song ông thú nhận "Thật khó biết được sự thật về những gì đã xảy ra tại đó". Đúng vậy! Nếu với đầu óc của người thường, không cần "nhiễm" tư tưởng nhân văn nhiều lắm, rồi đây khi biết đầy đủ những nguyên nhân thực sự dẫn đến vụ thảm sát thôn Hoành, thì không chỉ đại sứ Mỹ mà ngay cả chính quyền Hoa Kỳ cũng không thể nào hiểu nỗi những động lực đằng sau vụ hành quyết những con người đại diện cho một mô hình mà ĐCS đã dày công xây dựng. Này nhé: Đồng Tâm là một xã có truyền thống yêu nước trong cả hai cuộc kháng chiến. Dân Đồng Tâm tuy phản đối chính quyền chiếm đất nông nghiệp (59ha tại Đồng Sênh), nhưng không tranh chấp đất quốc phòng (47ha quanh sân bay Miếu Môn). Khi bộ đội xây tường bao quanh sân bay, dân Đồng Tâm đã kéo đến uý lạo. Cụ Kình từng làm công an xã, từng là huyện uỷ viên, phát biểu khi nào cũng trích các nghị quyết đảng bộ địa phương và trung ương. Khi dân làng bắt cảnh sát cơ động làm con tin, những CSCĐ ấy được đối xử tử tế. Mấy cậu lính trẻ, lãng mạn và mơ mộng, khi chia tay dân làng, có cậu còn chắp tay vái lạy người dân. Cậu này hiện đã bị thải hồi vì thiếu tinh thần "đấu tranh giai cấp sắt máu".

Nguyễn Quang Dy đã mô tả "chuẩn không cần chỉnh" khi nhận định: Bước qua năm mới, dù chính quyền Hà Nội dùng bạo lực nhổ được "cái gai Đồng Tâm" trong mắt họ thì vẫn không thể diệt được "tinh thần Đồng Tâm" trong lòng người dân. Thắng dân (mà chắc gì đã thắng!) chỉ là hạ sách trước mắt, vì sẽ phải trả giá đắt lâu dài về đối nội, đối ngoại và truyền thông, như hệ quả bất định của cách ứng xử vô thiên vô pháp. Tuy "chính phủ kiến tạo" kêu gọi ứng dụng công nghệ 4.0 để phát triển, nhưng cách hành xử của công an vừa qua vẫn theo hệ quy chiếu 0.4. Hậu quả là "trống đánh xuôi kèn thổi ngược", trong 5 ngày đưa ra 3 kịch bản giải thích chẳng ăn nhập gì với nhau. Việt Nam tiếp tục bị cô lập trong một thế giới biến động khôn lường. Cho đến hôm nay, chính quyền vẫn lúng túng chưa tìm ra cách để truy tố những người bị bắt. Nguồn tin từ nội bộ cho biết đã có nhiều người trong số ấy bị chết nhưng công an vẫn chưa trao xác nạn nhận cho gia đình. Ấy vậy mà khi có tin EU và Việt Nam đối thoại nhân quyền thường niên 2020 vào ngày 19/2 tại Hà Nội, thì lập tức "màn" khủng bố Cụ bà Dư Thị Thành khiến Cụ ngất xỉu, lại tiếp diễn. Dư luận tếu táo, bọn này định hại Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, khi Chính phủ đang ra sức bảo vệ EVFTA. Biết đâu, trong mọi bình luận tếu táo thì chỉ một nửa là đùa!

______________________________________

Tham khảo:

https://basamnguyenhuuvinh.wordpress.com/2020/01/11/351-tuyen-bo-dong-tam-10-1-2020/

http://www.viet-studies.net/kinhte/NQuangDy_TaiSaoDongTam.html

h ttps://www.vanews.org/2020/02/gs-hoang-xuan-phu-toi-ac-ong-tam.html

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-51426815

https://baotiengdan.com/2020/01/22/dau-la-muc-dich-va-muc-tieu-tran-tap-kich-vao-dong-tam-rang-sang-9-1-2020/

https://basamnguyenhuuvinh.wordpress.com/2020/01/18/373-bao-cao-dong-tam-no-luc-minh-bach-thong-tin/

https://www.bbc.com/vietnamese/world-51555939

* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do

Sáng 20 tháng 2 năm 2020, khoảng 20 viên công an và những người mặc sắc phục Viện kiểm sát đến nhà cụ Lê Đình Kình ở làng Hoàng, xã Đồng Tâm đọc lệnh khám xét nhà.

Vụ việc khiến cụ bà Dư Thị Thành, vợ cụ Kình bất ngờ ngất xỉu. Anh Trịnh Bá Phương, người có liên lạc gần gũi với gia đình cụ Kình nói với Đài Á Châu Tự Do qua điện thoại như sau:

"Khi họ đến thì họ đã đã yêu cầu là cụ Thành phải hợp tác, trước đó họ đọc một cái lệnh đó là lệnh khám nhà.

Trong đó họ yêu cầu cụ Thành phải hợp tác và nói rằng muốn đi khám toàn bộ ngôi nhà của cụ Kình.

Tuy nhiên cụ Thành không đồng ý, họ đưa ra một cái giấy bắt phải ký là không hợp tác với bên công an."

Cũng theo cáo buộc của anh Trịnh Bá Phương, bên phía công an đã có những lời nói khiến bà Dư Thị Thành bị sốc, tăng huyết áp và té xỉu sau đó. Video được lan truyền trên mạng sau đó cho thấy nhà bà Thành có nhiều công an mặc đồng phục và cảnh bà Thành ngã gục ngay trước mặt các công an.

Anh Trịnh Bá Phương cho biết, một lúc sau có một người y tá đến tiêm cho bà Thành một mũi thuốc và lực lượng chức năng rút lui khi có nhiều người dân đến chứng kiến vụ việc. Gia đình cụ Kình cho anh Trịnh Bá Phương biết bà Dư Thị Thành đã tỉnh lại và đang được con cháu chăm sóc tại nhà.

Đài Á Châu Tự do đã tìm cách liên lạc với gia đình bà Dư Thị Thành nhưng các cuộc điện thoại đều không có người trả lời.

Trước đó vài ngày, công an Hà Nội cũng đến nhà cụ Lê Đình Kình đòi mang đi những tấm kính cửa có nhiều vết đạn bắn trên đó.

Như chúng tôi đã thông tin, rạng sáng ngày 9-1-2020, hàng ngàn cảnh sát cơ động được điều đến làng Hoành, xã Đồng Tâm để bảo vệ các mục tiêu khi xây dựng hàng rào sân bay Miếu Môn cách đó khoảng hơn 3 km

Lúc đầu, Bộ Công an cho biết những người dân Đồng Tâm đã sử dụng lựu đạn, bom xăng, dao phóng… tấn công các lực lượng quân đội đang xây dựng hàng rào, dẫn đến hậu quả 3 Công an tử vong, cụ Lê Đình Kình bị bắn chết, một người bị thương.

Tuy nhiên sau đó, Bộ Công an lại cho biết, người dân tấn công lực lượng chức năng ở cổng làng Hoành khi một chốt chặn của cảnh sát cơ động khi đi qua đây.

Bộ Công an cho biết đã có 22 người bị bắt giữ ở Đồng Tâm với các cáo buộc “giết người”, “chống người thi hành công vụ”, “sở hữu và sử dụng vũ khí trái phép”. Người dân Đông Tâm cho biết chính quyền hiện vẫn giam giữ 27 người từ hôm 9/1 đến nay và gia đình họ không nhận được bất cứ thông tin nào từ người thân của mình.

Dạo gần đây, các nhà hoạt động đến thăm nhà cụ Lê Đình Kình và đến tận mắt chứng kiến hiện trường vụ việc đồng thời đòi hỏi tổ chức một cuộc điều tra độc lập về vụ việc ngày 9-1-2020.

Bà Dư Thị Thành, vợ góa Cụ Lê Đình Kình ở Đồng Tâm, trong những ngày qua bị Công an đến nhà yêu cầu giao những tấm cửa bị đạn bắn vào rạng sáng ngày 9 tháng 1 cho họ cũng như yêu cầu bà này đi làm việc.

Một số nhà hoạt động trong nước cho biết tin như vừa nêu.

Trao đổi về RFA vào tối ngày 14/2, một người hàng xóm gần nhà bà Thành cho chúng tôi biết:

“Hôm đấy (công an) đến đòi tháo cửa mang đi. Nhà bà chỉ có cửa kính và cửa xếp, cửa kính hôm đấy (9/1) bị bắn nhiều nên bị nát, còn mỗi cửa xếp, họ đòi mang đi thì bà không cho mang. Họ yêu cầu bà ký vào biên bản không hợp tác nhưng bà bảo bà không biết chữ nên không ký. Bà bảo bây giờ chú nào muốn ký để bà thắp hương gọi ông lên, lúc bà thắp hương thì họ lảng dần đi hết. Sáng hôm qua (13/2) họ gửi cho bà giấy triệu tập bảo bà lên thành phố nhưng bây giờ bà già rồi, từ nhà bà lên thành phố cách 40km nên bà bảo bà không đi.”

Trong ngày 14 tháng 2, Đài Á Châu Tự Do cũng nhận được phúc đáp của đại diện Đại sứ quán Hoa Kỳ ở Hà Nội về bình luận đối với vụ việc Đồng Tâm.

Đại sứ Quán Hoa Kỳ viết rõ ‘Chúng tôi theo dõi rất sát tất cả những diễn tiến của vụ việc này và đang thu thập thông tin từ các nguồn để có thể hiểu hơn những biến cố tại Đồng Tâm. Chúng tôi đặc biệt quan ngại về việc tổn thất nhân mạng từ cả hai phía qua đụng độ giữa lực lượng an ninh và người dân Việt Nam. Điều quan trọng là tất cả các bên cần tìm cách giải quyết tranh chấp theo phương cách công khai, ôn hòa và minh bạch’.

Phía Công an cho rằng Cụ Lên Đình Kình là chủ mưu chống đối việc xây dựng tại đất quốc phòng Sân bay Miếu Môn. Do đó lực lượng chức năng được huy động đến để tiêu diệt các phần tử phản động.

Trong khi đó, người trong cuộc thì nói họ có đầy đủ giấy tờ chứng minh 59 héc ta đất Đồng Sênh là đất nông nghiệp. Họ mong được cơ quan chức năng đối thoại giải quyết thấu tình, đạt lý trong vụ tranh chấp đất đai này.

Trong khi còn đang tranh chấp chờ được giải quyết thỏa đáng, vào rạng sáng ngày 9 tháng 1, lực lượng chức năng hơn 3 ngàn quân tấn công vào thôn Hoành, Xã Đồng Tâm và hệ quả là cụ Lê Đình Kình bị bắn chết, 3 chiến sĩ công an thiệt mạng, 27 người dân đang bị bắt giam.

Đối phó với dịch COVID-19, dân Trung Quốc "tam thoái" (bỏ đi ba thứ) để tự cứu bản thân và gia đình. Ở Việt Nam, "nhạt đảng, khô đoàn, xa chính trị" rồi ra cũng có thể trở thành cao trào như "ba thoái". Nhưng khi đại dịch và đại lễ chập làm một, tiếng chuông cảnh báo được gióng lên, phản bác lại nền chính trị thủ dâm hạ đẳng.

______________________

Ngày 11/2, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) loan báo là dịch bệnh do virus corona mới gây ra, được phát hiện đầu tiên tại thành phố Vũ Hán, Trung Quốc từ tháng 12 năm ngoái, nay được chính thức đặt tên là "COVID-19" . Tổ chức này cho biết thêm, tính đến thời điểm hiện tại (11/2), có 42.708 ca lây nhiễm tại Trung Quốc với 1.017 người thiệt mạng. Trong khi đó 393 ca lây nhiễm khác được xác nhận tại 24 nước trên toàn thế giới với một người thiệt mạng bên ngoài Trung Quốc là ở Philippines.

“Tam thoái” để tự cứu

Giới phân tích cho rằng, hiện nay Tập Cận Bình đang phải đương đầu với cả bệnh dịch lẫn tình hình chính trị trong nước. Tại bài viết "Lãnh đạo Trung Quốc chiến đấu trên hai mặt trận – virus và chính trị – tờ Wall Street Journal (ngày 3/2) nhận định, ông Tập đang đối diện với thách thức lớn nhất trong sự nghiệp, đó là cuộc khủng hoảng chính trị nội bộ. Với các chỉ trích cho đến nay về suy thoái kinh tế, cuộc chiến thương mại với Mỹ và biểu tình dân chủ Hong Kong, ông Tập chủ yếu đổ lỗi cho "các thế lực thù địch nước ngoài".

Nhưng với dịch COVID-19 lại là một câu chuyện hoàn toàn khác và ông Tập khó có thể đổ lỗi bệnh dịch cho một thế lực thù địch nước ngoài nào đó. Từ các thành phố lớn đến các quận huyện, nhiều người dân Trung Quốc cảm thấy an nguy của họ và gia đình bị đe dọa trực tiếp. Mối lo của họ tạo ra một cuộc khủng hoảng đánh vào tâm điểm những tuyên bố lãnh đạo mạnh mẽ của ông Tập, cũng như hệ thống độc tài toàn trị mà ông đi tiên phong và cổ động như một mô hình cho thế giới noi theo.

Mối lo, và sự giận dữ của dân Trung Quốc bùng nổ lớn trước tin cái chết của bác sĩ Lý Văn Lượng bị chính phủ tìm cách bưng bít, sau khi đã bưng bít tin tức về virus corona khi nó mới bộc phát. Bác sĩ Lý Văn Lượng, qua đời lúc 34 tuổi, vì bị nhiễm bệnh khi làm việc tại bệnh viện Vũ Hán, chính là người đầu tiên lên tiếng cảnh báo về nguy cơ virus corona, do đó anh bị Công an triệu tập, rồi bị bắt vì tội "đưa ra những bình luận sai lệch làm xáo trộn nghiêm trọng trật tự xã hội".

(AFP)

Cái chết của người bác sĩ Trung Quốc tìm cách cảnh báo về sự bùng phát của virus corona mà không thành, đã gây ra sự phẫn nộ và đau buồn công khai trên toàn đại lục. Đi cùng với đau buồn và giận dữ là sự mất niềm tin vào chính quyền, hạt mầm của những bất đồng chính kiến. Cơ quan kiểm duyệt chính phủ Trung Quốc hiện đang cố lấp liếm để chống lại những ý kiến phản đối.

Thật bất ngờ khi biết rằng, từ khi dịch bệnh mất kiểm soát, người dân Trung Quốc ồ ạt thực thi "tam thoái" để tự cứu mình. Từ đầu mùa dịch đến nay, một số lượng lớn người dân Đại lục đã sử dụng nhiều phương thức khác nhau để tuyên bố "tam thoái", rút khỏi các tổ chức đảng, đoàn, đội của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và các tổ chức liên quan, với niềm tin, chỉ có rời xa khỏi ĐCSTQ mới có thể bảo toàn tính mạng và bình an cho mình.

Dịch bệnh Vũ Hán cũng làm nhiều người dân thức tỉnh. Ngày 27/1, một người công nhân ở Vũ Hán đã đặt cho mình một bút danh "Muốn sống", tuyên bố rút khỏi Đoàn Thanh niên Cộng sản. Anh nói, đã hai ngày kể từ khi anh ấy bị sốt, ho và tiêu chảy, đi bệnh viện cũng không tìm được bác sĩ, đành phải mua chút thuốc trong một hiệu thuốc. Anh không biết mình có đang mắc phải căn bệnh truyền nhiễm đang lưu hành hay không.

Anh đã nhìn thấy có rất nhiều bệnh nhân đau khổ giày vò, không được bác sĩ điều trị, anh không cam tâm cứ như vậy mà chết đi. Anh từng nghe người thân nói, rút khỏi đảng, đoàn, đội là có thể bảo đảm an toàn, chi tiết về người thân cũng không dám nói trên điện thoại. Anh không thể truy cập Internet ở nhà, vì thế anh đã gọi điện cho bạn cùng lớp, nhờ họ giúp anh tuyên bố rút khỏi đoàn trên trang web của "Epoch Times".

Cháu Dương Dương, người tỉnh Hồ Bắc, tuyên bố rút khỏi đội thiếu niên tiền phong, viết: "Dịch bệnh này ở Hồ Bắc, Trung Quốc là do thiên tai và nhân họa gây ra! Vì thành tích, đám quan chức che giấu tình hình thực tế, xem mạng người như cỏ rác! Trong thời điểm quan trọng còn ca múa mừng cảnh thái bình mỗi ngày, nói suông nghe thật êm tai. Hành vi của ĐCSTQ thật buồn nôn! Trời chu đất diệt ĐCSTQ!"

Một nền chính trị thủ dâm

Mấy ngày nay, cộng đồng mạng ở ta ồn ào về bài viết "Ngạo nghễ Việt Nam", dẫn câu minh hoạ: "Bay thẳng vào tâm dịch để đón 30 công dân của mình về nước chăm sóc. Chỉ có thể là Việt Nam!" Tút này tới giờ có lẽ đã đạt tới vài vạn reactions với hàng chục ngàn chia sẻ. Tại đó, tiếng cười chua chát, mỉa mai không ít, nhưng đáng buồn hơn là có rất nhiều "những trái tim bốc lửa" hay "những cái like" rất đỗi tự hào. Tuy nhiên, nếu quan sát kĩ ta sẽ thấy, đó chủ yếu là một lượng lớn các like ảo. Một tút FB có tới chục ngàn lượt chia sẻ, nhưng chỉ có vài chục comments ít ỏi. Điều đó cho thấy một phong trào thủ dâm tập thể có chủ đích của nhiều bên, với sự đạo diễn mà ai cũng biết đó là ai. (Ban Văn hoá Tư tưởng là người lãnh đạo các "bò đỏ" ấy!).

(AFP)

"Thủ dâm" kiểu nói trên dĩ nhiên thấp kém hơn tuyên bố "tự sướng" của Nguyễn Phú Trọng ngày 20/1: "Hiếm có đảng cầm quyền nào trên thế giới được dân tin yêu như Đảng ta". Tuyên bố này của ông Trọng được đưa ra vào thời điểm công luận vẫn chưa ngớt chỉ trích ĐCSVN về hành động được cho là "thất nhân tâm" khi thực hiện cuộc đột kích vào làng Đồng Tâm khiến cho "thủ lĩnh tinh thần" của người dân làng – ông Lê Đình Kình, 84 tuổi – và 3 công an thiệt mạng vào ngày 9/1, ngay thời điểm sát Tết Nguyên Đán. Trở lại với "pros and cons" của cái tút nói trên, dư luận đòi hỏi chính quyền làm rõ những điều dưới đây:

i) Các nước đã di tản công dân bằng đường hàng không từ hơn tháng nay. Riêng Bắc Triều Tiên, do có nguồn tin đặc biệt, đã đóng cửa biên giới với Trung Quốc cả tháng, trước khi dịch bệnh được công bố. Tại sao giờ này Việt Nam mới làm? ii) Đi kèm với chuyến bay di tản này là đợt chuyển hàng hoá viện trợ của Việt Nam tới Vũ Hán. Và có thể đó mới là lí do chính của chuyến bay. Ấy vậy nhưng khi chính quyền Trung Quốc cảm ơn sự giúp đỡ quốc tế, đã "quên hẳn" nhắc đến Việt Nam.

iii) Số lượng người Việt học tập, lao động ở Vũ Hán là bao nhiêu? Nghe nói số sinh viên còn kẹt lại ở đấy lên đến con số vài ba trăm. Vậy tại sao chuyến bay lại chỉ mang về chưa đầy 30 người? iv) Trong số những người được chở về, ảnh chụp lưu niệm chỉ là 26. Vậy những người không hiện diện là những ai, tại sao họ vắng mặt? v) Diễn đàn Sinh viên Việt Nam ở Trung Quốc có một tút nói về việc họ không đủ tiền để "được" đón về. Cái giá được đón như phản ánh là 1.000 USD. Thực hư việc này như thế nào?

Lại nữa, Thủ tướng hô hào "chống dịch như chống giặc", nhưng khi người dân muốn mua khẩu trang và thuốc sát trùng thì tiếc thay, các mặt hàng này không những lên giá cao gấp nhiều lần, mà tự nhiên thấy "đồng loạt bốc hơi" khỏi các quầy hàng trong mọi hiệu thuốc ngay giữa thủ đô Hà Nội. Giới chức Việt Nam buộc phải xác định việc găm hàng và đội giá hàng là phạm pháp, nhưng có thật là họ bất lực trong việc chặn các nhà thuốc tuồn khẩu trang ra ngoài cho dân buôn, thay vì phục vụ nhu cầu phòng chống dịch?

Theo báo Thanh Niên, trong hai ngày 8 và 9/2, Bộ đội Biên phòng Quảng Ninh đã bắt giữ 2 vụ xuất lậu khẩu trang y tế sang Trung Quốc, thu giữ hàng vạn chiếc. Vào tối ngày 8/2, Bộ đội Biên phòng Quảng Ninh cũng bắt giữ một vụ khác đang vận chuyển 7.500 khẩu trang y tế sang Trung Quốc. Bộ Công thương cũng cho biết từ ngày 31/1 đến ngày 9/2, Bộ này đã xử lý hơn 3.500 vụ vi phạm tại các nhà thuốc, cửa hàng kinh doanh thiết bị y tế trên cả nước.

Nếu một trận dịch quy mô như Vũ Hán xảy ra ở Việt Nam, người dân có thể tin những gì báo chí chính quyền nói và tin vào những trấn an theo cách như giới chức các tỉnh miền Trung từng đi tắm biển và rủ nhau ăn mực hồi vụ khủng hoảng Formosa? Ấy vậy nhưng lực lượng dư luận viên vẫn ra sức "nâng bi" chế độ, kể cả khi sự an toàn sức khỏe và thậm chí sinh mạng của mình lẫn người thân đặt may rủi vào niềm tin "mọi việc đã có đảng và nhà nước lo"? Vậy xin hỏi có gì đáng để "Ngạo nghễ" hay "Tự hào lắm, Việt Nam ơi"?

Mời tham khảo thêm tại:

VOA, ngày 12/2/2020: Mỹ tăng cường rà soát các cửa khẩu giữa mùa dịch corona

https://www.wsj.com/articles/chinas-leader-wages-a-war-on-two-frontsviral-and-political-11581116451

https://tinhhoa.net/dich-benh-mat-kiem-soat-nguoi-dan-trung-quoc-o-at-lam-tam-thoai-de-tu-cuu-minh.html

https://www.facebook.com/haivl.com/photos/a.384077014974098/4326520040729756/

* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do

Kế hoạch tiếp xúc giữa Thanh Tra Chính phủ với những người dân Thủ Thiêm khiếu kiện đất đai dự kiến diễn ra từ ngày 17 đến 22 tháng 2 tới đây được hoãn lại vì lý do dịch do dịch viêm phổi cấp do virus corona gây nên. Báo Tuổi Trẻ loan tin ngày 12/2.

Theo Tuổi Trẻ, Thanh Tra Chính phủ và Ủy Ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đồng ý hoãn cuộc gặp, đối thoại với các hộ dân thuộc 5 khu phố rên địa bàn 3 phường ở Thủ Thiêm vì các cơ quan, đơn vị đang tập trung phòng chống dịch bệnh.

Tin cho hay UBND Tp HCM giao cho UBND Quận 2 thông báo đến các hộ dân có khiếu nại biết về quyết định hoãn như vừa nêu. Thời điểm tổ chức tiếp xúc, đối thoại với các hộ dân sẽ được Thành phố Hồ Chí Minh thông báo sau.

Vào tháng 1 vừa qua, Thanh Tra Chính Phủ và UBNDTp HCM thống nhất quyết định tổ chức cuộc tiếp xúc đối thoại giữa cơ quan này với các hộ dân khiếu kiện lâu nay vì nhà đất của họ nằm ngoài ranh qui hoạch của dự án nhưng bị cơ quan chức năng cưỡng chế, phá dỡ.

Những người dân khiếu nại cho rằng họ phải khiếu kiện suốt hơn 20 năm qua mà vẫn chưa được cơ quan nào từ trung ương đến địa phương giải quyết cho họ.

Vụ việc tại Thủ Thiêm là một trong vô số những trường hợp khiếu kiện kéo dài nhiều năm ở Việt Nam.

Cảnh sát Anh hôm 11/2 công bố nguyên nhân dẫn đến cái chết của 39 người Việt nhập cư lậu vào Anh trên xe container hồi tháng 10 năm ngoái là do thiếu ô xy và tăng thân nhiệt.

Những người Việt Nam này được tìm thấy trên một chiếc xe container đông lạnh ở hạt Essex, phía bắc London hôm 23/10 năm ngoái.

Theo thông báo của cảnh sát Essex dựa theo kết quả khám nghiệm tử thi, nguyên nhân dẫn đến cái chết của các nạn nhân là do tình trạng thiếu ô xy và tăng thân nhiện do quá nóng trong môi trường bị đóng kín.

Cảnh sát Anh cũng cho biết họ đã bắt giữ thêm hai người có liên quan đến cái chết của 39 người. Trước đó tài xế chiếc xe container có tên Maurice Robinson – 25 tuổi, đã bị bắt và đang chờ hầu tòa với một loạt các cáo buộc bao gồm cả tội ngộ sát.

Xác và tro của những nạn nhân Việt Nam trong đó người trẻ nhất 15 tuổi đã được chuyển về Việt Nam hồi năm ngoái.

Hơn 120 năm trước, trong một xã hội nước Pháp còn lắm nhiễu nhương, nhà văn Emile Zola (1840-1902) đã từng mượn tờ báo L’Aurore để viết lá thư ngỏ gửi tổng thống Félix Faure và cho cả toàn dân Pháp, nhằm tố cáo một sự cấu kết giữa tòa án và quân đội để kết tội tù chung thân đối với một sĩ quan là Alfred Dreyfus.

Lá thư đó, nằm ở trang nhất, có tiêu đề J’Accuse! (tôi tố cáo) đã dấy lên một làn sóng phẫn nộ trong dân chúng về tình trạng ghép đặt tội trạng tùy tiện, sự đồi bại của giới cầm quyền và công an, quân đội khi chà đạp lên luật pháp và con người. Ở vị trí là một nhà văn, chỉ có cây bút, Emile Zola đã ra mặt thách thức cả quân đội và ngành tư pháp, kêu gọi họ trả lại công lý cho người bị hại. J’Accuse! vào năm 1898 trở thành bài học công chính, danh dự và quyền tự do ngôn luận không chỉ cho nước Pháp, mà nhiều quốc gia khác, trăm năm về sau.

Từ vụ án bất minh và bi thảm đối với ông Lê Đình Kình vào ngày 9/1/2020 tại Đồng Tâm, nhà văn Nguyên Ngọc cũng mượn ý của Emile Zola, đưa ra lá thư của mình, có tên Tôi Tố Cáo, nhằm đánh động lại sự kiện, yêu cầu nhà cầm quyền phải có một thái độ đúng của một nhà nước, phải cho điều tra việc giết hại một công dân 84 tuổi ngay tại nhà của ông ta.

Lá thư của nhà văn Nguyên Ngọc được đưa ra vào ngày 4/2/2020, trong bối cảnh xã hội rối ren vì dịch bệnh, nhằm không để cho những kẻ giết người có thể tránh né được tòa án của nhân dân. Không những vậy, ông còn nhắn gửi “Là công dân Việt Nam, là nhà văn Việt Nam, tôi tố cáo tội ác trời không dung đất không tha này trước toàn dân Việt Nam và thế giới. Tôi thiết tha kêu gọi mọi bậc trí giả trong nước và trên thế giới cùng mọi người có lương tri lên án tội ác man dại này và ngăn chặn nó có thể tái diễn bất cứ ở đâu”.

Trong cuộc trò chuyện kỷ niệm một tháng, ngày thảm nạn Đồng Tâm, nhà văn Nguyên Ngọc đã gửi chút tâm tình, giải thích về những lý do buộc ông phải viết lá thư này.

Nguyên Ngọc: Trên đất nước này rõ ràng đã có một vụ án giết ông Lê Đình Kình. Một mặt người ta đang cố để mọi thứ chìm dần, một mặt thì lại vu cáo ông ấy là kẻ ác. Nhưng việc tấn công vào làng Đồng Tâm lại không hề có một căn cứ pháp lý nào cả. Báo chí nhà nước thì đồng loạt đặt tên ông Kình cầm đầu nhóm phiến loạn, nhóm khủng bố… nhưng lại không có một cơ quan pháp luật nào khẳng định điều đó. Điều đó cho thấy 3000 cảnh sát cơ động không thể tổ chức tấn công và giết người từ những dư luận linh tinh, từ những tin đồn.

Đã vậy 3 lần giải thích của Bộ Công An đều cho thấy cuộc tấn công vào thôn Hoành không hề có lệnh của tòa án, viện kiểm sát hay công an… vậy thì phải chăng mục đích cuộc tấn công đó chỉ để nhằm giết người có chủ đích? Kịch bản của cuộc tấn công cho thấy rõ: họ cô lập mọi gia đình chung quanh nhà ông Kình, dùng thuốc nổ phá cửa, tấn công bắt người và tra tấn, và giết.

Người ta tìm thấy một cái bao đầy quần áo đầy máu, mà chúng dùng để lau dọn phi tang vụ tra tấn. Sau đó chúng dùng súng bắn vào ông. Cái phát súng bắn vào tim đó – tôi là bộ đội, tôi biết rõ – vết thương cho thấy phát súng đó bắn gọn, bắn rất gần, kê thẳng vào ngực mà bắn. Vết đạn sắc gọn, không nở toét ra như bắn từ xa. Họ còn bắn thêm vào đầu, bắn vào chân.

Đó là lý do tôi nói rằng đã có một vụ án giết công dân.

(Courtesy of FB)

Điều đáng nói là 3 lần thông báo của Bộ Công an, nhằm giải thích cho vụ thảm sát này, đều là nội dung bất nhất. Lần đầu họ nói đang xây tường ở đồng Sênh thì bị lực lượng của ông Kình tấn công nên đã xung đột, và ông Kình chết tại đồng Sênh. Lần thứ hai, họ nói là đi tuần vào làng thì bị tấn công, và ông Kình chết. Lần thứ ba thì đến ông tướng công an Lương Tam Quang, mới nói thật là ông Kình bị giết chết tại nhà. Tất cả những chuyện này, rõ là ám muội.

Đó là chưa nói vụ 3 người công an chết khi tấn công vào thôn Hoành, mà đến giờ này chỉ nghe đổ lỗi chứ không có một cuộc điều tra nào xừng đáng với cái chết của họ.

Theo tôi, không cần biết như thế nào, vì có một vụ án làm chấn động dư luận nên chính quyền phải mở một cuộc điều tra minh bạch và công khai về vụ án này.

Tuấn Khanh: Trước đây đã có nhiều lần các nhóm nhân sĩ trí thức lên tiếng, cùng ký thư… ông cũng đã có tham gia, vào vì sao, lần này lại là một mình ông?

Nguyên Ngọc: Tôi lấy danh nghĩa của một công dân, và là một nhà văn để lên tiếng, tương tự như Emile Zola với J'Acusse. Giữa tình hình truyền thông nhà nước đang đơm đặt và bẻ cong ý nghĩa về sự sát hại cụ Lê Đình Kình, tôi mong là lời tố cáo của tôi một lần nữa sẽ khuấy động được dư luận nhìn lại sự kiện này. Tôi cũng hy vọng giới nhân sĩ trí thức Việt Nam, với lương tâm của mình, cũng sẽ cùng hợp sức kêu gọi nhà nước phải mở một cuộc điều tra rõ ràng, độc lập và minh bạch trước tội ác này.

Tuấn Khanh: Sự kiện chấn động này khiến dư luận hoang mang. Người ta nói với nhau không hiểu vì sao một việc làm càn quấy ở cấp nhà nước lại có thể diễn ra như vậy. Liệu đây có là hành động sai lầm của riêng một cá nhân hay một nhóm người không?

Nguyên Ngọc: Có rất nhiều thứ để người dân suy đoán từ sự kiện này. Người ta bàn tán khắp nơi, rằng lệnh này của ông Trọng hay của ông Phúc, hay của ông Tô Lâm? Có người nói ông Trọng không biết gì, bị đưa thông tin một chiều nên làm theo sự sắp xếp nào đó. Có người nói ông Phúc ba phải nên theo mà không đánh giá hết tình hình… Nhưng tôi không muốn bàn đến những chuyện như vậy. Mọi thứ lúc này cần là sự kiện đúng và rõ ràng từ nhà nước đưa ra cho người dân, chứ người dân thì không thể xác định chân dung nhà nước bằng những tin đồn.

Tôi chỉ xác nhận rằng trên đất nước này đã xảy ra một vụ án tàn bạo mà không có dựa trên bất kỳ chứng cứ pháp lý gì cả. Cần phải có điều tra, phải có tòa án. Tôi muốn gửi lời tố cáo của mình đến người dân Việt Nam và cả thế giới. Mọi thứ không thể đi qua và trở thành hợp lý từ tuyên truyền một chiều. Đất nước này cần phải có luật pháp.

* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do

Tròn một tháng sau đêm đàn áp đẫm máu ở Đồng Tâm, người dân Việt phẩn uất, nhiều nhân sĩ, trí thức tố cáo tội ác giết người, các tổ chức phi chính phủ trên thế giới lên tiếng cáo buộc, Đại sứ quán Mỹ và EU lắng nghe người dân và chất vấn chính quyền ..... Nhưng sự thật ở Đồng Tâm vẫn còn là vùng tối với những câu hỏi không có lời đáp: Cuộc tấn công đột kích nửa đêm vào Đồng Tâm là theo lệnh của ai? Ông Lê Đình Kình bị giết vì tội gì, theo trình tự pháp lý nào? Để giảm thiểu sự bất công ngang trái đó, để sự thật được khai quật, công lý được hé lộ, ngay từ bây giờ, người dân Đồng Tâm cần sự hỗ trợ của cả nước và quốc tế về nhiều mặt, trong đó cần thiết nhất là hỗ trợ về pháp lý.

Sự việc một đạo quân trên 3000 người được trang bị cả xe bọc thép đang đêm tấn công vào thôn Hoành, xã Đồng Tâm, dùng lựu đạn cay, mìn nỏ phá tường, xông vào nhà bắt, tra tấn và bắn chết cụ Lê Đình Kình, một cụ già 84 tuổi, đang bị gãy chân phải ngồi xe lăn và bắt đi hàng chục người dân gồm cả người già, phụ nữ, trẻ em quả là hành động khó gọi tên. Hệ quả pháp lý của hành vi giết chết cụ Kình đang đặt ra nhiều vấn đề nghiêm trọng với nhà nước Việt Nam.

Luật nào cho phép tra tấn, giết người?

Thứ trưởng Công an Lương Tam Quang khi nói với báo chí đã đưa ra những luận điểm quy chụp người dân Đồng Tâm có âm mưu chống phá nên công an phải đem lực lượng ra chốt chặn đề phòng…

Ông Quang đã có cách giải thích rất khó hiểu về pháp lý ""Hoàn toàn không có chuyện lực lượng công an vào tiến hành bắt giữ các đối tượng này. Chúng tôi bắt giữ phải thực hiện theo yêu cầu của pháp luật. Phải có lệnh của Viện KSND, phải có sự giám sát của Viện KSND. Phải khẳng định như vậy. Hiện nay chưa có bất cứ lệnh nào để thực hiện, mà chúng ta phải thực hiện theo trình tự. Đây là bố trí các tổ công tác để đảm bảo an toàn nhất các tình huống có thể xảy ra".

Trình tự bắt, tra tấn người già man rợ đến mức đầu gối gãy lìa, bắn ở cự ly gần vào ngực và vào đầu mà công an cộng sản đã thực hiện đó gọi là gì? theo luật An Ninh Quốc Gia nào? Giáo sư Tương Lai, Viện trưởng Viện Xã hội học Việt Nam khẳng định “chẳng chính quyền nào làm thế'

(Courtesy of FB, edited by RFA)

Ngày 22/01, các ông Huỳnh Tấn Mẫm, nguyên Chủ tịch Tổng hội Sinh viên Sài Gòn, Đại biểu Quốc hội Khóa VI, Ủy viên Mặt trận Tổ quốc TP. Hồ Chí Minh, nguyên Tổng Biên tập Báo Thanh Niên; Huỳnh Kim Báu, nguyên Tổng Thư ký Hội Trí thức yêu nước TP Hồ Chí Minh, Lê Công Giàu, Tổng Thư ký Tổng hội Sinh viên Sài Gòn 1966, Phó Bí thư Thường trực Thành đoàn 1975, nguyên Phó Tổng Giám đốc Saigon Tourist, Chủ tịch HĐQT Hãng Hàng không Pacific Airlines, Giám đốc Công ty Savimex và Giáo sư Tương Lai đã có thư ngỏ chất vấn Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc Hội và Thủ Tướng Việt Nam về việc ai phải chịu trách nhiệm về những hành vi này.

Thư ngỏ cũng yêu cầu những người lãnh đạo tối cao phải trả lời trong thời gian sớm nhất, nếu không họ sẽ chuyển thư đến Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc.

Ngày 21/01/2020, một nhóm trí thức gồm Nguyễn Nguyên Bình, Đặng Bích Phượng, Nguyễn Thúy Hạnh, Trần Thanh Vân, Nguyễn Đăng Quang, Trương Văn Dũng, Nguyễn Quang A, Nguyễn Xuân Diện, Huỳnh Ngọc Chênh đã gởi đơn đến Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao yêu cầu khởi tố vụ án giết chết cụ Lê Đình Kình.

Mới đây nhất, Nhà Văn Nguyên Ngọc, cũng có thư ngỏ đăng trên truyền thông tựa đề “tôi tố cáo”, yêu cầu điều tra xét xử vụ án tàn ác “trời không dung, đất không tha”, giết cụ Lê Đình Kình đêm 9-1 ở Đồng Tâm.

Một số nhà khoa học, chuyên gia của chính phủ đương quyền như Hà Hòang Hợp, đã kiến nghị cần có cuộc điều tra độc lập của Quốc Hội để kết luận làm rõ cuộc thảm sát Đồng Tâm.

Những thư ngỏ, tố cáo, kiến nghị về vụ giết chết cụ Lê Đình Kình có lẽ là tâm nguyện của nhiều triệu người dân Việt. Để hiện thực hóa mong muốn này chắc hẳn phải là quá trình đấu tranh kiên trì.

27 người bị bắt cần sớm có luật sư

Nhưng ngay trước mắt, Đồng Tâm đang đối diện với vụ án khác là vụ án giết người, chống người thi hành công vụ…. mà công an đã khởi tố và bắt giam hàng chục người. Theo thống kê của người dân địa phương thì danh sách những người bị bắt bao gồm 27 người.

Trong đơn kêu cứu gởi Đại sứ quán Mỹ, bà Dư Thị Thành - vợ ông Lê Đình Kình, đã viết "Riêng con trai thứ hai của tôi là Lê Đình Chức từ ngày 9/1/2020 tôi không nhìn thấy trên đồn công an và đến nay bên công an họ còn chưa cho chúng tôi biết gì về con tôi tất cả. Có người nói nó đã bị bắn chết rồi.

- Đến nay vụ việc công an tấn công vào nhà tôi đã xảy ra được gần 1 tháng, nhưng gia đình tôi và các gia đình khác trong xã Đồng Tâm vẫn chưa có thông tin gì về những người bị bắt hôm 9/1, không biết hiện giờ ai sống, ai chết cả.

Chúng tôi khẩn cầu tất cả mọi người, tất cả các ĐSQ hãy cứu những người con, những người cháu tôi đang bị giam cầm."

(Courtesy of FB Đặng Bích Phượng)

Đúng như lời bà Thành, bà và những người bị bắt đang rất cần sự hỗ trợ pháp lý để ít nhiều được hưởng những quyền mà pháp luật Việt Nam ghi nhận và bảo vệ như quyền im lặng, không bị bức cung nhục hình và cũng để góp phần giúp công lý sáng tỏ, giúp cho họ được hưởng bản án đúng người đúng tội, chứ không bị gán ghép úp chụp với bản án bỏ túi được xây dựng sẵn theo kịch bản nào đó.

Trong bối cảnh nền pháp luật mà “công lý chỉ là một thằng hề” ở Việt Nam, nhất là trong sự kiện thảm khốc như Đồng Tâm, khúc dạo đầu từ cách bắt người trấn áp kinh hoàng cho thấy việc hỗ trợ pháp lý cho những người bị bắt không dễ dàng.

Ngay trong sự kiện này, Luật sư Ngô Anh Tuấn là người theo dõi xuyên suốt vụ tranh chấp đất ở Đồng Tâm từ nhiều năm qua đã đến Đồng Tâm từ ngày 9-1 nhưng bị ngăn cản không được vào Đồng Tâm. Người thân Lê Đình Quang, cháu cụ Kình bị bắt trong ngày 9-1 đã nhờ Luật sư Ngô Anh Tuấn bào chữa cho Quang nhưng cán bộ điều tra trả lời rằng Lê Đình Quang đã từ chối luật sư.

Thủ thuật bị can từ chối luật sư của gia đình nhờ bào chữa rất quen thuộc trong nhiều vụ án oan. Cụ thể, trong vụ oan án Bưu Điện Cầu Voi (đã đươc Viện Kiểm Sát Nhân Dân tối cao kháng nghị giám đốc thẩm) tử tù Hồ Duy Hải còn nắn nót viết văn bản từ chối luật sư của gia đình, chỉ đồng ý chấp nhận luật sư chỉ định.

Không nên thêm lửa đáy nồi!

Trong bối cảnh hiện nay, các luật sư Việt Nam cũng gặp không ít khó khăn khi thực hiện chức năng, bảo vệ công lý. Luật sư Nguyễn Đăng Trừng, Chủ nhiệm Đoàn luật sư TP. HCM vì bảo vệ quyền độc lập của luật sư đã bị khai trừ đảng, bị phế truất chức vụ. Luật sư Võ Anh Đôn, chuyên bảo vệ cho người nghèo, án oan đã bị rút giấy phép hành nghề. Gần đây nhất là Luật sư Trần Vũ Hải, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Hà Nội, người bào chữa cho nhà báo Trương Duy Nhất, tham gia tư vấn cho người dân Vườn Rau Lộc Hưng đã bị khởi tố về hành vi trốn thuế rất vu vơ. Chính vì thế, việc tham gia làm sáng tỏ công lý trong vụ Đồng Tâm của các luật sư sẽ rất khó khăn, thậm chí là nguy hiểm. Nhưng tin rằng vì lương tâm chức nghiệp, sẽ có không ít luật sư sẵn sàng tham gia.

Vấn đề là dư luận xã hội, những tổ chức nhân quyền quốc tế cần theo dõi sát sao, hỗ trợ thêm sức mạnh tinh thần để các luật sư thực hiện thiên chức của mình.

Thân nhân những người bị bắt ở Đồng Tâm, cần tin vào công lý, vào lẽ phải, và biện pháp hữu hiệu nhất để bảo vệ cho người thân của mình là thực hiện đúng quyền mà pháp luật cho phép, mời và đấu tranh để các luật sư bào chữa cho người thân.

Với nhà nước Việt Nam, Đồng Tâm đang là vết đen về pháp lý, đạo lý, mà lòng dân cả nước và cả thế giới đang nhìn vào, chỉ có thể tẩy xóa bằng nền pháp lý minh bạch, công bằng, trung thực. Vì vậy, các cơ quan tố tụng, cần tiến hành tiến trình điều tra, truy tố, xét xử công bằng minh bạch. Cần bảo đảm sự tham gia của luật sư càng sớm càng tốt, không nên dùng thủ thuật bị can từ chối luật sư hay điều tra viên bận việc để đơn phương ghi chép lời khai, hoàn thành kết luận điều tra.

Không chỉ về hình sự mà các quan hệ dân sự, hành chính, kinh tế chung quanh vụ thảm sát Đồng Tâm cũng cần đươc Tòa án xem xét phán quyết minh định, và cũng cần có vai trò luật sư hỗ trợ pháp lý cho người dân. 59 ha đất đồng Sênh là đất nông nghiệp hay đất Quốc Phòng phải đươc phán quyết bằng bản án có cơ sở pháp lý và chứng cứ rõ ràng chứ không thể bằng kết luận một chiều của Thanh Tra chính phủ.

Số tiền phúng điếu hơn 500 triệu đồng, Ngân hàng Vietcombank có quyền phong tỏa hay không cũng cần đươc minh thị bằng một bản án hợp pháp để bảo đảm niềm tin của khách hàng, đối tác trong những giao dịch khác.

Các cơ quan ngoại giao và nhất là Nghị viện EU, đối tác trực tiếp với nhà nước Việt Nam có quan hệ ràng buộc nhân quyền cần xem xét việc bảo đảm quyền hỗ trợ pháp lý cho người dân Đồng Tâm như là chỉ số trực tiếp chứng minh cho mức độ cải thiện nhân quyền của Việt Nam.

Muốn dập tắt dịch bệnh phải có vắc xin, có thuốc điều trị cho người dân. Đồng Tâm là một vết thương pháp lý, đạo lý của người dân nên cần sự hỗ trợ pháp lý không kém vắc xin chống dịch. Nếu không xử lý minh bạch sáng tỏ, sự rạn nứt, đỗ vỡ niềm tin sẽ không chỉ diễn ra với người dân mà với cả một số có lương tri ngay trong chính 3000 cán bộ công an tham chiến và cả trong hơn ba triệu đảng viên cộng sản.

Quyền lực đang trong tay Đảng và Nhà nước Việt Nam, họ hoàn toàn có quyền che lấp tội ác này bằng tội ác khác. Trùm thêm oan án này lên oan án khác. Đó là cách thêm củi vào đáy nồi đang quá lửa.

* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do

Kể từ ngày 9 tháng 1 đến nay là hai mươi sáu ngày, từ khi một lực lượng cả ba ngàn cảnh sát cơ động, công an đột kích vào thôn Hoành, xã Đồng Tâm, ngoại thành Hà Nội, giết chết cụ ông Lê Đình Kình – 84 tuổi, bắt giữ hơn 20 người với cáo buộc giết người, chống người thi hành công vụ, sở hữu và sử dụng vũ khí trái phép.

Phía công an cũng có 3 người thiệt mạng, và ngay lập tức được chính quyền truy tặng huân chương do đã hy sinh khi thi hành nhiệm vụ.

Tuy nhiên thông tin về Đồng Tâm đến nay được truyền thông Nhà Nước loan đi chỉ theo một nguồn duy nhất từ phía Công an Việt Nam.

Một số người mong muốn có được tin tức từ chính những người dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm đã tìm cách đến để chứng kiến tận mắt sau gần 1 tháng xảy ra sự vụ.

(Courtesy of FB Đặng Bích Phượng)

Chuyến thăm đến xã Đồng Tâm vào ngày 1/2/2020 được thực hiện bởi những người từng gửi Đơn Tố giác Tội Phạm lên Viện Kiểm Sát Nhân Dân thành phố Hà Nội và Cơ Quan Điều Tra Công An thành phố Hà Nội hôm 21 tháng 1, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật hình sự của cơ quan chức năng liên quan đến vụ tấn công vào Đồng Tâm gây đổ máu.

Đó là chuyến đi không báo trước, lại phải lên đường từ sớm để không bị phát hiện hay bị ngăn chặn, là lời tiến sĩ Nguyễn Quang A, ông cho biết:

“Thực sự chúng tôi đến để thắp hương cho cụ Kình, đó là động lực quan trọng. Thứ hai, chúng tôi muốn gặp bà con, gia đình những người bị bắt để động viên họ, cho họ cảm thấy không bị lẻ loi. Một mục đích nữa là cũng để tận mắt xem hiện trường như thế nào. Nghe nói gia đình của những người bị bắt vẫn, hằng ngày hay vài ngày một lần, bị triệu tập lên công an để thẩm vấn và bị dọa dẫm. Họ kể lại với chúng tôi và họ rất lo lắng”.

Và cũng đến để thực sự thấy Đồng Tâm nói riêng năm nay không có Tết, tiến sĩ Nguyễn Quang A trình bày tiếp:

“Vào đến nhà cụ Kình thì hầu như tất cả người nhà có mặt lúc đấy cũng như nhiều người trong chúng tôi đều òa lên khóc, nghe bà con kể thì rất là xúc động. Tình cảnh rất khó khăn của các gia đình mà người thân bị bắt, nhất là hai gia đình mà cả vợ chồng bị bắt và trẻ thơ phải nương tựa vào ông bà. Ông bà già cũng bị cú sốc rất mạnh như vậy”

“Đến nghĩa trang thắp hương cho cụ chúng tôi thấy ấm lòng một chút vì thấy nhiều vòng hoa đặt ở mộ cụ”.

Thời gian thăm nhau chỉ diễn ra khoảng 2 tiếng, ông Nguyễn Quang A kể tiếp, thế nhưng cảm nhận của mọi người là không khí u uất, tang tóc phủ chụp lên Đồng Tâm chả biết bao giờ mới tan đi. Tuy vậy sau gần một tháng, biện pháp cấm cản đến Đồng Tâm không còn nghiêm nhặt như những này trước đây theo trình bày của Tiến sĩ Nguyễn Quang A:

“Trước khi đi chúng tôi cũng tính là có thể gặp khó khăn này khó khăn nọ, nên chúng tôi thực sự là cố gắng đi sớm để giảm thiểu những rủi ro có thể xảy ra. Suốt dọc đường vào trong làng thì đường đi cũng khó, phải hỏi hai, ba chỗ, nhưng các cháu cũng như những người mà chúng tôi hỏi thì họ chỉ rất tận tình. Chỉ độ năm bảy phút cuối cùng ở chỗ nghĩa trang thì chúng tôi thấy một người đàn ông đi vào nhưng đến khoảng giữa đường thì lại quay ra. Không biết đấy là một người bình thường hay một người theo dõi thì chúng tôi không rõ, nhưng từ suốt cả dọc đường đi đến và dọc đường về thì chúng tôi không gặp sự cố nào cả”

(Courtesy of FB Đặng Bích Phượng)

Một người cùng đi trong đoàn là Bà Đặng Bích Phượng cũng cho biết tình trạng căng thẳng, lo âu và sợ hãi của người có thân nhân bị giết, bị bắt đi từ ngày 9 tháng 1 vừa qua:

“Tôi là người đầu tiên bước vào căn nhà ấy. Thấy có người bước vào là họ nhỏm dậy, vừa cất tiếng chào cái là khóc luôn. Chỉ biết ôm nhau khóc mà không thể nói gì cả.”

“ Lúc trước, cách đây một năm,khi chúng tôi đến thì lúc đó chưa có gì cả. Và lúc này bước vào thì cả một gian nhà trống chỉ có bàn thờ ở đó. Cứ nói đến là khóc. Khi gặp những người mẹ của những đứa con bị bắt, bắt cả hai vợ chồng, nhà toàn bọn trẻ con phải gởi về chỗ ông bà. Những người nông dân ấy, họ không hiểu Pháp Luật lắm đâu, họ chỉ nói câu là “các bác làm thế nào để các cháu sớm trở về”. Lúc ấy mình chỉ khóc vậy thôi”.

Nhóm của tiến sĩ Nguyễn Quang A không phải là những người đầu tiên đến viếng Đồng Tâm. Theo bà Đặng Bích Phượng, trước đó đã có ít người, bằng cách này cách khác, lọt được vào thôn Hoành để nghe ngóng tình hình rồi chia sẻ trên cộng đồng mạng:

“Cứ lác đác thỉnh thoảng từng tốp nhỏ thì họ không thể nào ngăn chặn được. Có linh mục Nguyễn Nam Phong này, và trước đó có một chị nick trên Facebook là Lã Minh Luận. Hai chị em đến mà gần như trong tình trạng như là đột kích, vào chớp nhoáng xong rồi về chớp nhoáng bởi nếu ở lâu thì rất có thể là đám an ninh có thể giả dạng côn đồ đến gây sự”.

Đường dây viễn liên của RFA không thể nối kết vào máy của Facebooker Lã Minh Luận.

Linh mục Nguyễn Ngọc Nam Phong cho hay ít nhất trước ông đã có một người đến thôn Hoành rồi.

Vẫn theo lời ông, đối với rất nhiều người mà ông gặp ở Đồng Tâm thì những phát súng vang động giữa đêm, cái chết tức tưởi của cụ Kình và 23 người dân bị bắt đi vẫn còn nguyên vẹn một cú sốc lớn:

“Tôi chỉ nghĩ đơn giản là mình vào xem người ta nói có đúng không. Trước mắt vì tò mò muốn biết sự thật, thứ hai vào để chia sẻ cùng bà con trong đó, đặc biệt có 4 người công giáo cũng bị bắt. Cái chính yếu là còn hơn 20 người bị bắt và đang bị xét về tội giết người. Mình cũng sợ nhưng cái sợ không ngăn được mình phải đi tìm sự thật, điều đó quan trọng hơn”.

“Thực ra thì bà con ở đó họ sợ lắm, mình vào nhà thờ giáo xứ gặp cha thì cha cũng không có nhà, mình cũng không quen ai trong đó. Sau khi được xác nhận là linh mục thì họ bắt đầu mới chia sẻ nhưng cũng trong sự dè dặt thôi”

“Tôi có đến gia đình cụ Kình để thắp hương cho cụ, sau đó tôi cũng đi về vì bà con nói mặc dù chính quyền không còn công khai canh giữ làng nhưng công an mật còn khắp trong làng”

Dù chỉ là một cuộc tiếp xúc chóng vánh, linh mục kể tiếp, ông vẫn cảm nhận được một điều sâu sắc là:

“Người dân cũng chẳng hiểu tại sao lại xảy ra chuyện như vậy, tại sao Nhà Nước lại hành động như vậy. Bởi vì đối với người Đồng Tâm thì xưa nay họ vẫn tin tưởng vào Nhà Nước, gặp ai họ cũng nói là họ tin tưởng vào cuộc đấu tranh chống tham nhũng của ông Trọng nên là họ cứ phải nói là một sự ngây thơ chính trị. Cho đến hôm bị đánh úp như vậy thì họ ngỡ ngàng, họ không thể hiểu được việc Nhà Nước gây ra cho họ, đặc biết là việc đã giết ông cụ Kình. Đối với họ là cả cú sốc lớn!”.

Hệ thống tuyên truyền của Đảng và Chính phủ Hà Nội cho đến lúc này vẫn cáo buộc dân Đồng Tâm là một tập thể manh động, chống phá chính quyền.

Chính vì vậy, theo bà Đặng Bích Phượng, được gặp tận mặt những nạn nhân bị bạo hành ở Đồng Tâm rồi thì ước vọng duy nhất và lớn nhất của bà cùng những người quan tâm là xin các tổ chức xã hội dân sự, các mạng truyền thông lề trái tiếp tục lên tiếng để trong ngoài có thể minh oan cho những người bị bắt ở Đồng Tâm từ ngày 9 tháng Một đến giờ. Chỉ truyền thông đứng đắn và trung thực mới có thể cứu được Đồng Tâm, bà Đặng Bích Phượng kết luận.

Theo thông lệ, kỷ niệm 90 năm thành lập đảng, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chắc hẳn sẽ có bài phát biểu quan trọng về đường lối chủ trương của đảng, Thế nhưng từ lâu rồi, người dân Việt quá hiểu khoảng cách quá xa giữa lời nói và việc làm của đảng và các lãnh tụ đảng nên điều người ta cần thẩm định là thái độ và cách hành xử của đảng cầm quyền trong những vấn đề kinh tế, chính trị. Cụ thể người ta muốn ông Trọng tự minh thị là kẻ thủ ác hay chỉ là người mắc lừa.

Nhìn lại hai nhiệm kỳ TBT của ông Trọng, sau cuộc chiến một mất một còn với Ba X (Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng) và cuộc thâu tóm quyền lực một thân hai ghế (Tổng bí thư, Chủ tịch nước), công cuộc đốt lò của ông Trọng diễn ra suôn sẻ. Nhiều củi đã vào lò có cả Ủy viên Bộ Chính trị, đây là điều mà tất cả các TBT khác chưa ai làm được. Nhiều người ngưỡng mộ tôn xưng ông Trọng như vị minh quân.

Công cuộc đốt lò, dân chưa tin

Tuy nhiên, hầu hết những thanh củi vào lò đều quá trễ. Những hành vi sai phạm bị xử lý đều đã xảy ra từ một hai nhiệm kỳ trước, những kẻ vi phạm đều thăng quan tiến chức ở vị trí cao hơn hoặc đã về hưu theo tuổi tác. Hậu quả tham nhũng, thất thoát đã chồng chất thành khối nợ công khổng lồ, thành sự cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường phải mất hàng chục, hàng trăm năm mới có thể khắc phục.

Hơn thế nữa, số củi vào lò vẫn còn quá ít so với số cần được vào lò. Ngay trong bộ máy lãnh đạo đương chức hiện nay nhung nhúc những kẻ đáng gọi là sâu, là củi với những quyết sách phản nước hại dân vẫn đang ung dung tác quái. Đường sắt Cát Linh - Hà Đông, hàng chục BOT bẩn như những mụn ghẻ trên thịt da đất nước, những nhà máy nhiệt điện than đang phủ mây ô nhiễm vẫn đang tiếp tục triển khai. Một nền giáo dục xuống cấp cả hai mặt trí dục, đức dục. …Một TP Hà Nội chất chồng những phe cánh sân sau ăn chặn nguồn sống, môi trường sống của người dân từ nước sông Tô Lịch, sông Đà, sông Đuống …TP HCM với vết thương Thủ Thiêm mưng máu hàng ngàn hộ dân từ hàng chục năm qua…

Lịch sử nhân loại với sự sụp đổ của Liên Xô và phe xã hội chủ nghĩa, sự nổi dậy theo kiểu người khổng lồ trên đôi chân đất sét của Trung Quốc đã cho thấy cội nguồn tham nhũng chính là thể chế độc tài, độc đảng. Duy trì thể chế ấy, dùng quyền lực độc tài để chống tham nhũng chỉ là lấy tay che mặt trời. Công cuộc đã hổ diệt ruồi của ông Tập cũng chỉ là cuộc chiến mượn danh chống tham nhũng để tranh giành quyền lực, quyền lợi giữa các phe nhóm.

(AFP)

Gần đây nhất là cuộc thảm sát Đồng Tâm. Một cụ già 84 tuổi, một đảng viên 58 năm tuổi đảng từng bị đánh gãy chân, lại được chính quyền huy động trên dưới 3000 quân đang đêm bao vây, ném lựu đạn cay, đánh đập tàn nhẫn, bị bắn chết và bị vu cáo cho là khủng bố. Tài sản, tài liệu bị thu giữ, chiếm đoạt, không theo một trình tự thủ tục nào.

Về luật pháp, hành vi giết người, cướp của tàn bạo này không thể là hành vi của một nhà nước văn minh, do dân, vì dân.

Tàn tệ hơn nữa là theo đạo lý người Việt, nghĩa tử là nghĩa tận. Khi người đã chết thì bao hận thù cũng nên xóa bỏ, thế nhưng thi thể ông Kình bị mổ xẻ, bị đem lượng giá với con gái ông Kình để ký vào những biên bản vu khống cha mình. Tiền phúng điếu lễ tang ông Kình cũng bị phong tỏa chiếm đoạt.

Đảng viên bị công an giết không có lý do

Về đảng tính, theo điều lệ đảng, xử lý đảng viên phải theo trình tự kiểm điểm, xử lý kỷ luật của đảng từ chi bộ, đảng ủy cấp trên, ban kiểm tra đảng. Đảng viên còn có quyền khiếu nại…. Sau khi xử lý đảng viên mới xử lý theo chính quyền, luật pháp.

Nhiều đảng viên như Dương Chí Dũng, Trịnh Xuân Thanh, Vũ Đình Duy tham nhũng tiền bạc ngàn tỉ vẫn đươc hưởng theo trình tự này và có điều kiện trốn ra nước ngoài. Dù cuộc đấu tranh, khiếu nại bảo vệ đất nông nghiệp ở Đồng Sên diễn ra từ nhiều năm nhưng đảng viên lão thành Lê Đình Kình phạm tội gì chưa ai biết, chưa hề bị kỷ luật đảng. Thậm chí sau lần gãy chân trước đây, ông còn được tướng công an đến thăm tại bệnh viện. Trong mọi lần phát biểu của mình, ông Kình luôn trung thành và tin cậy, hưởng ứng tham gia vào công cuộc chống tham nhũng của ông Trọng. Trước sau ông Kình luôn chứng minh là ông và tổ Đồng Thuận ổ Đồng Tâm thực hiện theo lời kêu gọi chống tham nhũng của TBT.

(Courtesy of FB, edit by RFA)

Cần lưu ý rằng: Hành vi công an cấp trung ương hành xử với đảng viên lão thành Lê Đình Kình đã chà đạp lên điều lệ đảng. Người ta nói đánh chó phải kiêng chủ nhà, lẽ nào Tổng Bí Thư đảng cầm quyền lại cho phép công an giết đảng viên của mình một cách phi pháp. Ông Hồ đã dạy, đảng viên phải giữ sự đoàn kết trong đảng như giữ con ngươi của mắt mình, thế mà cán bộ công an đều là đảng viên, đều học tập ông Hồ mỗi năm sao lại có thể giết đồng chí của mình man rợ như thế.

Không rõ vì thiếu thông tin hay vì sức khỏe hoặc vì lý do nào đó, ông TBT Trọng hoàn toàn không có ý kiến gì về cái chết thảm thương, oan khốc của đảng viên lão thành gần 60 năm tuổi đảng. Ngược lại, ông Chủ tịch nước Trọng lại ký quyết định trao huân chương cho ba cán bộ công an chết khi tham gia vào cuộc bắn giết ông Kình.

Trọng bị Tô Lâm và Phúc lừa?

Với cách xử lý này, một số người như nhà báo Lưu Trọng Văn, …. đưa ra giả thiết ông Trọng bị lừa trong vụ Đồng Tâm. Người ta cũng chỉ ra đích danh kẻ đầu têu của cú lừa này là Bộ trưởng Tô Lâm đã về phe với Thủ Tướng Nguyễn Xuân Phúc đẩy ông Trọng vào thế tay phải nhúng chàm, đồng thời họ cũng đạt mục tiêu chiếm đoạt 59 ha đất của Đồng Sên.

Người ta còn nhớ ông Trọng từng nhắc đến từ nhân đạo khi tạm dừng công cuộc đốt lò trước tết Kỷ Hợi để cho các thanh củi gộc được ăn tết trước khi vào lò. Lẽ nào lần này ông lại nhẫn tâm giết cụ Kình ngay ngày trước tết.

Mới đây, Viện Kiểm Sát Nhân Dân Tối Cao đã ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm vụ án giết người ở Bưu Điện Cầu Voi với tử tù Hồ Duy Hải sau 12 năm oan khốc. Vụ án đươc các luật sư và chính đoàn giám sát của Ủy Ban Tư Pháp Quốc Hội cho rằng có nhiều dấu hiệu sai phạm nghiêm trọng của cả ba ngành tố tụng. Hai nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Trần Đại Quang đã từng có ý kiến chỉ đạo xem xét, nhưng với áp lực của Tô Lâm, Trương Hòa Bình nên những ký kiến này đã bị dìm đi. Việc khai quật, giám đốc thẩm vụ án phải có áp lực từ cao lắm. Người ta đoán là có thể từ ông Trọng.

(Courtesy of Hà Nội Mới)

Vấn đề là tham gia vào vụ Đồng Tâm không chỉ có công an, ngân hàng, mà còn có cả bộ máy tuyên truyền từ hơn 700 tờ báo, hệ thống đài phát thanh, truyền hình, đội ngũ dư luận viên nhất hô bá ứng đưa tin theo nguồn Bộ Công An cung cấp.

Bộ Ngoại Giao hoặc hưởng ứng hoặc thụ động tham gia nhưng cũng có góp phần khi im lặng né tránh không cấp phép cho báo chí quốc tế tham gia điều tra, đưa tin về sự việc.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhanh chóng tăng cấp hàm, phong liệt sĩ và cùng Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình tham dự lễ tang theo nghi thức nhà nước với ba cán bộ công an đã chết do trượt té khi tấn công vào Đồng Tâm. Những động thái này khẳng định việc giết ông Kình, đàn áp người dân Đồng Tâm là đúng.

Vụ thảm sát Đồng Tâm đã gây tiếng vang rất xấu cho bộ mặt của Đảng và nhà nước với dư luận quốc tế, tạo hệ quả xấu cho quan hệ đối ngoại.

Điều quan trọng hơn là trong đối nội, người dân trong nước càng mất niềm tin, càng phẫn uất hơn với đảng, chính quyền cai trị trước hành vi tàn ác, bất nhân, bất chấp pháp lý, đạo lý.

Phải trả lời bằng hành động

Quan trọng hơn nữa là quan hệ trong đảng. Thân phận đảng viên cấp thấp như cụ Kình là thân phận của số đông trong hơn 3 triệu đảng viên hiện nay. Họ là những người phải trực tiếp làm những công việc cụ thể do đảng và chính quyền giao và trực tiếp quan hệ với người dân. Cái chết thảm của người đảng viên cao niên, trung thành như cụ Kình đã làm tan vỡ nốt chút niềm tin cuối cùng vào đảng, vào ông Trọng.

Nếu TBT Trọng thật sự bị lừa thì nhân kỷ niệm 90 năm thành lập đảng ông phải làm được điều gì đó để rửa mặt cho oan hồn cụ Kình. Nếu ông Trọng không làm đươc điều gì cụ thể mà chỉ im lặng né tránh thì niềm tin của các đảng viên cấp thấp với ông Trọng hoàn toàn sụp đổ. Hoặc họ buộc phải nghĩ rằng TBT và cả đảng cộng sản là loại tham lam khát máu có thể thanh toán, giết chết đồng chí của mình không gớm tay chỉ vì những quyển lợi nhỏ nhoi. Sau ông Kình sẽ có thêm người khác và lần hồi có thể xảy ra với họ.

Có thể họ sẽ sợ chết, sợ đảng, sợ ông Trọng hơn, nhưng niềm tin thì không có. Đảng cộng sản Việt Nam sẽ ra sao khi chỉ còn lại những kẻ nhút nhát chỉ có sự sợ hãi mà thiếu lòng tin?

Ông Trọng liệu có còn hãnh diện tự hào là một minh quân thế thiên hành đạo? Ông Trọng có thể còn hãnh diện khi lãnh tụ của đảng, nhà nước các quốc gia khác nhìn ông như một tên độc tài khát máu đang dẫn dắt một đảng gồm một ít con sói và cả đàn cừu?

Có rất nhiều điều người dân cần đến tinh thần cải cách thể chế, nội dung và quan hệ ứng xử của Việt Nam với nước lạ để thể hiện chủ quyền quốc gia và độc lập dân tộc. Nhưng điều đó còn quá xa xôi. Thông điệp cần nhất mà người dân còn le lói chờ ông Trọng là Đồng Tâm. Phải sửa sai, phải xin lỗi, minh oan cho gia đình ông Kình và người dân Đồng Tâm, phải xử lý thích đáng những hành vi phạm pháp bất cứ giá nào.

* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do

Tại phiên họp Chính phủ vào chiều ngày 30/1, trước ý kiến nêu ra có nên đóng cửa biên giới với Trung Quốc để phòng chống sự lây lan của bệnh dịch viên phổi Vũ Hán do virus Corona gây ra hay không, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết “Việt Nam và Trung Quốc có ký kết hiệp ước, nếu liên quan an ninh và dịch bệnh thì có thể đóng cửa nhưng phải có thỏa thuận giữa hai bên chứ Việt Nam không thể đơn phương”, theo Zing.vn tường thuật.

Báo Vietnamnet dẫn lời Phó thủ tướng nói rằng: “Việc đóng cửa biên giới phải liên quan đến 2 tình hình là an ninh và dịch bệnh nhưng phải có thỏa thuận 2 nước, báo trước 5 ngày”.

Thông tin này đã thật sự gây ra sự lo lắng cho nhiều người, không chỉ vì phải đối diện với nguy cơ lây nhiễm bệnh dịch mà còn liên quan về vấn đề chủ quyền quốc gia. Bởi lẽ, việc một quốc gia không thể đơn phương đóng cửa biên giới, hoặc phải đợi thỏa thuận với một quốc gia khác thì mới được phép đóng cửa biên giới để phòng tránh bệnh dịch, trong trường hợp này rõ ràng chủ quyền quốc gia đã bị xâm phạm.

Tuy nhiên, khi đối với các quy định pháp lý thì thông tin này là toàn toàn không chính xác. Cụ thể theo Hiệp định về Cửa khẩu và Quy chế quản lý cửa khẩu biên giới trên đất liền Việt Nam-Trung Quốc, tại Khoản 3 Điều 5 nêu rõ: "Để bảo vệ lợi ích xã hội, an ninh quốc gia hoặc vì lý do thiên tai nghiêm trọng, dịch bệnh truyền nhiễm lớn, dịch bệnh động thực vật và các trường hợp bất khả kháng khác, một Bên có thể tạm thời đóng hoặc hạn chế việc qua lại cửa khẩu. Tuy nhiên, cần phải thông báo cho phía Bên kia trước 5 ngày, trong trường hợp khẩn cấp không được ít hơn 24 giờ."

Như vậy, căn cứ vào quy định này, trong trường ứng phó khẩn cấp với bệnh dịch truyền nhiễm do virus Corona gây ra, phía Việt Nam hoàn toàn có thể đơn phương đóng cửa biên giới với Trung Quốc, với điều kiện chỉ cần thông báo cho phía Trung Quốc biết trước không được ít hơn 24h, chứ không cần phải “thỏa thuận” với phía Trung Quốc thì mới được phép đóng cửa biên giới như thông tin mà Phó thủ tướng Phạm Bình Minh đã nêu.

Một Phó thủ tướng, đứng đầu ngành ngoại giao của một quốc gia mà đưa thông tin sai lệch, thiếu kiến thức pháp luật liên quan đến biên giới và chủ quyền quốc gia như vậy thì thật đáng lo ngại.

* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do

Luật sư của ông Trịnh Xuân Thanh, bà Petra Isabel Schlagenhauf, vào ngày 28 tháng 1 ra thông cáo báo chí yêu cầu chính phủ Đức tiếp tục can thiệp với phía Việt Nam trả tự do cho thân chủ của bà.

Thông cáo báo chí được đưa ra ngay sau khi bà này nhận được Quyết Định của Tòa Án Tối Cao Đức, bác bỏ đơn kháng án của Nguyễn Hải Long, người trước đó đã bị tóa án Đức kết án 3 năm 10 tháng tù giam vì tham gia vào vụ bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh đưa về Việt Nam hồi cuối tháng 7 năm 2017.

Khi đó Bộ Ngoại Giao Đức cho rằng ông Trịnh Xuân Thanh bị bắt cóc trong lúc đang xin qui chế tị nạn tại Berlin. Truyền thông Nhà nước Việt Nam dẫn nguồn Bộ Công an Việt Nam là không hề có chuyện bắt cóc ông Thanh từ Đức mà ông Thanh tự ý về đầu thú để mong được hưởng sự khoan hồng.

(Reuters)

Tòa Án Việt Nam hồi đầu năm 2018 đã xét xử và kết tội Trinh Xuân Thanh 2 án tù chung thân với cáo buộc “cố ý làm trái và tham ô tài sản’ khi làm chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công Ty Cổ phần Xây Lắp Dầu Khí Việt Nam- PVC, thuộc Tập đoàn Dầu Khí VN.

Nay với yêu cầu can thiệp trả tự do cho thân chủ mà luật sư Schlagenhauf đưa ra với báo chí, hồ sơ Trịnh Xuân Thanh coi như được lần giở lại. Giải thích với đài Á Châu Tự Do từ văn phòng mình ở Đức, luật sư Petra Schlagenhauf giải thích:

"Khi một quốc gia không xin dẫn độ và không đợi cho đến lúc thủ tục dẫn độ hoàn tất mà lại tiến hành bắt cóc người, và nếu quốc gia nơi người bị bắt cóc đến đã có phản đối ngay lập tức và đòi người như trường hợp Đức đã làm với Trịnh Xuân Thanh, thì nước bắt cóc mà trường hợp này là Việt Nam không thể tiếp tục quá trình pháp lý (kết án) đối với người bị bắt cóc. Đây là luật quốc tế".

Luật sư Schlagenhauf giải thích hơn về nội dung quyết định mà tòa án ở Đức mới đưa ra:

"Tòa Án nước Đức phải quyết định xem Việt Nam giữ thân chủ của tôi như vậy có đúng luật quốc tế không. Và tòa đã diễn giải là không vì Việt Nam đã bắt cóc, còn phía chính phủ Đức đã ngay lập tức phản đối và đòi trả Trịnh Xuân Thanh. Vì vậy, theo luật quốc tế, Việt Nam không thể tiếp tục các thủ tục pháp lý với khách hàng của tôi được nữa. Do đó việc tiếp tục giam giữ Trịnh Xuân Thanh của Việt Nam theo phía Đức diễn giải là hành vi trái pháp luật".

Tòa Tối Cao là cơ chế pháp lý cao nhất của Cộng Hòa Liên Bang Đức, nơi ông Trịnh Xuân Thanh bị mật vụ Việt Nam tổ chức bắt cóc mang về nước. Nếu Đức thành công với áp lực trả lại Trịnh Xuân Thanh thì ông Thanh sẽ được đưa trở lại Đức và được hưởng quy chế tỵ nạn đã được phía Đức cấp. Luật sư Schlagenhauf trình bày:

"Ông ấy có quyền trở lại Đức vì từ tháng 12/2017 chính phủ Đức đã cấp quy chế tỵ nạn cho ông rồi. Lúc đó ông ấy đã bị bắt cóc. Ông ấy có quyền quay lại, nhận passport và ở lại Đức… nếu ông ấy ở Đức thì không ai ở Việt Nam có thể yêu cầu dẫn độ ông ấy về lại Việt Nam nữa. Một khi ông ấy quay lại Đức, ông ấy có thể ở lại Đức"

Dưới cái nhìn của luật sư Sclagenhauf, vấn đề giữa Đức và Việt Nam lúc này không còn nằm ở phần pháp lý nữa vì nếu đúng theo luật thì Hà Nội đáng ra phải trả Trịnh Xuân Thanh lại Đức từ ngày đầu tiên.

"Nhưng vấn đề nằm ở lãnh vực ngoại giao. Sau vụ việc, phía Đức đã đóng băng quan hệ với Việt Nam, thế nhưng giờ mối quan hệ hai nước đang dần quay lại vì những lợi ích kinh tế… Tuy nhiên trường hợp thân chủ của tôi hãy còn là vấn đề trong quan hệ song phương. Quan hệ song phương không chỉ có mặt pháp lý mà có cả mặt ngoại giao nữa".

Được hỏi bà hy vọng bao nhiêu cũng như phải chờ bao lâu đối với yêu cầu chính phủ Đức can thiệp trả tự do cho Trịnh Xuân Thanh, luật sư Schlagenhauf trả lời :

"Tôi phải đợi phía chính phủ Đức gây sức ép lên Việt Nam để giải quyết trường hợp khách hàng của tôi. Họ có tạo sức ép nhưng tôi chỉ có thể hy vọng là những sức ép này sẽ có kết quả."

(AFP)

Vẫn theo lời bà, Việt Nam sẽ không bao giờ thừa nhận việc bắt cóc Trịnh Xuân Thanh. Và nếu họ có thả khách hàng của bà ra thì cũng thả một cách im lặng, họ sẽ không bao giờ thừa nhận là họ làm sai. Chính phủ Việt Nam không muốn bị mất mặt trong vụ việc Trịnh Xuân Thanh, là khẳng định của luật sư Schlagenhauf.

Từ Đức, luật sư, cựu tù nhân nhân quyền Nguyễn Văn Đài cho biết ông đồng ý với luật sư Schlagenhauf:

"Người ta biết rằng đứng đằng sau vụ bắt cóc này là ông Tô Lâm, bộ trưởng Bộ Công An, ủy viên Bộ Chính Trị, Bí thư Đảng ủy Công An Trung Ương. Ông ta là người trực tiếp lên kế hoạch cũng như chỉ huy vụ bắt cóc này. Nếu trao lại Trịnh Xuân Thanh cho phía Đức thì đương nhiên ông (Thanh) sẽ khai ra và đương nhiên ông Tô Lâm là người số một rồi. Điều này sẽ đặt Đảng Cộng sản Việt Nam vào thế rất khó xử"

"Việt Nam sẽ tìm cách thương lượng, thương thảo với phía Đức để trì hoãn cho đến khi Đại Hội Đảng kết thúc, cũng như ông Tô Lâm kết thúc nhiệm kỳ Bộ trưởng Công an của mình. Sau đó họ tìm cách phân giải và trả ông Trịnh Xuân Thanh cho phía Đức vào năm 2021 tới đây thôi".

Cũng từ nước Đức, người theo dõi và thông tin vụ việc Trinh Xuân Thanh từ những ngày đầu, blogger Bùi Thanh Hiếu, nói rằng không dễ buộc Việt Nam nhìn nhận làm sai, còn luật sư Đức mạnh miệng cãi là vì rõ ràng Hà Nội vi phạm pháp luật:

"Bao giờ Việt Nam đứng ra nhận có bắt cóc thì lúc đấy mới nói chuyện thả Trịnh Xuân Thanh và giao trả về được. Khi vụ Trịnh Xuân Thanh dấy lên thời Chủ tịch nước là Trần Đại Quang thì ông ta chủ trương sau này một thời gian sẽ đàm phán để Đức trả Trịnh Xuân Thanh về. Nhưng cuối cùng ông chết đột ngột thì người lên làm Chủ tịch nước là ông Nguyễn Phú Trọng lại chủ mưu vụ bắt cóc Trinh Xuân Thanh"

"Bây giờ mà để Nguyễn Phú Trọng đứng ra nhận là không có, ít nhất cũng phải chờ qua hết nhiệm kỳ Nguyễn Phú Trọng thì người sau này sẽ tìm cách nào đấy trả Trịnh Xuân Thanh về lại Đức. Chắc chắn là họ sẽ phải thả Trịnh Xuân Thanh thôi".

Từ hồ sơ Trịnh Xuân Thanh được lật lại ở đây, người biện hộ cho ông ta là luật sư Schlagenhauf cho rằng không khéo vụ việc sẽ ít nhiều tác động đến Hiệp Định Thương Mại Tự Do EU-Việt Nam đang chờ được phê chuẩn:

"Tôi có quan ngại (EVFTA được thông qua). Tuy nhiên có nhiều vấn đề còn tồn tại, bao gồm cả vấn đề nhân quyền và trường hợp khách hàng của tôi cũng là vấn đề nhân quyền".

EVFTA đã được EU và Việt Nam ký kết vào cuối tháng 6 năm ngoái. Theo dự kiến vào tháng 2 tới, Quốc hội Châu Âu sẽ nhóm họp và bỏ phiếu cho Hiệp định này. Nếu được thông qua, Hiệp định sẽ đi vào hiệu lực khoảng 1 tháng sau khi hai bên thông báo cho nhau việc hoàn tất các thủ tục pháp lý.

Luật sư Schlagenhauf cho rằng nếu Việt Nam vẫn kiên quyết không trả Trịnh Xuân Thanh về Đức theo yêu cầu của chính phủ Đức thì Việt Nam sẽ mãi mãi mang cái mác là “quốc gia bắt cóc”.

Ngày 20/1/1974 là một sự kiện lịch sử bi tráng đối với dân tộc Việt Nam. Đó là ngày Hải quân Trung Quốc đã bất ngờ tấn công, chiếm trọn quần đảo Hoàng Sa từ tay của Hải quân Việt Nam Cộng hoà. Trong trận chiến thư hùng đó, 74 chiến sĩ của Hải quân Việt Nam Cộng hoà đã tử vong.

Tình cảnh của Việt Nam Cộng hoà lúc đó khá bi đát khi đang đứng trước nguy cơ thất trận trước người anh em cùng một mẹ - Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Chưa kể sự rút lui của Hoa Kỳ sau Hiệp định Paris 1973 đã khiến phía Việt Nam Cộng hoà bị mất tinh thần. Nhân cơ hội đó, “thế” và “thời” đều thuận lợi, nên Trung Quốc đã chọn lựa thời điểm tốt nhất để tấn công, sau khi đã chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước đó rất lâu.

Hoàng Sa là bước đầu tiên để Trung Quốc thể hiện sức mạnh của mình trên biển trước Việt Nam và các nước Đông Nam Á. Và cũng là bước thể hiện đầu tiên trong ý đồ “vươn ra biển khơi” mà Trung Quốc đã “nung nấu” trước đó.

Hoàng Sa cũng chưa phải là sự kiện duy nhất Trung Quốc gây hấn trên biển Đông. Năm 1988, Trung Quốc tiếp tục tấn công người anh em sinh đôi của Việt Nam Cộng hoà (lúc đó đã đổi tên là Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam) tại khu vực Trường Sa. Phía Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam với tiềm lực vô cùng hạn chế, cộng với ý đồ quân sự bị lộ, khi tính đưa công binh ra nhằm khẳng định chủ quyền, đã bị Hải quân Trung Quốc với tiềm lực mạnh hơn tấn công. Sau sự kiện 1988 đó, Gạc ma đã mất tiếp vào tay Trung Quốc.

(AFP)

Năm 1995, Trung Quốc tiếp tục chiếm Bãi Vành khăn từ tay quân đội Philippines. Philippines uất ức nhưng với tiềm lực quân sự quá yếu đành nhìn Trung Quốc chiếm trọn Vành khăn.

Trung Quốc từ chỗ không kiểm soát bất cứ thực thể nào ở Trường Sa, sau khi ra tay chớp nhoáng, biến mọi sự thành chuyện đã rồi thì nay Trung Quốc đang chiếm giữ 7 thực thể tại Trường Sa. 7 thực thể này đã được Trung Quốc bồi lấp thành các đảo nhân tạo và trang bị vũ khí quân sự trên đó.

Tuy vậy, luật pháp quốc tế đã không thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc tại tất cả các khu vực này, cho dù Trung Quốc đang kiểm soát toàn bộ Hoàng Sa và 7 thực thể ở Trường Sa. Bởi vì luật pháp quốc tế từ sau khi Liên Hợp Quốc được thành lập, đã không chấp nhận việc dùng vũ lực để xâm chiếm một lãnh thổ thuộc một quốc gia khác.

Tuy nhiên, Trung Quốc lại là một quốc gia gần như không biết đến sự tôn trọng luật pháp quốc tế. Chính vì vậy, một lo ngại đặt ra là liệu Trung Quốc có thể lặp lại các hành động xâm chiếm như đã từng làm trong quá khứ hay không?

Năm 2012, Trung Quốc chưa cần dùng biện pháp quân sự nhưng đã sử dụng chiến thuật “bắp cải” để ngang nhiên giành quyền kiểm soát bãi Scaborough từ tay của Philippines. Chính vì vậy, Philippines đã khởi kiện Trung Quốc ra một Hội đồng trọng tài được thành lập theo Phụ lục VII của Công ước luật biển 1982 (UNCLOS). Và Toà trọng tài năm 2016 đã có phán quyết lịch sử khi tuyên bố Philippines thắng cuộc.

Hiện nay, Trung Quốc một mặt đang "mua chuộc" các nước ASEAN thông qua Sáng kiến Vành đai Con đường (BRI) của họ. Với những dự án hàng tỉ USD, Trung Quốc đang "chia rẽ" các quốc gia ASEAN. Đồng tiền của họ đang khiến các quốc gia ASEAN cách biệt nhau về quan điểm. Một cuộc thăm dò gần đây của Viện nghiên cứu Đông Nam Á của Singapore đã cho thấy 7 trong 10 nước ASEAN thích Trung Quốc hơn. ^[1] Trung Quốc còn tuyên truyền mập mờ về tình hình "ổn định" ở Biển Đông và mốc thời gian sẽ hoàn thành đàm phán Bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC) trong 3 năm tới. Đây chính là một trong các "thủ pháp" ngoại giao của Trung Quốc, nhằm gây sức ép lên các quốc gia trong khu vực, đồng thời ngăn cản các quốc gia bên ngoài can dự vào Biển Đông.

Ông Antonio Carpio, Cựu thẩm phán Toà án tối cao Philippines, một trong những tác giả quan trọng của Phiên toà thế kỷ - Philippines kiện Trung Quốc đã cảnh báo rằng: "Trung Quốc sẽ không ngưng việc bồi lấp các đảo nhân tạo, và sẽ tiếp tục bồi lấp Scarborough, trước khi các bên ký kết COC". ^[2]

Cảnh báo của ông Carpio không phải là không có cơ sở. Trong quá khứ, Trung Quốc luôn tìm mọi cách để tạo lợi thế kể cả bằng biện pháp quân sự, khiến “gạo đã thành cơm”. Thậm chí với các hành động gây hấn gần đây của Trung Quốc với Việt Nam, Philippines, Malaysia, Indonesia, ta có thể nhận thấy mục tiêu xuyên suốt của Trung Quốc là nhằm biến các vùng biển không có tranh chấp thành vùng biển có tranh chấp với các nước khác, nhằm ép buộc các quốc gia trong khu vực từ bỏ hợp tác khai thác với các quốc gia khác để hợp tác khai thác chung theo “cách thức” của Trung Quốc đó chính là “chủ quyền thuộc về chúng ta (Trung Quốc), gác lại tranh chấp, cùng nhau khai thác”.

Chính vì vậy, các quốc gia ASEAN cần tỉnh táo trước một Trung Quốc đầy gian manh và xảo trá. Sự đoàn kết của ASEAN bảo vệ được chính ASEAN trước một Trung Quốc hung hăng và đầy tham lam. Còn nếu không, các quốc gia ASEAN sẽ phải trả giá ngay trong tương lai gần.

^[1] https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/7-of-10-ASEAN-members-favor-China-over-US-survey?utm_campaign=RN%20Free%20newsletter&utm_medium=one%20time%20newsletter%20free&utm_source=NAR%20Newsletter&utm_content=article%20link&del_type=3&pub_date=20200119093000&seq_num=4&si=%%user_id%%

^[2] https://www.philstar.com/headlines/2019/10/28/1964050/china-will-sign-south-china-sea-code-after-reclamation-scarborough-carpio

Tính đến trưa ngày 22-1-2020, đơn Tố giác tội phạm gửi Viện kiểm sát nhân dân và Cơ quan cảnh sát điều tra công an thành phố Hà Nội về vụ việc ông Lê Đình Kình bị bắn chết ở Đồng Tâm hôm 9-1 đã có hơn 30 người ký tên trong đó các nhân sĩ trí thức tên tuổi của Việt Nam.

Theo đơn này, qua thông tin của Bộ Công An và các video clip trên mạng, các sự thật sau đây đã được các công dân phát hiện như ông Lê Đình Kình, thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội đã bị giết vào sáng sớm ngày 9/1/2020.

Thứ hai, ông Kình đã bị bắn từ cự ly gần vào tim, vào đầu, bị đánh trật khớp đầu gối và chết, đồng thời xác ông Kình đã bị mổ và được trao lại cho gia đình để mai táng.

"Từ các sự thực trên, chúng tôi cho rằng đã xảy ra sự phạm tội giết ông Lê Đình Kình. Chúng tôi đề nghị các Quý cơ quan nhận đơn tố giác này (theo Điều 145) và tiến hành theo đúng quy trình của Luật (từ Điều 145 đến 150) và khởi tối vụ án hình sự," nội dung đơn nêu rõ.

Tiến sĩ Nguyễn Quang A, một trong 6 người đại diện mang đơn đến Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội vào hôm 21-1-2020 nói với phóng viên Đài Á Châu Tự Do như sau:

"Tôi nghĩ rằng người dân phải lên tiếng đòi minh bạch thông tin, tất cả những chuyện gì xảy ở Đồng Tâm ngày hôm đó và kể cả cho tới ngày hôm nay phải minh bạch cho nhân dân được biết.

Chỉ trên cơ sở thông tin như vậy và phải có các cuộc điều tra độc lập với sự giám sát của báo chí, các tổ chức xã hội dân sự và công dân. Đồng thời phải có những phiên xét xử thử một cách rất là công khai minh bạch thì lúc đó chúng ta mới đánh giá được là lỗi của ai và như thế nào.

Quá trình này là quá trình sẽ mất rất là nhiều thời gian nhưng mà chúng tôi sẽ kiên quyết đi tới cùng.

Những người mà chúng tôi khi bỏ tiền ra để nuôi họ qua cái lương của mình, qua tiền thuế của mình thì họ là những người làm thuê của nhân dân, thì họ phải phục vụ nhân dân chứ không phải là che giấu thông tin với nhân dân hoặc là tìm cách cách lũng đoạn, đe dọa nhân dân."

Một đoạn clip được Tiến sĩ Nguyễn Quang A đăng tải trên trang cá nhân cho thấy, trong khi một phụ nữ đại diện cho Viện kiểm sát tiếp nhận đơn thì một người đàn ông lớn tuổi mặc thường phục ra vẻ cáu kỉnh với hành động của những người dân và cho rằng đây là sự việc mà các cơ quan điều tra đã biết và đang làm.

Vụ việc ở Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội xảy ra từ khoảng 3 giờ sáng ngày 9-1-2020 khi hàng ngàn cảnh sát cơ động được điều đến thôn Hoành để lập các chốt an ninh bảo vệ cho việc xây hàng rào sân bay Miếu Môn cách đó 3 km.

Bộ Công an cho biết, khi cảnh sát cơ động đến cổng thôn Hoành đã vấp phải sự chống đối của người dân bằng lựu đạn, pháo hoa, bom xăng… Bộ Công an Việt Nam loan tin có 3 cảnh sát khi rượt đuổi người cầm lựu đạn đã ngã vào hố sâu giữa 2 nhà và bị châm lửa thiêu sống.

Tuy nhiên, theo người dân, các lực lượng công an đã tiến hành cắt điện, cắt sóng điện thoại Internet từ trước và tấn công vào thôn Hoành nhưng vấp phải sự kháng cự của người dân.

Ông Lê Đình Kình, thủ lĩnh tinh thần của người dân Đồng Tâm bị bắn vào tim và đầu chết trong phòng ngủ. Cái chân trái của ông Kình cũng bị đứt lìa không rõ nguyên nhân.

Báo chí quốc tế đề nghị với Bộ Ngoại giao được vào Đồng Tâm để tác nghiệp, tuy nhiên cơ quan chức năng chỉ nói là sẽ xem xét và không trả lời gì thêm.

Vụ Đồng Tâm xảy ra đã hơn chục ngày; thông tin về cuộc tấn công và cái chết của cụ Lê Đình Kình vẫn chỉ được loan theo một nguồn của Công An đưa ra. Những người trong cuộc và người chứng kiến trực tiếp không được phép lên tiếng.

Một câu hỏi cho đến giờ phút này là đến bao giờ sự thật về Đồng Tâm, đặc biệt cái chết của cụ Lê Đình Kình, mới thôi bị bóp méo, làm sai lệch theo ý muốn của Nhà nước?

Không có thông tin đáng tin cậy!

Nhiều người trong nước khi được hỏi về Đồng Tâm nói rằng họ chỉ biết vụ việc qua báo chí. Một số người khác thì cho hay họ không biết gì hết. Sau đây là một số ý kiến của người dân mà Đài Á Châu Tự Do thu thập được:

“Đồng Tâm chú không nghe nói, không biết bởi vì đi làm tối về mệt nên cũng ít khi tham khảo được những vấn đề bên ngoài”

“ Những đối tượng ấy rất manh động, em hay đọc báo và em thấy những vụ ấy Nhà Nước nên quản lý chặt chẽ hơn”

" Sự việc Đồng Tâm em thấy người dân kích động qúa, Nhà Nước phải có chính sách để người dân ở đấy đừng có tư tưởng bạo loạn như thế"

“Chỉ nghe trên Tivi rứa thôi, nghe rồi thấy rồi biết rứa thôi chứ mình không quan tâm”

“Nói chung quyền lực lúc nào cũng thắng, cũng đứng trên. Bởi vậy dân của mình chịu khổ nhiều. Chính trị bây giờ là xa dân, cũng có đọc báo vụ đó”

Dưới mắt tiến sĩ Nguyễn Quang A, nói bưng bít là đúng bởi vì:

“ Không có ai lọt được vào Đồng Tâm để đưa tin. Người từ Đồng Tâm cũng không được ra để đưa bất kể tin tức gì. Cho nên thực sự bên ngoài hầu như bị cách ly với Đồng Tâm. Chúng ta chỉ biết được thông tin qua các tuyên bố của chính công an, mà công an thì từ trước tới nay bao giờ cũng chỉ nói lấy được, họ nói cho họ mà thôi”

“ Đáng tiếc còn nhiều người dân vẫn tin sái cổ VTV nói như thế chắc là đúng, báo Tuổi Trẻ, báo Thanh Niên đăng như thế chắc là đúng. Họ không để ý là tất cả những nguồn tin ấy đều lấy từ cái gọi là thông tin của Bộ Công An. Thực sự chỉ có một người phát ngôn duy nhất về vụ này là Bộ Công An mà thôi”.

Giá trị tin thực và tin sai lệch!

Dù bị bưng bít một cách triệt để, một vài thông tin liên quan bị lọt ra ngoài và đối với những người quan tâm đến vụ việc như Tiến sĩ Nguyễn Quang A, đó là những tin tức giá trị để người tỉnh táo có thể nhận định về vụ việc:

“ Có một vài thông tin rò rỉ mà thực sự có giá trị gấp ngàn lần những bài viết, những tuyên bố của báo đảng cộng sản Việt Nam. Không một giây nào về đám tang cụ Kình lọt ra, nhưng có cái clip mấy phút một người phỏng vấn được bà vợ cụ Kình, đấy là nguồn thông tin vô giá. Và một hai clip rùng rợn về việc khâm liệm như thế nào. Những hình ảnh ấy gấp ngàn lần bộ máy tuyên truyền của đảng cộng sản Việt Nam”

Thực tế thì báo đảng cùng khắp trong nước đều có đưa tin về Đồng Tâm nhưng theo một ý khác, một hướng khác, là nhận xét của nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh, người đã cùng vợ là chị Nguyễn Thúy Hạnh, ký tên vào Đơn Tố Giác Tội Phạm đề ngày 20 tháng 1 :

“Thật ra Nhà Nước không bưng bít thông tin nhưng làm sai lệch thông tin theo hướng của nhà cầm quyền”.

“ Ngược lại với dòng tin Nhà Nước là kênh thông tin trên mạng xã hội nói sự thực về những người giữ đất Đồng Tâm bị chính quyền cố tình cưỡng chế. Mạng xã hội đương nhiên ít người xem trừ những người có điều kiện vào mạng, còn luồng dư luận Nhà Nước được người ta nghe nhiều hơn nên nhiều người không biết gì về Đồng Tâm cũng đúng. Người dân rất mơ hồ về chuyện đó” .

”Nhưng Luật Pháp của chính Nhà Nước cũng nói có án mạng là phải khởi tố vụ án, vì vậy tôi ký tên vào đơn tố giác và yêu cầu Viện Kiểm Sát cũng như Công An Hà Nội phải khởi tố vụ án giết người” .

Tố giác tội phạm!

Sáng 21 tháng Một 2020, 5 trong số 12 người ký tên vào Đơn Tố Giác Tội Phạm đã đến Viện Kiểm Sát Nhân Dân thành phố Hà Nội và Cơ Quan Điều Tra Công An thành phố Hà Nội, nộp đơn tố giác hành vi vi phạm pháp luật hình sự trong vụ hàng nghìn công an, cảnh sát cơ động đột kích vào xã Đồng Tâm lúc giữa đêm về sáng 9 tháng Một vừa qua mà hậu quả là cái chết thương tâm của cụ Lê Đình Kình cùng 22 người dân bị bắt giữ.

Kiến trúc sư Trần Thanh Vân, một trong những người tham gia ký tên vào Đơn Tố Giác Tội Phạm, cho biết:

“Có 5 người đi, tôi vì đau chân phải nằm nhà. Những người đi có tiến sĩ Nguyễn Quang A, nhà báo Nguyên Bình, chị Bích Phượng và 2 người nữa tôi không quen”.

" Sáng nay chúng tôi đã đến Viện Kiểm Sát Nhân Dân thành phố Hà Nội để đưa một bảng đơn tố giác tội phạm hình sự, cụ thể đây là tội giết cụ Lê Đình Kình, yêu cầu Công An Điều Tra thành phố Hà Nội và Viện Kiểm Sát Nhân Dân thành phố Hà Nội phải thực hiện đúng Luật, tức là phải tiến hành khởi tố vụ án hình sự và điều tra về vụ giết cụ Kình này. Thực sự chúng tôi không chỉ 12, 13 người ký mà trên mấy chục người đã bàn bạc với nhau mấy hôm nay. Cuối cùng có 12 người cùng ăn với nhau một buổi ăn tất niên tối hôm qua thì cùng ký".TS Nguyễn Quang A

Tiến sĩ Nguyễn Quang A xác nhận với RFA:

“ Sáng nay chúng tôi đã đến Viện Kiểm Sát Nhân Dân thành phố Hà Nội để đưa một bản đơn tố giác tội phạm hình sự, cụ thể đây là tội giết cụ Lê Đình Kình, yêu cầu Công An Điều Tra thành phố Hà Nội và Viện Kiểm Sát Nhân Dân thành phố Hà Nội phải thực hiện đúng Luật, tức là phải tiến hành khởi tố vụ án hình sự và điều tra về vụ giết cụ Kình này. Thực sự chúng tôi không chỉ 12, 13 người ký mà trên mấy chục người đã bàn bạc với nhau mấy hôm nay. Cuối cùng có 12 người cùng ăn với nhau một buổi ăn tất niên tối hôm qua thì cùng ký”.

Nội dung Đơn Tố Giác Tội Phạm ngày 21 tháng Một cho rằng “ Qua Thông Tin của Bộ Công An và các video clip trên mạng thì các sự thật được phát hiện ông Lê Đình Kình, thôn Hoành, xã Đồng Tâm , huyện Mỹ Đức, Hà Nội, đã bị giết sáng sớm ngày 9/1/2020. Thứ hai, ông Kình chết vì bị bắn từ cự ly gần vào tim, vào đầu, bị đánh trật khớp đầu gối. Thứ ba, xác ông Kình đã bị mổ và được trao lại cho gia đình để mai táng”.

“ Từ các sự thực trên, đơn viết tiếp là đã xảy ra sự phạm tội giết ông Lê Đình Kình, đề nghị các Quý cơ quan nhận đơn tố giác này theo Điều 145 và tiến hành theo đúng quy trình của Luật từ Điều 145 đến 150 và khởi tối vụ án hình sự.

Nói sự thật là trách nhiệm của những người có thẩm quyền, là khẳng định tiếp của tiến sĩ Nguyễn Quang A, vào khi vụ việc Đồng Tâm chưa ngã ngũ và dư luận cả trong lẫn ngoài đều chú ý theo dõi:

“Theo Luật thì công dân khi phát hiện có vi phạm pháp luật thì có quyền tố cáo theo Điều 144 Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự . Đây thực sự là tội phạm giết người mà chúng tôi chỉ làm nhiệm vụ công dân là tố giác sự việc lên các cơ quan chức năng, yêu cầu làm đúng trách nhiệm của mình theo luật hiện hành, tức phải khởi tố và điều tra vụ án”

Lý do thứ hai quan trọng không kém để sự thật Đồng Tâm được sớm phơi bày, nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh trình bày tiếp, là câu chuyện tài khoản trong Vietcombank của vợ ông, bà Nguyễn Thúy Hạnh, bị công an ra lệnh phong tỏa vì đã cho nhiều người mượn nơi gởi tiền phúng điều cụ Nguyễn Đình Kình, bị kết tôi khủng bố.

Tóm lại, theo nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh, vụ việc Đồng Tâm đã không thể bị bóp méo mà còn cho thấy mạng xã hội đã thắng mạng báo đảng vì đã phơi bày sự thật từ hôm 9 tháng Một đến nay:

“Thấy chi sai thì mạng xã hội phải nói, người dân mình vốn đã không thông hiểu Luật rồi, mạng xã hội được cái may mắn am hiểu hơn, mà không nói thì người ta không biết, nó vậy đó”

Có muốn bưng bít cũng không thể bưng bít nỗi trong thời đại thông tin này, là khẳng định của nhà báo kỳ cựu Lê Phú Khải, cựu phóng viên Đài Tiếng Nói Việt Nam ở Hà Nội:

“Trong nước rất nhiều người biết, mạng Internet vẫn đưa như thế, trang Bauxite vẫn đưa như thế. Theo tôi không thể bưng bít được. Một số người không có thông tin, một số người bảo thủ, một số người có quyền lợi vật chất đối với đảng cộng sản thì không nói làm gì, còn đa số bàn dân thiên hạ mà tôi biết thì họ có đầy đủ thông tin, là vì nó quá trắng trợn cho nên ai người ta cũng biết. Sự thật vẫn là sự thật, chả ai bưng bít được.

Nhà Nước và Đảng cứ tha hồ mà bưng bít mọi thông tin về mọi sự, nhà báo Lê Phú Khải nói tiếp, thí dụ như Formosa, những công trình xây dựng công, những dự án lãng phí gây thất thoát ngàn tỷ … nhưng thông tin về chúng lại xuất hiện đầy dẫy trên mạng cả rồi.

Chính vì vậy, hỏi khi nào hết bưng bít sự thật về Đồng Tâm nói riêng là thắc mắc không có giải đáp chừng nào Nhà Nước còn đanh giá thấp trí thông minh và sự phán đoán của người dân, nhà báo Lê Phú Khải kết luận.

Những người đóng góp tiền phúng viếng ông Lê Đình Kình ở Đồng Tâm, phản đối cáo buộc của Bộ Công an rằng đây là tiền đóng góp cho khủng bố.

Ngày 17/1/2020, Bà Nguyễn Thuý Hạnh, một người hoạt động ở Hà Nội thông báo rằng tài khoản ngân hàng của bà dùng để nhận tiền phúng viếng cụ Lê Đình Kình từ khắp nơi gởi về đã bị phong toả mà ngân hàng không đưa ra được nguyên do rõ ràng.

Bộ Công an Việt Nam cùng ngày hôm đó phát đi thông báo về vụ án “Giết người, tàng trữ, sử dụng, mua bán trái phép vũ khí quân dụng và Chống người thi hành công vụ xảy ra tại xã Đồng Tâm” rằng Cơ quan điều tra đang “điều tra, mở rộng vụ án, trong đó có hành vi tài trợ khủng bố”.

Do đó, Bộ này yêu cầu các tổ chức tín dụng phong toả tài khoản ngân hàng Vietcombank của bà Nguyễn Thuý Hạnh.

Ông Lê Đình Kình là người dân thiệt mạng trong vụ công an tấn công và xã Đồng Tâm, ngoại thành Hà Nội hôm 9/1. Vụ đụng độ đã khiến ít nhất 4 người thiệt mạng bao gồm 3 công an, 1 người dân khác bị thương. 22 người dân Đồng Tâm bị bắt giữ và truy tố về các tội giết người, chống người thi hành công vụ, sở hữu và sử dụng vũ khí trái phép.

“Gán ghép việc phúng điếu với khủng bố là vu khống”

Ông Trịnh Bá Phương, người kêu gọi gởi tiền phúng viếng cho cụ Lê Đình Kình nói với RFA rằng sau hai ngày kêu gọi, đã có khoảng 700 người, mà đa số là người dân trong nước chuyển tiền cho bà Nguyễn Thuý Hạnh. Đến thời điểm bị phong toả, tổng số tiền có trong tài khoản là hơn 528 triệu đồng.

Cũng theo ông Phương, trong 37 trang in sao kê những người chuyển tiền vào tài khoản của bà Hạnh thì không có một lời nhắn nào có nội dung liên quan đến việc “tài trợ khủng bố” như lời Bộ Công an cáo buộc.

(Courtesy of FB Huynh Ngoc Chenh)

Bà Chiêu Anh Nguyễn, người đã chuyển số tiền là 10 trệu đồng vào tài khoản của bà Thuý Hạnh cho biết bà rất sốc khi bị Bộ Công an gán ghép vào hành vi “tài trợ khủng bố”:

"Mình gửi 10 triệu này một nửa là của mình, một nửa là của Nguyễn Đặng Minh Mẫn (cựu Tù nhân lương tâm) để phúng điếu cho cụ Kình. Mình ghi bằng văn bản rất rõ ràng trong mục gửi đi rồi.

Mình gửi tiền để phúng điếu để gia đình cụ có tiền sống qua ngày thôi chứ chưa từng có một ý nghĩ trong đầu là họ có thể dựng nên một câu chuyện liên quan đến khủng bố như vậy. Khi mình nghe mình cũng rất là sốc khi biết là số tiền họ nói số tiền đó đó mình gửi vào để làm chuyện khủng bố."

Một người khác là ông Nguyễn Thắng cũng gởi tiền vào tài khoản trên khẳng định ông chỉ muốn chia sẻ mất mát với người dân Đồng Tâm sau biến cố chứ không liên quan gì đến vấn đề khủng cố:

"Cái này tôi gửi để thắp hương cụ Kình thôi, và một phần giúp đỡ cho người dân làng Đồng Tâm sau khi những người đàn ông, những người trụ cột trong gia đình bị bắt thì bây giờ họ gần như không có nguồn thu nhập nào nữa. Bây giờ, chắn cuộc sống của họ sẽ rất khó khăn.

“Đó là hành vi vi phạm pháp luật, nó chẳng theo 1 trình tự nào cả, nó vu khống, nó làm không đúng quy tắc. Cá nhân tôi cũng rất phản đối chuyện này.”

Làn sóng phản đối

Ngay sau khi thông tin Vietcombank khoá tài khoản nhận tiền phúng viếng cụ Lê Đình Kình xuất hiện trên mạng xã hội, một làn sóng kêu gọi tẩy chay ngân hàng này nhanh chóng lan truyền và được nhiều người hưởng ứng bằng cách rút hết tiền, đóng tài khoản, bỏ thẻ ATM…

Bà Chiêu Anh và ông Thắng đều cho biết sẽ ra ngân hàng để chất vấn về số tiền đã chuyển khoản thành công và có biên lai rõ ràng:

"Thực ra chuyện phong tỏa tài khoản thì Vietcombank cũng chỉ là thụ động thôi vì bên Bộ Công an đã đưa xuống công văn thì ngân hàng nào cũng sẽ phải làm thôi. Vấn đề ở đây là chính quyền thao túng những việc làm đó thì không thể chấp nhận được.

Mình sẽ ra Vietcombank để đưa cho họ coi cái lệnh chuyển tiền thành công. Theo công văn sao kê của chị Thúy Hạnh thì đã có tên mình tức là mình đã chuyển thành công số tiền 10 triệu và bên Vietcombank đã nhận và không tới tay được chị Hạnh cũng như là gia đình cụ Kình.

Mình sẽ ra tận nơi để hỏi là tại sao lại như vậy, nếu mình nhận được giải thích không thỏa đáng thì sẽ làm việc tiếp.”

Ông Thắng nói:

"Tôi sẽ liên hệ với ngân hàng xem khoản tiền này họ sẽ sử dụng, xử lí như thế nào rồi mới có những việc tiếp theo được. Thứ nhất là họ có trả lại tài khoản cho cô ạnh hay không, nếu họ không trả thì nguyên nhân chính thức họ đưa ra là gì. Nếu như họ không trả cho cô hạnh thì có trả về cho những người gởi tiền cho cô Hạnh hay không."

Luật sư Hoàng Cao Sang từ Hà Nội nói với RFA rằng nếu Bộ Công an muốn đề nghị phong toả một tài khoản của cá nhân nào đó thì phải chứng minh được tài khoản này có vi phạm pháp luật và phải được thông báo bằng văn bản rõ ràng. Nếu không, chủ tài khoản có quyền khởi kiện ngân hàng để yêu cầu mở lại tài khoản:

"Bộ Công an muốn phong tỏa tài khoản thì Bộ Công an phải xác định là cái tài khoản này có vi phạm pháp luật hay vi phạm một điều nào đó, thì bộ công an phải có văn bản yêu cầu bên Vietcombank phong tỏa tài khoản đấy.

Bây giờ muốn công toả phải nói cụ thể và có căn cứ trên điều khoản nào dẫn đến việc phong tỏa tài khoản đấy chứ không thể nào nói chung chung được.

Không có lý do chính đáng thì chủ tài khoản có quyền khởi kiện Vietcombank để yêu cầu Vietcombank bỏ phong tỏa tài khoản để lấy số tiền người ta tặng phúng điếu cho ông cụ Kình. Trừ khi cho đến khi nào Vietcombank chứng minh được bên Bộ Công an có văn bản in và văn bản đó phải hợp pháp, phải có căn cứ pháp luật chứ không thể nói vu vơ được."

Bộ Công an muốn phong tỏa tài khoản thì Bộ Công an phải xác định là cái tài khoản này có vi phạm pháp luật hay vi phạm một điều nào đó, thì bộ công an phải có văn bản yêu cầu bên Vietcombank phong tỏa tài khoản đấy. - LS. Hoàng Cao Sang

Sau khi tài khoản ngân hàng với số tiền hơn 528 triệu đồng bị phong toả, một lời kêu gọi khác có tên “Chung tay giúp đỡ đồng bào Đồng Tâm” xuất hiện trên trang web Gofundme với mục đích “để những người sống sót còn có thể tiếp tục cuộc đấu tranh đòi quyền của mình, để thuê luật sư bảo vệ tính mạng những người đang bị giam cầm với các tội danh do công an dựng lên.

Mục tiêu đặt ra là 20.000 Mỹ kim. Tuy nhiên chỉ sau hai ngày, số tiền quyên góp được đã lên đến 30.000 Mỹ kim.

Ngày 20/1/2020, báo Quân đội nhân dân online có bài viết trong mục Chống diễn biến hòa bình kêu gọi "người dân cần hết sức tỉnh táo, cảnh giác với những lời kêu gọi tẩy chay ngân hàng, tuyệt đối không tham gia các hoạt động quyên góp, ủng hộ, có thể vô hình trung vi phạm pháp luật, tiếp tay cho tổ chức khủng bố", mặc dù Bộ Công an đã khởi tố vụ án và 20 bị can với các tội danh khác nhau nhưng không có tội danh khủng bố.